Αδριατική. Μια απειλούμενη θάλασσα, ένας κοινός στόχος

6 Μαΐου 2019

Το τέταρτο κατά σειρά Οικολογικό Συμπόσιο πραγματοποιήθηκε από τις 5 έως και τις 11 Ιουνίου του 2002 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Σκοπός του ήταν η εξέταση του οικολογικού προβλήματος, το οποίο ταλαιπωρεί την Αδριατική θάλασσα αλλά και τις περιοχές οι οποίες βρέχονται από αυτή. Για αυτό τον λόγο το θέμα του συμποσίου που απασχόλησε τους συνέδρους ήταν «Αδριατική. Μια απειλούμενη θάλασσα, ένας κοινός στόχος». Συγκεκριμένα τα θέματα τα όποια αποτέλεσαν κεντρικό άξονα της συζήτησης ήταν αρχικά η προσπάθεια να βρεθεί ένας τρόπος ,ώστε η εκκλησία να καταφέρει να ευαισθητοποιήσει και στην συνέχεια να στρέψει το ενδιαφέρον των ανθρώπων προς την οικολογία, με στόχο να ανατηχθεί το οικολογικό ήθος τους. [166]

Ένα σημαντικό θέμα το οποίο απασχόλησε ιδιαίτερα τους σύνεδρους ήταν η εύρεση ενός τρόπου, ώστε οι άνθρωποι να καταφέρουν να ενημερώνονται επαρκώς για τα θέματα που αφορούν την οικολογία, ώστε να έχουν επαρκείς γνώσεις για να καταπολεμήσουν την κρίση. Κατά την διάρκεια του συμποσίου και ύστερα από την συζήτηση πολλών θεμάτων, οι σύνεδροι κατέληξαν στην άποψη πως για να εξαλειφθεί πλήρως η οικολογική κρίση, θα χρειαστεί να γίνουν πάρα πολλές θυσίες ,εάν οι άνθρωποι επιθυμούν να επέλθει πραγματικά η αλλαγή. Αρχικά όπως έχει αναφερθεί και στα προηγούμενα συμπόσια θα πρέπει να γίνει μια εσωτερική αλλαγή στον τρόπο ζωής των ανθρώπων, υιοθετώντας τον ασκητικό και εγκρατή βίο των Αγίων και των πατέρων της εκκλησιάς. Επίσης ορθό θα ήταν γίνει μια αναθεώρηση στις βασικές τους αξίες, με σκοπό να αναθεωρήσουν τις παλιές ιδέες οι οποίες δεν τους άφηναν να εξελιχτούν και να δώσουν μια λύση στα οικολογικά και κοινωνικά προβλήματα που τους ταλαιπωρούν. Τέλος ένα ακόμη θέμα που απασχόλησε τους συμμετέχοντες του συμποσίου, αφορούσε τους πολέμους που λαμβάνουν χώρα κοντά στην Αδριατική θάλασσα και προκαλούν σοβαρά προβλήματα στο περιβάλλον, κλονίζοντας τις ισορροπίες της φύσης. Επίσης προσπάθησαν να δώσουν μια λύση στα οικονομικά προβλήματα της χώρας και στην αλόγιστη εκμετάλλευση που γίνεται από τους πλουσίους στους πιο φτωχούς και επιφέρει σοβαρά κοινωνικά προβλήματα, τα οποία με την σειρά τους ωθούν την οικολογική κρίση να ακμάσει ακόμη περισσότερο. [167]

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στην ομιλία του για την έναρξη του συμποσίου, αναφέρει χαρακτηριστικά πως οι συζητήσεις των συνέδρων θα πρέπει να έχουν ως βασική τους αρχή το γεγονός ότι «ιδιαιτέρως εφέτος εξετάζεται βαθύτερον το υμέτερον περιβαλλοντικόν ήθος, το οποίον και καθορίζει την εκούσιαν στάσιν μας έναντι του περιβάλλοντος.». [168] Επίσης τόνισε πως το περιβάλλον και ο άνθρωπος βρίσκονται σε μια πλήρη σχέση εξάρτησης και πως η καταστροφή προκαλείται, διότι ο άνθρωπος ανά τακτά χρονικά διαστήματα λειτουργεί πλήρως εγωιστικά απέναντι στην φύση. Ο Πατριάρχης ανέφερε πως ανάμεσα στην σχέση του ανθρώπου και της φύσης, υπάρχει και ένας τρίτος παράγοντας, ο Θεός, ο οποίος όρισε τον άνθρωπο προστάτη και συνεχιστή της κτίσης και όπως υπογραμμίζεται «Η φύλαξις είναι υπεύθυνος και έλλογος συμμετοχή του ανθρώπου εις την διατήρησιν της κτίσεως ικανής όπως έκπληροι τον αρχικόν της προορισμόν.» [169] Στην συνέχεια της ομιλίας, γίνεται αναφορά στην παραβίαση της εντολής του Θεού από τους πρωτόπλαστους, γεγονός το οποίο προκάλεσε αναστάτωση στην σχέση μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος, αλλάζοντας το περιβαλλοντικό ήθος των ανθρώπων και κάνοντας το περιβάλλον πιο εχθρικό και αφιλόξενο απέναντι στους ανθρώπους. Φτάνοντας προς το τέλος του λόγου, τονίζεται με έμφαση πως δεν είναι εύκολο η κτίση να καταστραφεί από έναν άνθρωπο, αλλά χρειάζεται να ενεργήσουν πολλοί άνθρωποι αρνητικά για να το καταφέρουν. Το ίδιο ισχύει και με την σωτηρία του πλανήτη, δεν μπορεί ένας άνθρωπος να δώσει ένα τέλος στην οικολογική καταστροφή αλλά χρειάζεται ομαδική προσπάθεια από όλους μας για να καταφέρουμε να το επιτύχουμε.

