Οι επιστημονικές αποκαλύψεις δεν οδηγούν πάντα στο Άκτιστο
21 Μαρτίου 2019Όταν η επιστήμη εγκλωβίζεται στην αντικειμενοποίηση και την αντικειμενική γνώση, διεκδικώντας για τον εαυτό της ολόκληρη την ανθρώπινη γνώση και αποκλείοντας την δυνατότητα της επεκτάσεώς της πέρα από την εγκοσμιότητα, αδικεί τον άνθρωπο.
Όπως εύστοχα έχει επισημανθεί, «άλλο πράγμα είναι να απορριφθεί κάτι με τη λογική μας σκέψη, και τελείως άλλο η πραγματικότητα του είναι. Ο Ζων Θεός είναι προσωπικο όν και όχι κάποια αφηρημένη ιδέα η κάποιο υπερβατικό αντικείμενο. Είναι ο εν Χριστώ αποκαλυπτόμενος προσωπικός Θεός, που είπε στον άνθρωπο: “Εγώ ειμι…η αλήθεια”[9]: Ο Πατέρας, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Τα τρία αυτά Πρόσωπα είναι η ενιαία αλήθεια» [10], άναρχη και ατελεύτητη.
Ο προσωπικός και αιώνιος αυτός χαρακτήρας της αλήθειας έχει κεφαλαιώδη σπουδαιότητα για τον άνθρωπο. Η ζωντανή αλήθεια είναι υπαρξιακή και ακατάλυτη. Δεν αντικειμενοποιείται, γιατί η αντικειμενοποίησή της ισοδυναμεί με διάσπαση και απονέκρωση. Η γνώση της αλήθειας αυτής είναι εμπειρία ζωής. «Είναι καρπός ενώσεως στο ίδιο Είναι δύο υποκειμένων: του Θεού και του ανθρώπου. Κανένας από αυτούς δεν γίνεται “αντικείμενο”· και οι δύο, και ο Θεός και ο άνθρωπος ζούν το γεγονός αυτό ως ενιαία ζωή»[11].
Η γνώση αυτή, που θεμελιώνεται στην εν Χριστώ ζωή, δεν επιβάλλεται στον άνθρωπο εξουσιαστικά, αλλά τον προσεγγίζει διακονικά και θεραπευτικά, παρέχει νόημα στην ζωή και αναδεικνύει τους αγίους. Αυτό γίνεται πληρέστερα αντιληπτο στην εποχή μας με την πλειάδα των αγίων που έζησαν ανάμεσα μας. Ταυτόχρονα όμως η γνώση αυτή διευκολύνεται σημαντικά και με τους ορίζοντες που δημιούργησε η σύγχρονη επιστήμη. Η υπέρβαση της κλασικής φυσικής με την κβαντομηχανική, που εξυπηρετεί ευρύτατα την καθημερινη μας ζωή, δημιουργεί ευνοικές προϋποθέσεις για την προβολή και την προσέγγιση της χριστιανικής αλήθειας. Ιδιαίτερα μάλιστα ευνοεί την κατανόηση της χριστιανικής παγκοσμιότητας.
Οι νεώτερες επιστημονικές θεωρίες κλόνισαν την καθιερωμένη αρχή της αντικειμενικότητας και συνέδεσαν στενά την επιστήμη με τον άνθρωπο. Αυτό βοήθησε και τις λεγόμενες ανθρωπιστικές επιστήμες, που είχαν ως πρότυπο την αντικειμενικότητα των φυσικών επιστημων μολονότι ασχολούνται με τον άνθρωπο και την κοινωνική του ζωή, να αναβαθμίσουν το ανθρώπινο πρόσωπο και να δούν σαφέστερα την υπευθυνότητα της ελευθερίας του. Έτσι διάφοροι επιστημονικοί κλάδοι και σχόλες της ψυχολογίας πραγματοποίησαν εντυπωσιακές προσεγγίσεις του ανθρώπινου προσώπου και οδηγήθηκαν σε πορίσματα που εγγίζουν την χριστιανική ανθρωπολογία.
Ακόμα οι νεώτερες επιστημονικές θεωρίες διακρίνουν και κάποιο είδος ελευθερίας στην φύση. Έτσι η φύση δεν εκλαμβάνεται ως δεδομένο αντικείμενο με προδιαγεγραμμενη προοπτική, αλλά ως δυναμική πραγματικότητα, που συμπορεύεται με την ιστορική δραστηριότητα και πορεία της ανθρωποτητας. Όπως μας λέει η κβαντομηχανική, «δεν μπορούμε να πούμε τιποτε για το τι κάνουν τα πράγματα, όταν δεν τα παρατηρούμε» και «τίποτε δεν είναι πραγματικό, εκτός εάν παρατηρείται»[12]. Στο «γιγνεσθαι» της δημιουγίας συμμετέχει ενεργώς και ο ανθρωπος. Η αυτεξουσιότητα όμως του ανθρώπου, η οποία απουσιαζει από την λοιπή δημιουργία, τον καθιστά υπεύθυνο και για την καταστροφική πορεία της.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί και ένας μεγάλος κίνδυνος, που δημιουργήθηκε με την ραγδαία εγωκεντρική και χρησιμοθηρικη ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας. Όπως εύστοχα παρατηρήθηκε, «προχωρούμε συνεχώς στην δημιουργία μηχανών με όλο και περισσότερο ανθρωπομορφικές συμπεριφορές, μέσα σε μία κοινωνία που τείνει να δημιουργεί όλο και περισσότερο αυτοματοποιημένους ανθρώπους»[13].Έτσι όμως μηχανοποιείται και ο άνθρωπος, αφανίζει την πνευματική οντότητα του και χάνει ουσιαστικά την ανθρωπιά του.
Η πρόοδος της επιστήμης δημιουργεί εκπλήξεις, που οδηγούν τον άνθρωπο σε αποκαλύψεις. Αλλά και πάλι οι αποκαλύψεις αυτές προσλαμβάνουν δημιουργικό η καταστροφικό χαρακτήρα ανάλογα με την ανθρώπινη αυτεξουσιότητα.Όλες όμως οι αποκαλύψεις της επιστήμης βρίσκονται στο επίπεδο του κτιστού που περιορίζεται από την φθορά και τον θάνατο. Η μόνη πραγματική αποκάλυψη για τον άνθρωπο είναι αυτή που προσφέρεται με την υπέρβαση των ορίων της φθοράς και του θανάτου. Και η αποκάλυψη αυτή δεν προέρχεται ούτε μπορεί να προέλθει από την επιστήμη η την τεχνολογία. Δεν μπορεί να προέλθει ούτε από την ανθρώπινη θρησκεία η την ιδεολογία. Οποιαδήποτε αποκάλυψη στο επίπεδο της κτιστότητας αδυνατεί να οδηγήσει στο άκτιστο. Εδώ η λύση μπορεί να δοθεί μόνο με την παρεμβαση του ακτίστου μέσα στο κτιστό.
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ
