Όψεις του μυστηρίου της ανομίας. Αντιτριαδικές – Αποκρυφιστικές – Νεοπαγανιστικές δοξασίες περί Θεού

ΛΑ΄ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΕΝΤΕΤΑΛΜΕΝΩΝ
ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΝ
ΔΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

(Ζόγκα Ελληνικού Άργους, 22-24 / 10 / 2019)

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ

Η ΛΑ’ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων για θέματα Αιρέσεων και Παραθρησκείας, που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στο Ιερό Προσκύνημα του Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου στη Ζόγκα Ελληνικού Άργους, από 22 έως 24 Οκτωβρίου 2019, με τη φιλόξενη φροντίδα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αργολίδος κ. Νεκταρίου και υπό την προεδρία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς και Φαλήρου κ. Σεραφείμ, Προέδρου της Συνοδικής Επιτροπής επί των Αιρέσεων, με θέμα: «Όψεις του μυστηρίου της ανομίας. Αντιτριαδικές – Αποκρυφιστικές – Νεοπαγανιστικές δοξασίες περί Θεού», μετά από εκτενή συζήτηση επί των εισηγήσεων, ενέκρινε ομοφώνως τα ακόλουθα Πορίσματα:

1. Η Συνδιάσκεψη επεσήμανε τη διαχρονική παρουσία του «μυστηρίου της ανομίας» (Β’ Θεσ. 2,7), το οποίο συνίσταται στην αποστασία από τον ζώντα και αληθινό Θεό της χριστιανικής πίστεως, την άρνηση και την πολεμική του μυστηρίου της Αγίας Τριάδος, την ποικιλόμορφη αμφισβήτηση του προσώπου και του έργου του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού και τη διαστροφή της διδασκαλίας Του, με εμφανείς τις τραγικές σωτηριολογικές συνέπειες από την υιοθέτηση των αντιχριστιανικών περί Θεού δοξασιών. Το μυστήριο της ανομίας στην εποχή μας εκπροσωπείται από πλήθος αιρετικών, παραχριστιανικών και παραθρησκευτικών οργανώσεων και κινημάτων.

2. Ο σύγχρονος αντιχριστιανικός λόγος περί Θεού, μάλιστα στην νεοεποχίτικη εκδοχή του, περιλαμβάνει ένα συνονθύλευμα δοξασιών, που θυμίζει εν πολλοίς τον αρχαίο Γνωστικισμό. Οι εκπρόσωποί του επιχειρούν να αντικαταστήσουν το μυστήριο του Τριαδικού Θεού, την διά του Θεανθρώπου Κυρίου, εν Αγίω Πνεύματι, εκκλησιαστική θεολογία και θεογνωσία με «διδαχές ποικίλες και ξένες» (Εβρ. 13,9).

Επιπλέον, επιδιώκεται να απογυμνωθεί το θεανδρικό πρόσωπο του Χριστού από τη θεία φύση Του και να υποβιβαστεί στην κατηγορία του avatar ή του «υπέρ-ανθρώπου», να αποδυναμωθεί από τη σωστική Του δύναμη, να πάψει να πιστεύεται, ότι είναι ο μοναδικός Σωτήρας του κόσμου «εν ω δεί σωθήναι ημάς» (Πραξ. 4,12).

3. Η «Νέα Εποχή», βασικό μέγεθος του «μυστηρίου της ανομίας», αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο άκρως αντιχριστιανικό ως προς τον χαρακτήρα, αποκρυφιστικό ως προς την προέλευση και πολυσύνθετο ως προς τη διάρθρωσή του.

Βασικές διδασκαλίες στις περί Θεού αντιλήψεις της «Νέας Εποχής» είναι: α) Δεν υπάρχει προσωπικός Θεός, αλλά απρόσωπη συμπαντική ενέργεια, β) Η τελείωση του ανθρώπου εξαρτάται αποκλειστικώς από τη συνειδητοποίηση της «θεικής ιδιότητάς» του ή και της λεγόμενης «χριστικής» καταστάσεώς του.

Τη θέση της πίστεως λαμβάνει η «Γνώση», όρος προσφιλής στον χώρο, με αντίστοιχες αναλογίες νοηματοδοτήσεως με τον αρχαίο Γνωστικισμό. Η κατά Χριστόν επίγνωση του Θεού από τον άνθρωπο αντικαθίσταται στα κινήματα της «Νέας Εποχής» από τον όρο «αυτογνωσία» με αποκρυφιστική νοηματοδότηση. Σύμφωνα με τις νεοεποχίτικες δοξασίες, όλες οι θρησκευτικές παραδόσεις αποτελούν ισότιμες «ατραπούς», οδούς προσεγγίσεως του ιδίου παγκοσμίου θεού στην πολλαπλότητα των εκδηλώσεών του. Η κατά Χριστόν άσκηση του ανθρώπου αντικαθίσταται από τον διαλογισμό και τη γιόγκα, σε συνδυασμό με έναν αλλεπάλληλο κύκλο μετενσαρκώσεων. Στο θεωρητικό υπόβαθρό της ανήκουν οι θεμελιώδεις παραδοχές της: α) Όλα είναι ένα, «εν το παν», β) Όλα είναι θεός, και γ) Η ανθρωπότητα και ο κόσμος είναι κομμάτι, «απορροή» του θεού.

