Περιβαλλοντική αφύπνιση, εδώ και τώρα!

17 Νοεμβρίου 2017

Στον απόηχο της πρωτοφανούς τραγωδίας που έπληξε τη χώρα, αναδημοσιεύουμε παλαιότερη συνέντευξη του ακαδημαϊκού Χρήστου Ζερεφού, η οποία είχε δημοσιευθεί στην έντυπη μορφή του περιοδικού «Πεμπτουσία» (τεύχος 23, Απρ.-Ιουλ. 2007), εξαιτίας της θλιβερής επικαιρότητας που αποκτούν για άλλη μια φορά οι προειδοποιήσεις των ειδικών.

Η λήψη άμεσων μέτρων από τις κυβερνήσεις των κρατών όλου του κόσμου, αλλά και η εγρήγορση και η συνεισφορά στην κοινή προσπάθεια των απλών ανθρώπων, είναι επιβεβλημένες, αν η ανθρωπότητα δεν θέλει να βρεθεί αντιμέτωπη με πρωτοφανείς καταστροφές. Η κλιματική αλλαγή άρχισε, αλλά ακόμα υπάρχει τρόπος «να μπει φρένο». Το όποιο σημερινό κόστος διαφύλαξης του περιβάλλοντος και του κλίματος θα είναι σίγουρα μικρότερο από τις ζημιές που θα προκληθούν από την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Π:Λοιπόν, ξεκινάμε από την πιο προφανή ερώτηση που μπορεί κανείς να σας κάνει, η οποία είναι: τι γίνεται με το κλίμα αυτόν τον καιρό;

Και ο τελευταίος κάτοικος στον πλανήτη έχει πειστεί ότι το κλίμα αλλάζει. Υπάρχει μία κλιματική αστάθεια παγκοσμίως και μία σοβαρή διαταραχή του ισοζυγίου του ύδατος, φαινόμενα που επίσης έχουν γίνει συνειδητά από όλους τους κατοίκους αυτού του πλανήτη. Είναι δε τόσο σημαντικά αυτά τα φαινόμενα, ώστε ακόμα και μεγάλοι πολιτικοί μεγάλων χωρών, οι οποίοι δεν είχαν πειστεί πριν από λίγα χρόνια, τώρα έρχονται και κάνουν δηλώσεις, και χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για το πως θα αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή.

Βέβαια θα μου πείτε γιατί κροκοδείλια και όχι μετανοητικά. Τα δάκρυα τα αποκαλώ κροκοδείλια διότι με το Πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο προτείνεται ως πανάκεια για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, απλά δεν αντιμετωπίζονται οι κλιματικές αλλαγές. Αυτό το πρωτόκολλο αποσκοπεί στην μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 6% των επιπέδων που ήταν το 1990. Σας πληροφορώ ότι για να σταθεροποιηθεί το κλίμα με τα σημερινά δεδομένα, και με τις σημερινές εκπομπές Αμερικής, Κίνας, και Ινδίας, όταν αυτές οι τρεις χώρες μαζί εκπέμπουν το 45% του συνόλου των εκπομπών CO2, θα πρέπει να υπάρξουν μειώσεις της τάξεως του 40% και πάνω στα επίπεδα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα. Στα προσεχή χρόνια, η ποσοστιαία συνεισφορά των τριών παραπάνω χωρών θα υπερβαίνει το 65%. Επομένως, περί ποιάς σταθεροποίησης μιλάμε όταν ζητάμε μία μείωση 6% την οποία θα επιφορτιστούν χώρες οι οποίες μέσα στην επόμενη δεκαετία θα ευθύνονται για το 35% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, και οι χώρες που εκπέμπουν 60% και παραπάνω δεν θα συμφωνούν. Με άλλα λόγια, το πρωτόκολλο είναι ανεπαρκέστατο.

Π:Και στο Ναϊρόμπι δεν έγινε τίποτα;

Στο Ναϊρόμπι συζητήσαμε για το Πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο έγινε όχι σαν ένα δειλό πρώτο βήμα απεξάρτησης, αλλά σαν ένα πρώτο βήμα της διαιώνισης της εξάρτησής μας από το πετρέλαιο. Η απεξάρτηση του ανθρώπου απ’ το πετρέλαιο είναι η μόνη οδός της σταθεροποίησης του κλίματος. Βεβαίως θα πρέπει οι κυβερνήσεις και η βιομηχανία να κινηθούν σε νέα καύσιμα, σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα, και θα πρέπει να κινηθούν τάχιστα. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε σιγά-σιγά να εξαντλήσουμε το πετρέλαιο και το κάρβουνο που έχουμε και μετά να μπουν νέες τεχνολογίες. Δεν προλαβαίνουμε. Και η φύση η ίδια, επειδή εξελίσσεται με τρόπο μη γραμμικό. Δεν σημαίνει ότι σιγά-σιγά θα αυξάνεται η θερμοκρασία, η αποσταθεροποίηση θα χειροτερεύει από χρόνο σε χρόνο κ.λπ. Δεν γίνονται έτσι τα πράγματα, και αυτό το απέδειξε η φύση με την τρύπα του όζοντος. Μάζευε αέρια που καταστρέφουν το όζον, και υπό κάποιες συνθήκες ξαφνικά κατέρρευσε στη δεκαετία του ’80.

Π: Άκουσα, σε μια ραδιοφωνική συνέντευξή σας, που λέγατε ότι από τη δεκαετία του ’70 μελετάτε αυτό το φαινόμενο, και μου έκανε εντύπωση ότι πραγματικά από τότε αρχίσαμε να το λέμε και στη δεκαετία του ’90 πια όλοι ξύπνησαν! Από τότε μέχρι σήμερα, έγινε τίποτα με την αλλαγή των αερίων;

Ασφαλώς και έγινε. Έγινε το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, και είμαι υπερήφανος που ήμουν ένας απ’ αυτούς που εργάστηκαν γι’ αυτό. Γι’ αυτήν την εργασία μου, άλλωστε, με βράβευσε ο Ο.Η.Ε., όπως ξέρετε. Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ λοιπόν απέδωσε, γιατί απαγορεύτηκαν οι ουσίες που καταστρέφουν το στρώμα του όζοντος. Αυτά τα γεγονότα είναι μετρήσιμα φυσικά, και σήμερα μπορούμε να πούμε ότι η τρύπα του όζοντος έχει σταθεροποιηθεί, δεν μεγαλώνει άλλο. Αντιθέτως, με το Πρωτόκολλο του Κιότο τα πράγματα θα χειροτερέψουν.

[Συνεχίζεται]