«Καβάφης: Πόλη, πολιτική, πολιτισμός»

15 Οκτωβρίου 2019

«Καβάφης: Πόλη, πολιτική, πολιτισμός» ήταν το θέμα διεθνούς συμποσίου για τον Καβάφη, με εισηγήσεις διακεκριμένων συγγραφέων και πανεπιστημιακών από την Αίγυπτο και την Ιορδανία, την Ελλάδα, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία, το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας στις 2 και 3 Οκτωβρίου 2019. Οι εισηγήσεις και συζητήσεις, στα ελληνικά, στα αραβικά και στα αγγλικά με παράλληλη διερμηνεία, ήταν ενταγμένες σε τέσσερις συνεδρίες (Πόλη & πολιτισμός, Πόλη & πολιτική, Όψεις του Καβάφη και Καβάφης & κριτική), ενώ οι εργασίες ολοκληρώθηκαν με στρογγυλή τράπεζα (Ποίηση & πόλη), στην οποία συμμετείχαν εισηγητές και ακροατές του συμποσίου.

Από αραβικές χώρες μεταξύ άλλων συμμετείχαν – σε αλφαβητική σειρά (με τίτλους εισηγήσεων εντός παρενθέσεων) – ο κοινωνιολόγος στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Καΐρου Άμρο Άλι (Θραύσματα της Αλεξάνδρειας του Καβάφη), η καθηγήτρια στο Τμήμα Αγγλικών του Πανεπιστημίου της Ιορδανίας Ντοαά Σαλάμα (Εθνικό εναντίον φαντασιακού: Αισθητική ιθαγένεια στον Καβάφη), ο ποιητής και δοκιμιογράφος Ιμάντ Αμπού Σάλεχ (Ένας ποιητής που φλερτάρει με την ανυπαρξία), ο ποιητής & πεζογράφος Αλαά Χάλεντ (Τα φαντάσματα του Καβάφη), η καθηγήτρια αγγλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Αλεξάνδρειας Σάχαρ Χαμούντα (Μελετώντας τον Καβάφη σε αιγυπτιακό πανεπιστήμιο) και η καθηγήτρια συγκριτικής λογοτεχνίας από την Αλεξάνδρεια, που από τον Ιανουάριο θα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα στη Ρώμη, Μέι Χαουάς (Γιατί θυμόμαστε τον Καβάφη;).

Από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν ο ποιητής και δοκιμιογράφος Αναστάσης Βιστωνίτης (Κ.Π. Καβάφης: Ποιητής της αγοράς και του μουσείου), ο πρέσβης της Ελλάδος στην Αίγυπτο Νικόλαος Γαριλίδης (Η σκωπτική και μυθοπλαστική διάθεση του Καβάφη στο ποίημα Φιλέλλην), η ποιήτρια και καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Φοίβη Γιαννίση (Ο Τιθωνός στην πόλη), η ποιήτρια και μεταφράστρια Κατερίνα Ηλιοπούλου (Ο Καβάφης και οι γενιές του μέλλοντος. Η βιωματική σχέση των παιδιών με την ποίηση του Καβάφη μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία), ο ποιητής και μεταφραστής Παναγιώτης Ιωαννίδης (Ο Καβάφης ανησυχεί για την υγεία του Σεγκόπουλου – δοκιμή επιστολογραφικής επιδημιολογίας), η καθηγήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων & Πολιτισμού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Μαρία Κακαβούλια (Οι γυναίκες στα ποιήματα του Καβάφη: Στερεότυπα και ανατροπές) και ο ποιητής και δοκιμιογράφος Παντελής Μπουκάλας (Η πολιτική χρήση της καβαφικής ποίησης).

Από ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια εισηγητές ήταν η καθηγήτρια νεοελληνικών σπουδών στην Έδρα Μαριλένας Λασκαρίδη στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ και επίκουρη καθηγήτρια συγκριτικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Λάιντεν Μαρία Μπολέτση (Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός: Ξαναδιαβάζοντας τον πολιτικό Καβάφη πρωθύστερα), ο αναπληρωτής καθηγητής νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Δημήτρης Παπανικολάου (Ανθρωπότυποι και χρονάνθρωποι. Ο Καβάφης και η ηθική της πολιτειότητας) και ο  καθηγητής ανθρωπιστικών σπουδών στην Έδρα Old Dominion Foundation στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια Μπρους Ρόμπινς (Χωρίς βαρβάρους), ενώ τις συνεδρίες συντόνισαν η καθηγήτρια κοινωνικής ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνά Αθανασίου, ο Αναστάσης Βιστωνίτης, η διευθύντρια του Παραρτήματος Αλεξάνδρειας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Σταυρούλα Σπανούδη και ο πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων Γιώργος Χουλιάρας, που με τον καθηγητή συγκριτικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια Στάθη Γουργουρή και τον ομότιμο καθηγητή κοινωνιολογίας και πρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Κωνσταντίνο Τσουκαλά αποτελούσαν την Επιτροπή Προγράμματος του συμποσίου.

Τέσσερις παράλληλες εκδηλώσεις συμπλήρωναν το πρόγραμμα των Καβαφείων. Διεθνή βραβεία Καβάφη 2019 απονεμήθηκαν σε τρεις Αιγύπτιους συγγραφείς – για την ποίηση στον Άχμεντ Μπεχίτ, για την πεζογραφία στην Ετιντάλ Οσμάν και για το λογοτεχνικό δοκίμιο στον Γιούσεφ Νόφαλ – στην Όπερα του Καΐρου, όπου έδωσαν συναυλία μελοποιημένης ποίησης ο Κώστας Θωμαΐδης και η Ρίτα Αντωνοπούλου, με τον Τάκη Φαραζή στο πιάνο, και το συγκρότημα του Χάλεντ Σαμς. Μελοποιημένο Καβάφη παρουσίασε ο Κώστας Γανωτής, με τη συμμετοχή των Χάικ Γιαζιτζιάν στο ούτι και του Νίκου Καλαντζάκου στα πλήκτρα, στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, που φιλοξένησε την  έκθεση φωτογραφίας  «Κρυφή μνήμη – Το Αβερώφειο Γυμνάσιο της Αλεξάνδρειας» της Μαρίας Στέφωση.

Τα Καβάφεια 2019 διοργάνωσε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού (ΕΙΠ) υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελλάδος στο Κάιρο και της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, με τη συνεργασία των Υπουργείων Πολιτισμού Ελλάδας και Αιγύπτου, της Όπερας του Καΐρου και του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου στο Κάιρο και με την υποστήριξη  των Ελληνικών Κοινοτήτων Αλεξάνδρειας και Καΐρου και άλλων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και ΕΙΠ χαιρέτισε ο υφυπουργός Εξωτερικών Αντώνης Διαματάρης, ενώ κατά την έναρξη των εκδηλώσεων στο Κάιρο ο υφυπουργός Πολιτισμού για θέματα πολιτιστικών ανταλλαγών της Αιγύπτου Αμίρ Ναμπίχ χαρακτήρισε τα Καβάφεια ένα από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα που στηρίζει η Αίγυπτος.