Γεώργιος Μπαμπινιώτης: η σημασία της μητρικής γλώσσας

Στο πλαίσιο μιας «γλωσσικής οικολογίας», η οποία διέπει τον κόσμο τής γλώσσας, η φυσική για τον άνθρωπο κατάσταση είναι «η γλωσσική πολυμορφία», που καταξιώνει και κάθε μητρική γλώσσα. Αυτό υποστηρίζει μεταξύ άλλων ο Kαθηγητής Γλωσσολογίας και πρ. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ. Μπαμπινιώτης, στην ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ομιλία του που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, 20 Απριλίου, στην Αίθουσα του Βουλευτικού στο Ναύπλιο και εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Παγκοσμιοποίηση και τοπικά ιδιώματα: πολιτισμικές και θεσμικές αλληλεπιδράσεις» που διοργανώνει το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Harvard.

Η πρακτική επικοινωνιακή ανάγκη που οδηγεί τους ανθρώπους να καταφεύγουν στην εκμάθηση ξένων γλωσσών δεν δικαιολογεί την καθιέρωση μίας και μόνο «γλώσσας συναλλαγών» (lingua franca). Η «μονογλωσσία», η κυριαρχία μίας μόνο ξένης γλώσσας, καταλήγει σε αποκλεισμό όλων των άλλων γλωσσών, αποτελώντας μια μορφή «γλωσσικού ηγεμονισμού» που αποβαίνει εις βάρος α) των πολιτισμών που εκφράζονται από τις επιμέρους φυσικές γλώσσες β) τής μητρικής γλώσσας η οποία αποτελεί τη βάση και τής γνώσης ξένων γλωσσών. Αντίθετα, η επιλογή μεταξύ περισσοτέρων τής μίας ξένων γλωσσών καταλήγει σε πολιτισμικό πλούτο και σε περισσότερες οπτικές γωνίες θέασης τού κόσμου.

Το τρίπτυχο «γλώσσα – νόηση – κόσμος» εδράζεται στη μητρική γλώσσα κάθε λαού που αρχίζει με την κατάκτηση τής μητρικής γλώσσας και συνεχίζει διά βίου με τον εμπλουτισμό τής μητρικής γλώσσας. Ο καθηγ. Μπαμπινιώτης διδάσκει ότι πρέπει να συνειδητοποιηθεί ευρύτερα ότι η ποιότητα γλώσσας οδηγεί σε ποιότητα σκέψης και σε ποιότητα αντίληψης τού κόσμου.

Βιογραφικό σημείωμα του Γεωργίου Μπαμπινιώτη

Ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής τής Γλωσσολογίας, ομότιμος και επίτιμος καθηγητής τής Γλωσσολογίας τού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρύτανης (2000-2006) τού ιδίου Πανεπιστημίου.

Εισήγαγε τη σύγχρονη γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (θεωρία γλώσσας, γλωσσική ανάλυση, σύγχρονη γραμματική, σύνταξη, σημασιολογία, υφολογία, διδασκαλία τής γλώσσας) και μέσω των χιλιάδων μαθητών του κατά τα 40 και πλέον χρόνια διδασκαλίας του στο Πανεπιστήμιο επηρέασε σημαντικά την εξέλιξη τής γλωσσικής επιστήμης στην Ελλάδα, τόσο στον ακαδημαϊκό όσο και στον εκπαιδευτικό χώρο. Σ’ αυτό βοήθησε και η ευρύτερη επικοινωνία του με τους ομιλητές τής ελληνικής γλώσσας με γλωσσικές εκπομπές στα ΜΜΕ και γλωσσικά άρθρα στον Τύπο, με δημόσιες εμφανίσεις και διαλέξεις (τελευταία και με μαθήματα στο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο τής Στοάς τού Βιβλίου») και, κυρίως, με τα οκτώ (8) λεξικά του τής ελληνικής γλώσσας και τη μεγάλη σύγχρονη γραμματική του παράλληλα προς τα λοιπά δημοσιεύματά του.

Ο καθηγητής Μπαμπινιώτης ερεύνησε, μελέτησε και ανέλυσε επιστημονικά την ελληνική γλώσσα στη διαχρονία της, αναδεικνύοντας εντός και εκτός Ελλάδος τη συνέχεια, την οικουμενικότητα και την καλλιέργεια τής ελληνικής γλώσσας. Αξιοποιώντας τις μεθόδους και τα διδάγματα τής σύγχρονης γλωσσολογίας έδωσε έμφαση στη διδασκαλία τής γλώσσας στην Εκπαίδευση και στη σχέση γλωσσολογίας και λογοτεχνίας.

Η όλη δραστηριότητα τού Γ. Μπαμπινιώτη τοποθετείται με συνειδητή επιλογή του σε δύο χώρους : τη γλώσσα και την παιδεία (είναι επί χρόνια Πρόεδρος των Αρσακείων Σχολείων, διεξήγαγε τον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία, διοίκησε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο τής Ελλάδος και υπηρέτησε τον πολιτισμό ως Πρόεδρος τού Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού).

ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016, 8 Μ.Μ.

Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Καθηγητής Γλωσσολογίας, πρ. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών

Θέμα της διάλεξης: «Μονογλωσσία έναντι γλωσσικής πολυμορφίας: η σημασία τής μητρικής γλώσσας»

Η σειρά εκδηλώσεων Events Series 2016 διοργανώνεται σε συνεργασία με τους Δήμους Ναυπλιέων, Άργους – Μυκηνών, Ερμιονίδας και Επιδαύρου.