4. Ο θρησκευτικός συγκρητισμός είναι ο σύγχρονος μεγάλος πνευματικός κίνδυνος. Βασική του αρχή αποτελεί η μέσω ενός ελκυστικού λεξιλογίου άρνηση της μοναδικότητας της Ορθοδόξου Πίστεως και του θεμελίου αυτής, του αποκεκαλυμμένου αληθινού Θεού, με πρόσχημα την επικράτηση της παγκόσμιας ενότητος και ειρήνης. Αυτό θα επιτευχθεί, κατά τους εκπροσώπους του χώρου, μέσω της αναδείξεως της αρμονικής συνδέσεως των κοινών στοιχείων των διαφόρων θρησκειών.

Επιπλέον, ο θρησκευτικός συγκρητισμός, με την άρνηση των βασικών διακρίσεων (κτιστού – ακτίστου, ουσίας – ενεργείας) της Ορθοδόξου Θεολογίας, τον αυθαίρετο επιλεκτικό δανεισμό στοιχείων από όλες τις θρησκείες και τη μίξη των αμίκτων αυτών στοιχείων, οδηγεί αναπόφευκτα στη σχετικοποίηση της αληθείας για τον Θεό. Πιο συγκεκριμένα, καταργεί τη μοναδικότητα της υπάρξεως του αποκεκαλυμμένου Τριαδικού Θεού, την αποκλειστικότητα της σωτηρίας από Αυτόν και την αναντικατάστατη αληθινή λατρεία Του. Τελικώς, υποβιβάζει τον αληθινό Θεό σε κτιστό ανθρώπινο εφεύρημα του μεταπτωτικού ανθρώπου.

Οι εκπρόσωποι του χώρου αυτού ισχυρίζονται, ότι η πληρότητα της αληθείας θα επιτευχθεί μόνο με τη σύνθεση των επί μέρους θρησκευτικών παραδόσεων. Η ανθρωποκεντρική συγκρητιστική προσέγγιση του Θεού είναι τελείως αντίθετη προς τη θεανθρωποκεντρική προσέγγιση του Θεού από τους Προφήτες, τους Αποστόλους και τους Αγίους της Εκκλησίας.

Ο διαχριστιανικός, επίσης, συγκρητισμός είναι ευθέως αντίθετος στη μοναδικότητα του μυστηρίου της Εκκλησίας ως Σώματος του Χριστού και των θεμελιωδών χαρακτηριστικών Της, όπως καταγράφονται στο Σύμβολο της Πίστεως.

5. Η εικόνα περί Θεού που παρουσιάζει η Θεοσοφική Εταιρεία, πηγή του κινήματος της «Νέας Εποχής», είναι η ανεστραμμένη εικόνα του αληθινού Θεού της εν Χριστώ Ιησού θείας Αποκαλύψεως, ένας «Deus inversus» (ανεστραμμένος Θεός). Γι᾽ αυτό η θεοσοφική εκδοχή περί Θεού είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτή της Ορθοδόξου Θεολογίας, που καταγράφεται στα Βιβλικά κείμενα και στα συγγράμματα των Πατέρων της Εκκλησίας.

Το αποκρυφιστικό σύστημα της Θεοσοφίας παρουσιάζει βασικές αντιστοιχίσεις με το υπόβαθρο του αρχαίου Γνωστικισμού και συμβάλλει καίρια στην καλλιέργεια του σύγχρονου θρησκευτικού συγκρητισμού. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αποτελεί η θέση της Θεοσοφικής Εταιρείας, ότι: «Είτε προσεύχεταί τις στον Βούδδαν, τον Βισνού, τον Χριστόν, τον Πατέρα, δεν υπάρχει κατ᾽ ουσίαν διαφορά».

6. Στη σειρά των αντιτριαδικών κινήσεων, που εμφανίσθηκαν στους νεωτέρους χρόνους, ήδη από την περίοδο της Μεταρρυθμίσεως και ιδιαιτέρως τον 20ο αιώνα, συναριθμούνται οι Αντιτριαδικοί Πεντηκοστιανοί, κλάδος του παγκοσμίου Πεντηκοστιανικού κινήματος, που είναι γνωστοί διεθνώς με τις ονομασίες «Jesus Only» (Μόνον ο Ιησούς) και «Oneness Pentecostalism» (Κίνημα ενότητος).

