«Ο Εύξεινος Πόντος την εποχή της Ρωμαϊκής κυριαρχίας»

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, διοργανώνει Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο με αντικείμενο την «Ρωμαϊκή κυριαρχία στον Εύξεινο Πόντο» και βασικό στόχο την προσπάθεια μιας συνθετικής προσέγγισης των σύγχρονων συμπερασμάτων της ιστορικής και αρχαιολογικής επιστήμης. Έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν έγκριτοι ειδικοί επιστήμονες και ακαδημαϊκοί, από τις χώρες του παρευξείνιου χώρου και όχι μόνο. Την Επιστημονική Επιτροπή του Συμποσίου αποτελούν οι: Άγγελος Χανιώτης, Institute for Advanced Studies, Princeton, David Braund, University of Exeter και Ηλίας Κ. Πετρόπουλος, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Το Συμπόσιο θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 5 και 8 Μαΐου 2016. Οι εργασίες του θα γίνουν στις 6 και 7 Μαΐου 2016, στο ξενοδοχείο Coral (Λεωφόρος Ποσειδώνος 35, Παλαιό Φάληρο).

Το Συμπόσιο είναι αφιερωμένο στον Βίκτωρα Σαριγιαννίδη,  τον ποντιακής καταγωγής Ρώσος αρχαιολόγο, ο οποίος γεννήθηκε το 1929 στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν και πέθανε στις 22 Δεκεμβρίου 2013 στη Μόσχα. Κέρδισε τη διεθνή αναγνώριση για το ανασκαφικό του έργο στο Αφγανιστάν, (όπου ανακάλυψε την αρχαία νεκρόπολη και τον θησαυρό του Τίλια Τεπέ) και στο Τουρκμενιστάν.  Έχει χαρακτηριστεί ως «ποιητής της αρχαιολογίας» και αναδειχθεί σε ηρωική μορφή για τον ποντιακό Ελληνισμό, καθώς το έργο του ταυτίστηκε με την πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στα βάθη της Ανατολής.  Μεταξύ των πολλών διακρίσεων, έχει τιμηθεί και με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας, τον Ιανουάριο του 2002.

Η Πεμπτουσία έθεσε μια σειρά από ερωτήσεις στον Επίκουρο Καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου – Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Συμποσίου, τον κ. Ηλία Πετρόπουλο.

Πεμπτουσία: Το θέμα που επιλέξατε γι’ αυτό το Συμπόσιο, δεν είναι γνωστό σ’ ένα ευρύτερο κοινό.  Θα θέλατε να μας πείτε για ποιους λόγους η ρωμαϊκή περίοδος, η οποία θα παρουσιαστεί στο Συμπόσιο, είναι τόσο σημαντική για την περιοχή του Ευξείνου Πόντου;

Η. Πετρόπουλος: «Η αρχαία ιστορία του ελληνισμού στον παρευξείνιο χώρο, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της αρχαίας ιστορίας ολόκληρου του ελληνικού έθνους. Eίναι συνεχής η ελληνική παρουσία   και ο ελληνικός πολιτισμός μέχρι το πέρας της αρχαιότητας, αλλά και στα κατοπινά βυζαντινά και μεταβυζαντινά χρόνια η διαχρονική αυτή πορεία, μπολιασμένη με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ακριτικής αυτής γωνιάς της Μεσογείου, διαρκεί ως τις μέρες   μας.  Θεωρώ ότι η Ρωμαϊκή ιστορία στον Εύξεινο Πόντο είναι λίγο παραμελημένη. Μέχρι τώρα είχαμε (οι επιστήμονες) δώσει περισσότερη σημασία στην περίοδο του ελληνικού αποικισμού 7^ος, 6^ος, 5^ος αιώνας π.Χ. Η ρωμαϊκή εποχή ξεκινάει περίπου κοντά στα χρόνια του Χριστού (στον Εύξεινο Πόντο) και συνεχίζει μέχρι τα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου.  Είναι λοιπόν μία περίοδος αυτή με την οποία θα ασχοληθούμε, σχεδόν ανεξερεύνητη αλλά πολύ ουσιώδης, διότι τόσο ο εκχριστιανισμός από τη ρωμαϊκή εποχή εκκινεί, αλλά και πολλά πράγματα στη γλώσσα μας και στα ήθη και τα έθιμα, έχουν καταβολές από τη συγκεκριμένη περίοδο.  Επίσης, στον  Πόντο αυτά τα χρόνια συντελείται μια γενική δημογραφική μεταβολή».

Πεμπτουσία: Ποιος είναι ο βασικός στόχος του Συμποσίου; Για ποιους λόγους είναι αναγκαία μια συνθετική προσέγγιση του θέματος;

Η. Πετρόπουλος: «Η σύγχρονη αρχαιολογική, ιστορική, επιγραφική και νομισματική έρευνα, έχουν αναδείξει αρκετές πτυχές της ρωμαιοκρατίας στην περιοχή του Πόντου, εξετάζοντας κυρίως επιμέρους γεωγραφικές ζώνες που βρίσκονται σε συνάφεια με τα σύγχρονα εθνικά κράτη της περιοχής αυτής. Έτσι, κατά καιρούς έχουν πέσει στην αντίληψή μου διάφορες δημοσιεύσεις  στα ρωσικά, τουρκικά βουλγαρικά κ.λ.π. που όμως δεν έδιναν πολύ διάσταση σε μια γενικότερη ανάλυση, στο πως επηρέασε η Ρώμη τους Έλληνες του Εύξεινου Πόντου, πολιτικά οικονομικά πολιτιστικά.  Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, λόγω της απόλυτης εξειδίκευσης και του χωροταξικού  περιορισμού, ένας αρχαιολόγος π.χ. από τη Βουλγαρία  θα ασχοληθεί αποκλειστικά με το δικό του κομμάτι, την ανακάλυψη που έγινε στην περιοχή του, την οποία θα δει αποσπασματικά.   Είναι, ωστόσο, καιρός για μια σοβαρή συνθετική προσέγγιση των επιστημονικών πορισμάτων από κάθε γεωγραφική περιφέρεια του Ευξείνου Πόντου. Μια τέτοια συνολική προσέγγιση θα μπορέσει να αποσαφηνίσει πολλά και καίρια ζητήματα της ιστορικής πορείας του ελληνισμού, κατά τους  ρωμαϊκούς χρόνους.

Καλέσαμε λοιπόν επιστήμονες από όλους τους κλάδους και όλο τον κόσμο, από τη Δυτική και την πρώην Ανατολική Ευρώπη αλλά και από τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Αξίζει επίσης να σημειωθεί, ότι συμμετέχουν επιστήμονες από όλη την Παρευξείνια λεκάνη.

Στο Συμπόσιο αυτό, στοχεύουμε όχι μόνο στις επιστημονικές ανακοινώσεις αλλά και στην επικοινωνία και το διάλογο.  Τα πρακτικά του Συμποσίου, που θα δημοσιευθούν σε ειδικό τόμο του περιοδικού συγγράμματος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, «Αρχείον Πόντου».

Πεμπτουσία: Στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ποντικών Μελετών, http://www.epm.gr/assets/program.pdf, υπάρχει το αναλυτικό πρόγραμμα με τους ομιλητές και τα θέματα που θα συζητηθούν στο Συμπόσιο.  Παρατηρούμε ότι μεταξύ των προσκεκλημένων σας Καθηγητών οι οποίοι, όπως έχουμε ήδη πει, προέρχονται από μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού, από ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβάνονται και αρκετοί Τούρκοι συνάδελφοί σας.

Η. Πετρόπουλος: «Επειδή ανέλαβε τη διοργάνωση η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, θεωρήσαμε ότι ίσως θα ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία να έρθουν εξαιρετικοί συνάδελφοι από την Τουρκία, αντικειμενικοί και σοβαροί, οι οποίοι θα προσφέρουν το ερευνητικό υλικό τους.  Σήμερα στην Τουρκία στα παράλια της βόρειας Μικράς Ασίας, γίνονται αρκετές αρχαιολογικές έρευνες που έχουν ξεκινήσει τα τελευταία τέσσερα με πέντε χρόνια.  Θέλαμε να τους καλέσουμε και να τους δείξουμε ότι μιλάμε επιστημονικά (ότι δεν υπάρχουν αγκυλώσεις στην επιστημονική έρευνα) και θέλουμε να λάμψει η ιστορική πραγματικότητα και αυτό είναι κάτι που απασχολεί και τους ίδιους.  Γι’ αυτό καλέσαμε και τους επιφανέστερους Τούρκους Αρχαιολόγους και Ιστορικούς, από μεγάλα Πανεπιστήμια της γειτονικής χώρας».

Κατερίνα Χουζούρη