Το πάγχρυσο κλειδί των 18 προθέσεων

12 Μαρτίου 2018

Ο μεγάλος ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός Κικέρων μιλούσε άριστα την ελληνική γλώσσα και συχνά επαναλάμβανε το θαυμασμό του γι αυτήν. Τη θεωρούσε γλώσσα   θεϊκή και έλεγε: «Ει θεοί διαλέγονται τη των ελλήνων γλώττη χρώνται». Η ελληνική γλώσσα αποτέλεσε το όχημα που μετέφερε στην ανθρωπότητα τη σοφία και τη γνώση του ιστορικού παρελθόντος. Η γλυκύτητά της ρέει μέσα από τα Ευαγγέλια δύο χιλιάδες χρόνια. Καμιά άλλη γλώσσα δεν έχει τόση μακραίωνα διαδρομή και τόση μεγάλη επιρροή και διείσδυση σε όλες τις ομιλούμενες γλώσσες στον κόσμο.

Στο πανεπιστήμιο του Νταντί της Σκωτίας, στη δεκαετία του 1970, ένας σκωτσέζος καθηγητής, στο μάθημα της Συγκριτικής Παιδαγωγικής, ανέλυε το πολυσήμαντο ενός ρήματος της αγγλικής γλώσσας, με την προσθήκη ενός προθέματος. Υποστήριζε ότι το ρήμα αυτό, με το ανάλογο πρόθεμα, εξέφραζε 14 διαφορετικές έννοιες. Όταν ο αδερφός μου Γιώργος του παρατήρησε ότι το «ρεκόρ» κατέχει στην ελληνική γλώσσα το ρήμα βάλλω, που με τις 18 κύριες προθέσεις εκφράζει 18 διαφορετικές έννοιες, ο καθηγητής τινάχτηκε πάνω από την έκπληξη, τη χαρά και το θαυμασμό του. Άρχισε μαθήματα για να μάθει ελληνικά!…

Για να παρουσιάσουμε  αυτό το «χάρισμα» του πολυσήμαντου του ρήματος βάλλω, με τις 18 κύριες προθέσεις, συνθέσαμε ένα σύντομο κειμενάκι, που περιέχει αυτές τις 18 ξεχωριστές έννοιες (η βάση του στηρίχτηκε στο επεισόδιο, που αναφέρεται στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, κεφ. ΙΗ, 11-12, όταν ο Απόστολος Πέτρος απέκοψε το αυτί του Μάλχου, δούλου του αρχιερέα και ο Ιησούς τον ανακάλεσε στην τάξη):

«Πέτρο, με εμβάλλεις στον πειρασμό να οργιστώ. Βάλε την μάχαιραν εις την θήκην της. Τώρα! Μην αναβάλλεις, γιατί θα σε εκβάλω από την ομάδα των μαθητών. Μην αμφιβάλλεις περί τούτου. Δεν θα μεταβάλω γνώμη. Ούτε υπερβάλλω, καθότι σε περιβάλλω με αγάπην και δεν σε παραβάλλω με εκείνον που εισέβαλε δολίως και προσέβαλε σατανικώς την εμπιστοσύνην μου. Τριάντα αργύρια του αντικατέβαλαν, Πέτρο, έναντι του ασπασμού. Μην προβάλλεις δικαιολογίες και μου διαβάλεις και άλλο μαθητή. Θέλω να συμβάλεις στη μεταξύ μας ειρήνη, Απόβαλε λοιπόν την ορμή σου. Παράκληση υποβάλλω. Δεν σού επιβάλλω απόφαση. Θλίψις με καταβάλλει, Πέτρο,  διότι το Πάθος εγγύς εστί…».