Οι απόψεις των εκπαιδευτικών για τη διγλωσσία στην εκπαίδευση

29 Σεπτεμβρίου 2016
[Προηγούμενη δημοσίευση: http://bitly.com/2cEJNkk]

Σκοπός της έρευνας ήταν η καταγραφή των απόψεων των εκπαιδευτικών για ζητήματα διγλωσσίας και θέματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση των δίγλωσσων μαθητών από άλλα πολιτισμικά πλαίσια. Ειδικότερα, επιχειρήθηκε η καταγραφή των απόψεων των εκπαιδευτικών στα παρακάτω θέματα:
– Τα χαρακτηριστικά του δίγλωσσου μαθητή
– Το γνωστικό, το γλωσσικό προφίλ και η σχολική επίδοση των δίγλωσσων μαθητών
– Το προφίλ των εκπαιδευτικών σχετικά με τις διδακτικές μεθόδους και μέσα που εφαρμόζουν στους δίγλωσσους μαθητές
– Οι αντιλήψεις και οι προοπτικές των εκπαιδευτικών για θέματα διγλωσσίας.
Επίσης, επιχειρήθηκε η διερεύνηση των πιθανών διαφοροποιήσεων στις απόψεις των δασκάλων σχετικά με το φύλο, τα χρόνια υπηρεσίας, το γεωγραφικό διαμέρισμα και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

Στην έρευνα έλαβαν μέρος 30 συνολικά εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, οκτώ άνδρες και είκοσι δύο γυναίκες . Το ερωτηματολόγιο δόθηκε σε 40 εκπαιδευτικούς των περιφερειών Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, με τελικό αριθμό ανταποκρινόμενων εκπαιδευτικών τους 30, δηλαδή ποσοστό 75%.

diglosxoleioΤο ερευνητικό εργαλείο της συγκεκριμένης μελέτης αποτέλεσε ένα ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις κλειστού και ανοιχτού τύπου. Στο πρώτο μέρος του ερωτηματολογίου, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να απαντήσουν σε κάποιες ερωτήσεις ως προς τα δημογραφικά τους χαρακτηριστικά(φύλο, ηλικία, χρόνια υπηρεσίας στην εκπαίδευση, θέση που κατέχουν, μεταπτυχιακές σπουδές, επιμορφωτικά σεμινάρια, ξένες γλώσσες και περιοχή).
Το δεύτερο μέρος του ερωτηματολογίου περιελάμβανε ερωτήσεις ανοιχτού και κλειστού τύπου, δομημένες σε τέσσερις άξονες, όπου οι εκπαιδευτικοί κλήθηκαν να εκθέσουν τις απόψεις τους για: α) τα χαρακτηριστικά του δίγλωσσου μαθητή(με μια ερώτηση ανοικτού τύπου και δυο ερωτήσεις σε κλίμακα likert :θετική-αρνητική-δεν ξέρω), β) το γνωστικό, το γλωσσικό προφίλ και η σχολική επίδοση των δίγλωσσων μαθητών (με δυο ερωτήσεις σε κλίμακα κατάταξης ranking και τρεις ερωτήσεις σε κλίμακα likert), γ) το προφίλ των εκπαιδευτικών σχετικά με τις διδακτικές μεθόδους και μέσα που εφαρμόζουν στους δίγλωσσους μαθητές(δυο ερωτήσεις με τη μέθοδο βαθμολόγησης scoring και πέντε ερωτήσεις σε κλίμακα likert) και δ)τις αντιλήψεις και προοπτικές των εκπαιδευτικών για θέματα διγλωσσίας (με μια ερώτηση σε μέθοδο βαθμολόγησης scoring και τέσσερις ερωτήσεις σε κλίμακα likert).
Στο τρίτο και τελευταίο μέρος του ερωτηματολογίου, οι εκπαιδευτικοί κλήθηκαν να προτείνουν τρόπους για τη βελτίωση της διδασκαλίας της νεοελληνικής γλώσσας στους αλλόγλωσσους μαθητές.

Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2014. Η επιλογή των εκπαιδευτικών έγινε με τη μέθοδο της τυχαίας δειγματοληψίας. Οι εκπαιδευτικοί πήραν μέρος στην έρευνα οικειοθελώς.
Η πρώτη επαφή μαζί τους περιελάμβανε μια πλήρη περιγραφή της έρευνας που διεξάγεται, τους στόχους που επιδιώκει να πετύχει και τη διαβεβαίωση της ανωνυμίας τους σε αυτή. Πριν από τη συνολική διανομή των ερωτηματολογίων, πραγματοποιήθηκε μια πιλοτική εφαρμογή του εργαλείου σε τρεις εκπαιδευτικούς, με στόχο να γίνουν τυχόν διορθωτικές παρεμβάσεις στο ερωτηματολόγιο. Αφού έγιναν οι απαραίτητες τροποποιήσεις, διανεμήθηκε το ερωτηματολόγιο στους εκπαιδευτικούς διά χειρός.

Στον συγκεκριμένο άξονα, οι εκπαιδευτικοί κλήθηκαν να εκθέσουν τις απόψεις τους σχετικά με τα χαρακτηριστικά ενός μαθητή που προέρχεται από άλλα μεταναστευτικά πλαίσια. Η ερώτηση ήταν ανοιχτού τύπου και απαιτούνταν να δοθούν τρία χαρακτηριστικά. Στη συγκεκριμένη ερώτηση το μεγαλύτερο ποσοστό των εκπαιδευτικών έδωσε τρία χαρακτηριστικά για να προσδιορίσει τον δίγλωσσο μαθητή (60%). Οι υπόλοιποι εκπαιδευτικοί έδωσαν δύο(13.33%), ένα (13.33%)και κανένα χαρακτηριστικό (13.33%). Ενδεικτικές απαντήσεις ήταν: α) η διαφορετικότητα -διαπολιτισμικότητα, β)δυσκολία στη γλώσσα, γ) κοινωνικά απομονωμένος λόγω της καταγωγής του και δ) καμία διαφορά από τους άλλους.
Αναφορικά με την αντίληψη των εκπαιδευτικών σχετικά με το εάν θεωρούν θετική ή αρνητική τη χρήση δυο γλωσσών για τα ίδια τα παιδιά μεγάλο ποσοστό των εκπαιδευτικών απάντησε θετικά (93.33%), ενώ ελάχιστο ποσοστό απάντησε αρνητικά (6.66%). Κανένας από τους εκπαιδευτικούς δεν έδωσε την απάντηση «δεν ξέρω- δεν απαντώ». Η βαθμιαία κλίμακα στην οποία τέθηκε η ερώτηση ήταν τύπου likert(ναι-όχι-δεν ξέρω/δεν απαντώ).
Το 96.66% των συμμετεχόντων συμφωνεί απόλυτα ότι η χρήση δυο γλωσσών για τους συμμαθητές των δίγλωσσων παιδιών είναι θετική. Ελάχιστο ποσοστό (3.33%), δεν έλαβε καμία θέση αφού επέλεξε «δεν ξέρω- δεν απαντώ» . Κανένας από τους συμμετέχοντες δεν απάντησε αρνητικά. Η τρίβαθμη κλίμακα στην οποία τέθηκε η ερώτηση ήταν τύπου likert (ναι-όχι-δεν ξέρω/δεν απαντώ).

(συνεχίζεται)