Η ανατομία των παθών στο «Αμάρτημα της μητρός μου»

20 Ιανουαρίου 2016

 Η μελέτη του φιλολόγου κ. Ηρακλή Ψάλτη σχετικά με τα θέματα της αμαρτίας και της λύτρωσης στο έργο του Γ. Βιζυηνού, από την άποψη της Ορθόδοξης Θεολογίας (προηγούμενη δημοσίευση:http://bitly.com/1OJP6J9), εξετάζει επιπλέον παράπλευρα ηθικά ζητήματα στο “Αμάρτημα της μητρός μου”.

to_amart2

Τα αδέλφια του ζηλεύουν, επίσης, την πρώτη υιοθετημένη αδελφή τους για τις περιποιήσεις και τις φροντίδες της μητέρας τους, ενώ τα ίδια ζουν δουλεύοντας σκληρά στα εργαστήρια των μαστόρων και προσφέρουν τους μισθούς τους για την ανακούφιση της μητέρας τους. Εκείνη όμως τα χρήματα αυτά τα δαπανά για την καλοπέραση και την προίκα της νέας αδελφής τους[319]. Τέλος, η μητέρα αποδίδει τις κακεντρεχείς διαδόσεις για τις «ατυχίες» του Γιωργή -δυστύχησε στην Κωνσταντινούπολη και τούρκευσε, ναυάγησε στην Κύπρο, επαιτεί ρακένδυτος- στη ζήλεια, επειδή ο γιός της προκόβει και  διακρίνεται[320].

Κλοπή διαπράττεται. Κάποιοι «ψευτογιατροί», κομπογιαννίτες –γόητες και μάγισσες- κλέβουν χράμια και κηλίμια από το σπίτι λόγω της ανεπιβλεψίας που επικρατούσε σ΄αυτό[321]. Επίσης, ο χονδρός της συνοικίας κουρεύς, ο πρακτικός γιατρός της περιφέρειας, κλέβει τη μητέρα, όταν συνεχίζει να εισπράττει την «αμοιβή» του, χωρίς να προσφέρει καμία ουσιαστική ιατρική φροντίδα στην άρρωστη Αννιώ[322].

Η μέθη ζημιώνει.  Η μέθη θεωρείται, ίσως, μαζί με την κούραση από το χορό συναίτιο για το «ατυχές» συμβάν. Ο αφηγητής κάνει συχνές αναφορές στο ποτό και ο πατέρας δηλώνει για εκείνο το βράδυ ότι είναι μάλλον μεθυσμένος:παζαν τά βιολιά, καί τρωγεν κόσμος μέσα στήν αλή, κι γύρνα κανάτα μέ τό κρασί πό χέρι σέ χέρι.(ο πατέρας) Τό κρασί ρχισε νά μέ χτυπ στό κεφάλι, καί φορμή γυρεύω κι γώ νά φύγω[323]. Σ΄αυτό το διήγημα δεν έχουμε άλλο περιστατικό μέθης ή μέθυσους ήρωες, είναι μοναδικό.

Ακηδία της μάνας. Η Δεσποινιώ η Μιχαλιέσσα, εξαντλεί τη μητρική της φροντίδα στη δεύτερη Αννιώ  και στα κορίτσια που υιοθετεί, μια συμπεριφορά η οποία καθίσταται ερμηνεύσιμη και κατανοήσιμη εκ των υστέρων. Φτάνει στο σημείο να μην βλέπει τα παιδιά της για μέρες -αναζητώντας το «φάρμακο» για την άρρωστη Αννιώ- και να τα εμπιστεύεται σε μια υπερήλικη γραία, μια Σοφηδιώτισσα, που παρασιτούσε στο σπίτι τους [324].

Η αχαριστία συναντάται. Χαρακτηριστική εκδήλωσή της αποτελεί η συμπεριφορά που δείχνει το πρώτο υιοθετημένο κορίτσι και προς τη θετή μητέρα της και προς τα «αδέλφια» της, παρόλη την αγάπη και τη φροντίδα που εισπράττει από όλους. Ο αφηγητής το αποτυπώνει άμεσα, λεκτικά: κόρη κείνη, κτός τι ποτέ δέν σθάνθη πρός ατούς δελφικήν τινα στοργήν, πί τέλους πεδείχθη χάριστος πρός τήν γυνακα, τις περιεποιήθη τήν ζωήν ατς μέ τοσαύτην φιλοστοργίαν, σην λίγα γνήσια τέκνα γνώρισαν [325].

[Συνεχίζεται]

[319]Γ.Μ. Βιζυηνός, όπ. παρ., σ.15: « μήτηρ μας ρχισε νά ἐπιδαψιλεύῃ ες τήν θετήν μας δελφήν τόσας περιποιήσεις, σων σως δέν ξιώθημεν μες ες τήν λικίαν της καί ες καιρούς πολύ ετυχεστέρους (…)ντί νά τους (μισθούς)  δαπαν πρός νάπαυσίν της, προίκιζε δι’ ατν τήν θετήν της θυγατέρα».

[320]Γ.Μ. Βιζυηνός, όπ. παρ., σ.18: «Φωτιά νά τούς κάψ, πεκρίνετο κείνη. Τό λέν πό τή ζούλια τους. Τό παιδί μου θενκανε κατάστασι  καί πά’ στόν γιο Τάφο».

[321]Γ. Μ. Βιζυηνός, όπ. παρ., σσ.13-14.

[322]Γ. Μ. Βιζυηνός, όπ. παρ., σ.5: « μήτηρ μου, ν καί παυσε πλέον νά μεταχειρίζεται τά ατρικά του, ν τούτοις τόν πλήρωνε τακτικά καί γογγύστως. Τοτο μέν, διά νά μή τόν δυσαρεστήσ, τοτο δε, διότι πολύ συχνά διϊσχυρίζετο παρηγορν ατήν, τι πορεία τς σθενείας εναι καλή, καί κριβς τοιαύτη, ποίαν δικαιοτο νά τήν περιμέν επιστήμη πό τάς συνταγάς του».

[323] Γ. Μ. Βιζυηνός, Νεοελληνικά Διηγήματα, όπ. παρ., σ.22.

[324] Γ. Μ. Βιζυηνός, όπ. παρ., σ.6: «Ποος μς τρεφε, ποος μς πλυνε, ποος μς μβάλωνεν μς τά γόρια, οτε θελε κν νά τό γνωρίζ. Μία Σοφηδιώτισσα γραα, πρό πολλν δη τν παρασιτοσα ν τ οκ μας, φρόντιζε περί μν, φ’ σον τ τό πέτρεπεν μαθουσάλειος ατς λικία. Τήν μητέρα μας δεν  τήν  βλέπομεν νίοτε  λοκλήρους μέρας».

[325]Γ. Μ. Βιζυηνός, όπ. παρ., σ.16.