Απόδοση τιμής στις Θείες Ενέργειες και Ναοί αφιερωμένοι σε αυτές στην Κωνσταντινούπολη

Οι Θείες Ενέργειες, εν πολλοίς ακατανόητες στον άνθρωπο, είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα με τα οποία γίνεται γνωστός ο Θεός στον κόσμο, και «δείχνει» – για να μιλήσουμε απλά- την παρουσία Του. Ο ακατάληπτος Θεός, δεν μπορεί να γίνει στην ουσία Του γνωστός στον ατελή άνθρωπο, αλλά μέσα από τις Ενέργειες που είναι μεθεκτές στον πνευματικά ώριμο άνθρωπο, κάνει την παρουσία Του φανερή γύρω μας.

Ο τρόπος που οι Θείες ενέργειες γίνονται κατανοητές απασχόλησε τους θεολόγους από νωρίς, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν δύο θεολογικές προσεγγίσεις, η αποφατική και καταφατική θεολογία. Σύμφωνα με την αποφατική θεολογία, ο Θεός ορίζεται με το «τί δεν είναι», δήλα δη αποκαλείται Αθάνατος, εφ ‘ όσον δεν υπόκειται σε θάνατο, Άφθαρτος, εφ’ όσον δεν υπόκειται σε φθορά, Ακατάληπτος, εφ’ όσον δεν μπορεί να γίνει κατανοητός στην Ουσία Του κ.λπ.

Η καταφατική θεολογία εξωθεί στα άκρα κάθε έννοια τελειότητος που υπάρχει στη φύση, ώστε να μπορέσει να αποδώσει στον Θεό, όσο είναι δυνατόν, τα γνωρίσματα που θεωρούνται ιδανικά για τον άνθρωπο, εκκινώντας από το «τί είναι ο Θεός». Συνεπώς, ο Θεός καλείται Πανάγαθος, Πάνσοφος, Παντοδύναμος κ.λπ. Και οι δύο αυτές θεολογικές προσεγγίσεις, δεν παύουν να είναι μια ανθρώπινη προσπάθεια κατανόησης του Θείου, που ως Άκτιστο και Τέλειο, δεν μπορούμε να το κάνουμε κτήμα τής πεπερασμένης σκέψης μας.

Στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, οι αιρέσεις άρχισαν να ταλανίζουν την Εκκλησία, καθώς το Δόγμα δεν είχε πλήρως αποσαφηνιστεί. Η δυσχέρεια στην κατανόηση τού Θεού με τον ανθρώπινο νου, είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται ολοένα και νέες διενέξεις μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας, διαχωρισμοί και έριδες. Οι οικουμενικές Σύνοδοι, έλυσαν σε μεγάλο βαθμό το ζήτημα τής δογματικής αλήθειας και τής ορθής πίστης, αν και συχνά – ακόμη και στις μέρες μας, βλέπουμε ότι πολλοί είναι εκείνοι που προσπαθούν, με την ανθρώπινη, φτωχή για τον Θεό, λογική, να τον κατανοήσουν, πέφτοντας σε τεράστια πλάνη.

Στην Κωνσταντινούπολη, ο Ναός Σύμβολο τού Χριστιανισμού όπου γης, η Αγία Σοφία είναι αφιερωμένη, όπως οι περισσότεροι γνωρίζουμε, στην Αγία Σοφία τού Θεού. Όμως δεν είναι ο μόνος Ναός που αφιερούται σε μια Θεία Ενέργεια. Υπάρχει επίσης ή Αγία Ειρήνη τού Θεού και η Αγία Δύναμη τού Θεού. Αυτοί οι Ναοί, αποδεικνύουν περίτρανα ότι οι Θείες ενέργειες έχουν αποδέκτες στον κόσμο όλους εμάς. Δεν είναι αφιερωμένοι σε κάποιον Άγιο, σε κάποιον που βίωσε τη Θεϊκή παρουσία, αλλά στην ίδια την Θεϊκή παρουσία που μάς προ(σ)καλεί να την βιώσουμε. Ο σύγχρονος άνθρωπος, έχει περισσότερο από ποτέ ανάγκη να πιστέψει σε κάτι που ίσως με την σκέψη του να μην μπορεί να το κατανοήσει, αλλά με τις αισθήσεις του μπορεί να το πλησιάσει. Ο Θεός είναι εδώ, δίπλα μας και περιμένει να τον πιστέψουμε για να φτάσουμε στο ζητούμενο που λέγεται θέωση.