Η μουσικοχορευτική ταυτότητα της Κρήτης και της Νοτιοανατολικής Λακωνίας

Ένας νέος κύκλος τεσσάρων, σεμιναριακού τύπου, συναντήσεων με χορολογικό και μουσικολογικό περιεχόμενο έχει ξεκινήσει στο Ωδείο Σίμων Καράς – Κέντρο Έρευνας και Προβολής της Εθνικής Μουσικής.  Στις συναντήσεις  θίγονται διάφορες πτυχές του κρητικού λαϊκού πολιτισμού ανεξάρτητα, αλλά και σε συγκεκριμένους συσχετισμούς, που διαμορφώνονται από τον τρόπο που τις προβάλουν τα σύγχρονα μουσικά – χορευτικά συγκροτήματα, αλλά και οι πολιτιστικοί φορείς σχεδόν στο σύνολό τους.

Κατά την πρώτη συνάντηση που έγινε την Πέμπτη, 25 Φεβρουαρίου, συζητήθηκαν: τα βασικά κινητικά «μοτίβα» στους τυπικούς βηματισμούς των κρητικών χορών,
τα βασικά κινητικά «μοτίβα» στην αυτοσχεδιαστική χορευτική έκφραση του «πρώτου» ανά περίπτωση (χορού ρυθμικής αγωγής κ.λπ.) και τα ολισθήματα.

Τα θέματα της συνάντησης ήταν τα βασικά κινητικά «μοτίβα» στους τυπικούς βηματισμούς και στον αυτοσχεδιασμό των κρητικών χορών, καθώς και τα λάθη που συναντάμε στη σύγχρονη απόδοσή τους. Στο πλαίσιο αυτό έγιναν αναλυτικές αναφορές στον «παγκρήτιο» τριπλό εναλλάξ βηματισμό και τις πολλές εκφάνσεις του, που εντοπίζουμε σε χορούς όλων των νομών της Κρήτης, στον κοινό βηματισμό πηδηχτών χορών του νομού Ρεθύμνου.

Αντικείμενα του σεμιναρίου ήταν οι χοροί: χανιώτικος (συρτός), πεντοζάλι, γιτσικιά σούστα (ή ρουματιανή), ρόδο, σούστα (Ρεθύμνου), πηδηχτός Μυλοποτάμου (ανωγειανός), τριζάλης, κουτσαμπαδιανός μαλεβιζιώτης, ζερβόδεξος, πηδηχτός (Λασιθίου) και μικρό μικράκι.

Το σεμινάριο έδωσε τη δυνατότητα σε όλους τους συμμετέχοντες, να αντιληφθούν την ειδοποιό διαφορά σε φαινομενικά όμοια στοιχεία του κρητικού χορού, την ανάγκη τήρησης ενός σημαντικού αριθμού κανόνων βάσης και έκφρασης, καθώς και την προχειρότητα, με την οποία αντιμετωπίζονται οι κρητικοί χοροί από πολλά συγκροτήματα. 

Στη 2η Συνάντηση που θα γίνει την Πέμπτη, 17 Μαρτίου θα παρουσιαστούν Δύο χοροί της Δυτικής Κρήτης, (Πεντοζάλι – Κουτσαμπαδιανός), απόηχοι της ιστορίας και της μουσικής παράδοσης.  Θα γίνει ιστορική, πολιτισμική, μουσικολογική και χορευτική ανάλυση.

Στην 3η Συνάντηση που θα γίνει την Πέμπτη, 14 Απριλίου θα συζητηθεί ο πλούτος των μουσικών δομών στους κρητικούς χορούς και η επίδρασή τους στην αυθεντική απόδοση των χορών

Στην 4η Συνάντηση που θα γίνει την Πέμπτη, 19 Μαΐου θα γίνει αναφορά στη χορευτική και η οργανική παράδοση της Κρήτης, στους  χορούς και τις φορεσιές (ανδρικές και γυναικείες) της Κρήτης και στα δημοφιλή τραγούδια της Κρήτης, που έχουν κακοποιηθεί ερμηνευτικά και έχει παρερμηνευθεί το νοηματικό τους περιεχόμενο.

Εισηγητής του Σεμιναρίου είναι ο  Ιωάννης Τσουχλαράκης, πολιτισμολόγος, ερευνητής, συγγραφέας, ενώ τον συντονισμό των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του χορού, έχει ο Βασίλειος Οικονόμου.

Επίσης, στο Ωδείο Σίμων Καράς – Κέντρο Έρευνας και Προβολής της Εθνικής Μουσικής, θα πραγματοποιηθεί στις 20 Μαρτίου 2016, το πέμπτο  σεμινάριο χορού που αφορά στην μουσικοχορευτική ταυτότητα της Νοτιοανατολικής Λακωνίας, με εισηγητή τον Νίκο Μπαριάμη.

Η επαρχία Επιδαύρου Λιμηράς καταλαμβάνει το νοτιοανατολικό άκρο του νόμου Λακωνίας. Στο νοτιότερο χώρο της ηπειρωτικής Ελλάδας, συναντώνται πολιτισμικά σπαράγματα πληθυσμών που εποίκισαν αυτή την φιλόξενη περιοχή, διαμορφώνοντας ένα ιδιαίτερο μουσικοχορευτικό χρώμα, διαφορετικό αρκετά από το γνωστό ως «μωραΐτικο». Η νοτιότερη απόληξη του αρβανίτικου τόξου, το βόρειο καταφύγιο της Κρήτης και του Τσιρίγου, η όμορη μελωδική Κυνουρία, τα νησιωτικά «αδέρφια» Σπέτσες και Ύδρα, συνιστούν ένα αχαρτογράφητο μουσικό ιδίωμα, τον «άγνωστο Μωριά».  Θα διδαχθούν χοροί και τραγούδια της περιοχής, ενώ στο σεμινάριο θα τραγουδήσουν ντόπιοι και θα συνοδεύσουν Μωραΐτες οργανοπαίχτες.

Κατερίνα Χουζούρη