Οι αξέχαστοι ήρωες της αγχόνης Ανδρέας Παναγίδης και Μιχαήλ Κουτσόφτας

«Ανδρών, έργω γενομένων αγαθών, έργω και δηλούσθαι τας τιμάς», μας παραγγέλλει ο Ολύμπιος Περικλής. Σήμερα η πολιτεία έμπρακτα τίμησε δυο από τους ήρωες της αγχόνης, τον Ανδρέα Παναγίδη και τον Μιχαήλ Κουτσόφτα. Σεμνύνομαι ότι σε όλο τον Ελληνισμό έχω το προνόμιο να έχω τον πεθερό μου στα Φυλακισμένα Μνήματα, στον Ιερό Περίβολο του Κυπριακού Αγώνα, εκεί όπου η αναλγησία των κατακτητών απέθεσε τα  άψυχα σώματά τους μετά την άνανδρη και αισχρή πράξη του απαγχονισμού τους, γιατί έτρεμαν την αντίδραση του κυπριακού λαού.

Δικηγόροι των τριών απαγχονισθέντων στις 21 Σεπτεμβρίου 1956, του Ανδρέα Παναγίδη, του Μιχαήλ Κουτσόφτα και του Στέλιου Μαυρομμάτη, όπως και του Παρασκευά Χοιροπούλη που καταδικάστηκε σε ισόβια φυλάκιση, ήταν οι μ. Γλαύκος Κληρίδης, Ρένος Λυσιώτης, μ. Μιχαλάκης Τριανταφυλλίδης και Τίτος Φάνος.

Ένας από αυτούς, ο ευπατρίδης Ρένος Λυσιώτης, αγωνιστής και εγκρατής της νομικής επιστήμης, γιος του εξαίρετου ποιητή μας Ξάνθου Λυσιώτη, που ήταν δικηγόρος των Παναγίδη και Κουτσόφτα και μας τιμά με τη φιλία και την αγάπη του, πριν από λίγο καιρό, μας ανακοίνωσε ενθουσιασμένος ότι, ψάχνοντας μέσα στα χαρτιά του, ανακάλυψε τα πρακτικά της δίκης των Κουτσόφτα-Παναγίδη που κράτησε από τις 14-18 Ιουνίου 1956. Ήταν ένα αναπάντεχο εύρημα που τον γέμισε χαρά μα και άφατη συγκίνηση.

Την Παρασκευή, 9 Σεπτεμβρίου 2016, μετά από εξήντα χρόνια, σε μια σεμνή τελετή στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, ο κ. Ρένος Λυσιώτης παρέδωσε στον Έντιμο Υπουργό Δικαιοσύνης κ. Ιωνά Νικολάου τον πολύτιμο φάκελο, στην παρουσία των παιδιών του Αντρέα Παναγίδη, Αριστείδη, Δεσπούλας και Αυγής, όπως και της αδελφής του ήρωα Κουτσόφτα, κ. Παρασκευής Ψηλογένη. Παρών ήταν, επίσης , και ο δικηγόρος του Παρασκευά Χοιροπούλη, κ. Τίτος Φάνος που μοιράστηκε μαζί μας την εμπειρία του.

Συγκλονιστική ήταν η αφήγηση του κ. Ρένου Λυσιώτη για το πώς έζησε τις τελευταίες στιγμές των απαγχονισθέτων με το απαράμιλλο θάρρος και την ελληνική λεβεντιά. Στάθηκε ιδιαιτέρως στην παράκληση των δύο φίλων, του Κουτσόφτα και του Παναγίδη, να προσπαθήσει να σώσει τον Χοιροπούλη, που ήταν πιο μικρός, από την κρεμάλα, αλλά και την αντίδρασή του, γιατί δεν τον θεωρούσαν άξιο να πεθάνει μαζί τους για την πατρίδα!

Ιδιαίτερα φόρτισε την ατμόσφαιρα η παρέμβαση της Αυγής Παναγίδου η οποία τόνισε εμφαντικά την περηφάνια και των τριών παιδιών του ήρωα για τον πατέρα τους, ενώ ο κ. Υπουργός Δικαιοσύνης, κ. Ιωνάς Νικολάου, με την ιδιαίτερη ευαισθησία του στο θέμα των ηρώων, αφού κατάγεται από οικογένεια που έδωσε ήρωα στην πατρίδα, έπλεξε το εγκώμιο των παλληκαριών μας.

Ευχαριστούμε ως οικογένεια τους έγκριτους δικηγόρους των απαγχονισθέντων και τον κ. Υπουργό που παρέλαβε τον φάκελο από τον κ. Λυσιώτη για να τον παραδώσει στην κ. Έφη Παρπαρίνου, Διευθύντρια του Κρατικού Αρχείου, για να μείνει «κτήμα ες αεί» για τους μελλοντικούς μελετητές της ιστορίας του νησιού μας.