Ένα ευχάριστο γεγονός το οποίο στιγμάτισε το τέταρτο Οικολογικό Συμπόσιο, ήταν η κοινή διακήρυξη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πάπα Ιωάννη Παύλου ΙΙ, η οποία έλαβε χώρα στην Βενετία.

Η κοινή δήλωση αρχικά αναφέρεται στα δεινά, τα οποία ταλαιπωρούν και καταρρακώνουν τους σύγχρονους ανθρώπους. «ανησυχούμε επίσης για τας αρνητικάς συνέπειας, τας όποιας έχει δια την ανθρωπότητα και την δημιουργία η φθορά των βασικών φυσικών πόρων, όπως είναι το ύδωρ, ο αήρ και η γη, την όποιαν προκαλεί η οικονομική και τεχνολογική πρόοδος, όταν δεν αναγνωρίζει και δεν υπολογίζει τα όρια της.» [170] Στην συνέχεια τονίζεται πως για την διάσπαση των σχέσεων ευθύνεται η παραβίαση της εντολής του θεού από τους πρωτόπλαστους. Υπογραμμίζεται πως ο «ο σεβασμός της δημιουργίας πηγάζει εκ του σεβασμού προς τον συνάνθρωπο», [171] γεγονός το οποίο αναφέρει πως εάν δεν υπάρξει σεβασμός αρχικά ανάμεσα στους ανθρώπους, είναι αρκετά δύσκολο να υπάρξει σεβασμός ανάμεσα στην κτίση και τον άνθρωπο, συνεπώς γίνεται ακατόρθωτο να σταματήσει η οικολογική κρίση. Για αυτό και οι δυο προκαθήμενοι, τονίζουν στους πιστούς πως για να επέλθει ένα τέλος στην οικολογική κρίση, οφείλουν να κινούν μια Εν Χριστώ αλλαγή ώστε να λάβουν τα εφόδια για να καταφέρουν τον σκοπό τους. Επιπροσθέτως καλούν όλους τους ανθρώπους να επακολουθήσουν τους ακόλουθους ηθικούς στόχους. Πρώτον, να προσπαθήσουν για όλους τους ανθρώπους να αλλάξουν τον κόσμο. Δεύτερον, να είναι ανοιχτοί στην μελέτη νέων αξιών. Τρίτον, να χρησιμοποιούν ορθά την επιστήμη για καλό σκοπό και όχι για προσωπικό τους όφελος. Τέταρτον, να είναι ταπεινοί και πάντα να προσφέρουν βοήθεια στον συνάνθρωπο τους. Πέμπτον, να αναλάβουν όλοι μαζί από κοινού τις ευθύνες τους χωρίς να γίνονται διακρίσεις και έκτον, να προσπαθούν με κάθε τρόπο να προωθήσουν την ειρήνη και την περιβαλλοντική αγωγή για να καταφέρουν να επαναφέρουν τις ισορροπίες που έχουν χαθεί.

Τέλος, κλείνοντας την κοινή τους ομιλία αναφέρουν « δεν είναι τόσο αργά. Ο κόσμος του Θεού έχει απίστευτες ιαματικές δυνατότητες. Κατά την διάρκεια μια γενεάς θα δυνάμεθα να προσανατολίσωμεν την γήν προς το μέλλον των τέκνων ημών. Ας αρχίση αυτή η γενεά τώρα, με την βοήθειαν και τας ευλογίας του Θεού» [172], προσπαθώντας να εμψυχώσουν τους ανθρώπους και να τους εφοδιάσουν με κουράγιο ώστε να αγωνίζονται ακατάπαυστα για την καταπολέμηση της οικολογικής κρίσης.

Το τέταρτο Οικολογικό Συμπόσιο ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία, διότι αρχικά δόθηκαν λύσεις σε αρκετά προβλήματα τα οποία ευθύνονται για την μόλυνση της Αδριατικής. Στην συνέχεια λόγο της συμμετοχής ατόμων από τον πολιτικό, τον επιστημονικό και τον θρησκευτικό τομέα έγινε μια πιο εμπεριστατωμένη ενημερώσει για την κρισιμότητα των περιβαλλοντικών προβλημάτων στην Αδριατικής. Επιπροσθέτως, το σημαντικότερο όλων ήταν η Διακήρυξη της Βενετίας, που ακουστήκαν από κοινού οι απόψεις της ανατολικής και δυτικής εκκλησιάς για το οικολογικό ζήτημα. Τέλος το συμπόσιο κατάφερε να ενεργοποιήσει τις τοπικές αρχές των περιοχών της Αδριατικής ώστε να λάβουν μετρά για τον καθαρισμό των λιμανιών αλλά και την συνεργασία με τοπικές περιβαλλοντικές ομάδες, γεγονός το οποίο βοήθησε στην κατάπαυση της οικολογικής κρίσης στην περιοχή. [173]

Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ

 

Παραπομπές:

166. Religion, Science and Environment, «Adriatic Sea 2002», στο overview, www.resymposia.org, (Ημ Ανάκτησης, 30 Δεκεμβρίου 2017)
167. Στην ίδια ιστοσελίδα, Ό.π, στο Themes
168. Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, Μηνύματα και ομιλίαι δια το περιβάλλον, εκδ. Φανάριον, Αθήνα 2002, σελ 183
169. Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, Ό.π σελ 185
170. Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, Ό.π σελ 210
171. Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, Ό.π σελ 211
172. Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, Ό.π σελίδες 212-213
173.Religion, Science and Environment, «Adriatic Sea 2002», στο Conclusions, www.resymposia.org, (Ημ Ανάκτησης, 30 Δεκεμβρίου 2017)