Η Παναγία του Γερανού, η «Καπετάνισσα» της Πάτμου

Ένα από τα πολλά έθιμα που ευτυχώς αναβιώνουν στις ημέρες μας, είναι η «Συνοδεία της εικόνας της Παναγίας του Γερανού, στην Πάτμο, στις 15 Αυγούστου, με τα ψαροκάϊκα».  Το έθιμο αυτό, χρονολογείται περίπου από το 1880, σύμφωνα με τις πληροφορίες που βρέθηκαν στην Δισυπόστατη Εκκλησία, Παναγίας του Γερανού και Αγίας Ιουλιανής.

Οι ψαράδες της περιοχής του Κονσολάτου Σκάλας Πάτμο, είχαν από τότε την επιμέλεια της ετοιμασίας της εορτής,  σε συνεργασία με την  Επιτροπή Αναστύλωσης και Συντήρησης του Ιερού Ναού. Εκείνα τα χρόνια λόγω έλλειψης δρόμου, η περιοχή ήταν προσβάσιμη μόνο με «διά θαλάσσης».

Σήμερα υπάρχει δρόμος και αυτή η συνήθεια έχει αλλάξει, με αποτέλεσμα να βλέπουμε πολλά τροχοφόρα και όχι πολλά ιστιοφόρα στην περιοχή.

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με τον Σύλλογο Επιτηδευματιών Πάτμου  «Η Ανάπτυξη», συνδιοργανώνουν την εκδήλωση.

Επίσης, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Παραδοσιακών Σκαφών, έχει θέσει την φετινή εκδήλωση υπό την αιγίδα του, έτσι ώστε να μπορέσει να πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή ξύλινων παραδοσιακών σκαφών.. Οι   Αλιείς της Πάτμου (επαγγελματίες και ερασιτέχνες), με μεγάλη χαρά θα ταξιδέψουν το γνωστό δρομολόγιο, μεταφέροντας τους πιστούς για την τέλεση του Εσπερινού. Είναι γι’ αυτούς μια ξεχωριστή ευλογία να γιορτάζουν την «Καπετάνισσα της Πάτμου» και αισθάνονται βαθιά μέσα τους, ότι η Χάρη της Παναγίας θα σκεπάζει  τους Καπεταναίους και τα πληρώματα, όλο τον χρόνο, στα ταξίδια τους.

Είναι πανέμορφη η εικόνα των παραδοσιακών σκαφών, σε κοινή πορεία, με τον ίδιο προορισμό, χωρίς να γίνεται αγώνας ταχύτητας.

Εξάλλου, η διατήρηση της τέχνης των Καραβομαραγκών, η εξάσκηση της ναυτικής τέχνης, η Αργία  κατά την ημέρα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, το «Πατμιακό  καφέδισμα» στο πέρας του Εσπερινού, το ηλιοβασίλεμα και η συνέχεια των παραδοσιακών εθίμων, είναι τα στοιχεία  που δίνουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα στην αναβίωση του εθίμου.

Στις 15 Αυγούστου, στις 16:00μ.μ., τα καΐκια θα ξεκινήσουν την συνοδεία της Εικόνας, από την περιοχή « Κονσολάτο» του Λιμένα Σκάλας Πάτμου.  Η Λιμενική Αρχή Πάτμου,  θα συνοδεύει με τον δικό της τρόπο τα σκάφη, δίνοντας έναν τόνο επισημότητας στην εκδήλωση.

Προορισμός είναι  πάντα, ο όρμος της Παναγίας του Γερανού.

 Ο Εσπερινός θα γίνει στις 19:00μ.μ. Μετά το πέρας του, ακολουθεί η ευχή των σταφυλιών και παραδοσιακό γλέντι.

Το εξωκλήσι της Παναγιάς του Γερανού, βρίσκεται στην κορυφή του λόφου της ομώνυμης περιοχής της Πάτμου. Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες που έχουν γίνει στην περιοχή, εκεί υπήρχε συνοικία με τείχη και πιθανόν παλαιός ειδωλολατρικός ναός, στα ερείπια του οποίου κτίστηκε χριστιανικός ναός και πάνω στα ερείπια του, κτίστηκε ο σημερινός δίκλιτος ναός  (Κοίμηση της Θεοτόκου και  Αγία Ιουλιανή), από ψαράδες και κατοίκους του Κονσολάτου Σκάλας Πάτμου. Από το σημείο αυτό, αγναντεύει κανείς, όλη την Πάτμο και τα γύρω νησιά.

Κατερίνα Χουζούρη