Αφετηρία και κέντρο των αντιτριαδικών δοξασιών του εν λόγω Πεντηκοστιανικού κλάδου αποτελεί ο όρος «ριζοσπαστικός μονοθεισμός», ο οποίος σημαίνει ότι στη θεότητα υπάρχει μόνον ένα πρόσωπο, αυτό του Ιησού. Τα άλλα δύο πρόσωπα δεν αποτελούν διακριτές υποστάσεις, αλλά τίτλους, ρόλους, εκδηλώσεις και τρόπους ενεργείας ή σχέσεων του ενός προσώπου με τον άνθρωπο και τη δημιουργία. Οι σύγχρονες αντιτριαδικές πεντηκοστιανικές αντιλήψεις αποτελούν αναβίωση του αρχαίου Τροπικού Μοναρχιανισμού (Modalismus), καθώς συναντούμε παραπλήσια ορολογία και ομοιότητα ερμηνευτικών αναλογιών, ως προς τον τρόπο κατανοήσεως των άλλων δύο Προσώπων της Αγίας Τριάδος.

7. Η εταιρεία «Σκοπιά» των «Μαρτύρων του Ιεχωβά», από τις πιο γνωστές παραχριστιανικές οργανώσεις στον κόσμο, προβάλλει μια χονδροειδή ανθρωπομορφική αντίληψη περί Θεού. Απορρίπτει τις θεμελιώδεις χριστιανικές αλήθειες για την Αγία Τριάδα, για την ομοουσιότητα του Υιού και του Αγίου Πνεύματος με τον Θεό Πατέρα, για την Ανάσταση του Χριστού κ.α. Επιχειρώντας να στηρίξει στην Αγία Γραφή τις περί Θεού πεπλανημένες δοξασίες της, εμφανίζεται με το προσωπείο του απόλυτου σεβασμού στα ιερά κείμενά της. Προβάλλει τους οπαδούς της ως συστηματικούς «σπουδαστές των Γραφών». Στην πραγματικότητα, όμως, κακοποιεί βάναυσα τα ιερά κείμενα κατά τη διαδικασία της ερμηνείας τους, χειραγωγεί τους οπαδούς της σε συγκεκριμένες μορφές παρερμηνείας, «εκβιάζει» τα κείμενα για να συμφωνούν με προκατασκευσμένες αντιλήψεις της. Τέλος, δεν διστάζει να αλλοιώνει και τα ίδια τα κείμενα των ιερών Γραφών, όπου αυτά δεν ευνοούν τις κακόδοξες αντιλήψεις της. Η «Μετάφραση Νέου Κόσμου», που χρησιμοποιεί η εταιρεία, θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες κακοποιήσεις του ιερού κειμένου της Αγίας Γραφής παγκοσμίως.

8. Ως πλέον εκφραστικές όψεις του μυστηρίου της ανομίας θεωρούνται και οι περί «θείου» απόψεις και δοξασίες του Νεοπαγανισμού, οι οποίες συσχετίζονται οργανικά με αυτές της «Νέας Εποχής», καθώς αποτελεί ένα από τα πλέον δυναμικά ρεύματά της. Οι πολυπληθείς και ετερόκλητες νεοπαγανιστικές ομάδες συναντώνται στη νεοεποχίτικη περί απροσώπου «Θεού» δοξασία, ο οποίος κατανοείται ως ενδοκοσμική έννοια, ταυτισμένος με τον υλικό κόσμο. Πιστεύουν ότι τα πάντα είναι «θεός» (πανθεισμός) και, ως εκ τούτου, ο «θείος» υλικός κόσμος (Φύση) είναι η μόνη πραγματικότητα και αποτελεί αντικείμενο λατρείας.

Η «εκροή» του απρόσωπου «θείου», το οποίο ταυτίζεται με τη Φύση, «γεννά» τους πολυάριθμους «θεούς», οι οποίοι λατρεύονται ποικιλοτρόπως από τις διάφορες ομάδες και θεωρούνται, είτε ως απρόσωπες φυσικές δυνάμεις, είτε ως ανθρώπινα πρόσωπα «εξελιγμένα» σε «Ανώτερες Οντότητες», είτε ως εξωγήινοι, είτε ως σύνθεση των ανωτέρω. Παράλληλα, ο Νεοπαγανισμός προβάλλει την πίστη και σε «κατώτερες θεότητες» και «δυνάμεις της φύσεως», προσωποποιημένες ή απρόσωπες, οι οποίες δήθεν καθορίζουν την ανθρώπινη ζωή. Οι «θεότητες» του Νεοπαγανισμού αποτελούν δημιουργήματα του πεπτωκότος ανθρώπου και ενσωματώνουν προβολές ανθρωπίνων παθών.

Ενώπιον της ποικιλόμορφης πλάνης η Ορθόδοξη Εκκλησία ως Σώμα Χριστού αποτελεί τον μοναδικό χώρο αληθινής Θεογνωσίας, βιώσεως του αγίου θελήματός του Τριαδικού Θεού, θεραπείας κατά Χριστόν των ανθρωπίνων παθών και επιτεύξεως του σωτηριολογικού σκοπού του ανθρώπου.

Η Συνδιάσκεψη εγκρίνει ομοφώνως τα ως άνω Πορίσματα και εξουσιοδοτεί τον Πρόεδρο αυτής να τα υπογράψει.