Η επιστολή της Ι.Κ. του Αγίου Όρους προς τον Χίτλερ

Καλός φίλος με ρώτησε για την παραπάνω επιστολή. Χάριν ευκολίας και συντομίας, τον παρέπεμψα στο βίντεο: https://www.mixanitouxronou.gr/i-epistoli-ton-monachon-toy-agioy-oroys-ston-chitler-toy-zitoysan-na-prostatepsei-tis-mones-apo-ti-voylgariki-apeili-giati-kremasan-portraito-toy-stin-moni-agioy-panteleimonos/

Τον παρέπεμψα επίσης και στην αναφορά του π. Μαξίμου Σιμωνοπετρίτη στην σπουδαία εκπομπή του αειμνήστου Bob Simon στο πρόγραμμα του αμερικανικού καναλιού CBS «60 Minutes» για το Άγιον Όρος το 2011 (βλ. εισαγωγή του Bob Simon στην αρχή του βίντεο και μετά την συζήτηση του με τον π. Μάξιμο για το θέμα της επιστολής από το 8ο λεπτό, https://youtu.be/J1lvruy-j2c).

Το σχόλιο μου είναι το εξής: Η επιστολή εγράφη και εστάλη τον Απρίλιο του 1941 για να προστατευθεί το Άγιον Όρος από τους Γερμανούς και κυρίως τους συμμάχους των Γερμανών Βουλγάρους που είχαν τότε τον έλεγχο της Ανατολικής Μακεδονίας και της Δυτικής Θράκης. Και φαίνεται πως η επιστολή πέτυχε τον σκοπό της. Τον Άγιον Όρος δεν περιήλθε στον έλεγχο των Βουλγάρων και δεν λεηλατήθηκε ούτε από τους Βούλγαρους, ούτε και από τους Γερμανούς. Άρα, κρίνοντας από το αποτέλεσμα, θεωρώ ότι καλώς γράφτηκε η επιστολή. Νομίζω δε ότι γενικά τα ιστορικά γεγονότα πρέπει να κρίνονται κυρίως από το αποτέλεσμα και πάντως με τα κριτήρια της εποχής τους και χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες. Με βάση αυτά τα κριτήρια, και ο αφορισμός των επαναστατών του 1821 από τον εθνομάρτυρα πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε’, που σκοπό είχε να αποτρέψει την σφαγή των Χριστιανών, έχει ιστορικά δικαιωθεί. Αναφέρω και κάτι ακόμη. Η επιστολή είχε συνταχθεί από τον Γερμανομαθή και λόγιο Μοναχό Γεράσιμο (Μενάγια) με καταγωγή από ευγενική οικογένεια της Κέρκυρας (http://ethnegersis.blogspot.com/2020/01/1881-1957.html). Για τον π. Γεράσιμο, βλ. επίσης https://www.pemptousia.gr/2017/02/60-chronia-apo-ti-makaria-kimisi-tou-p-gerasimou-menagia-1881-3011957/).

Με την ευκαιρία αυτή να επαναλάβω εις μνημόσυνον αιώνιον και μια άγνωστη θυσία δύο Αγιορειτών Μοναχών κι ενός κληρικού που αργότερα έγινε Μητροπολίτης Τρίκκης, για την οποία καθηκόντως έχω γράψει και στο παρελθόν (http://agioritikesmnimes.blogspot.com/2011/10/71.html). Ο π. Παντελεήμων και ο π. Θεοφύλακτος (αδελφοί Νανόπουλοι από το Κιάτο που είχαν το τυπογραφείο στις Καρυές που κληρονόμησε ο π. Ιουστίνος ο Σιμωνοπετρίτης) πήγαν στο Νταχάου (η μάλλον στο Μάουτχαουζεν) γιατί βοηθούσαν κόσμο (και Εβραίους) να δραπετεύσουν στην Τουρκία με πλοίο από το Άγιον Όρος. Και ο μακαριστός κυρός Διονύσιος Τρίκκης εξορίστηκε στο Νταχάου γιατί βοήθησε Άγγλους στρατιωτικούς όταν ήταν ιερέας στην Μυτιλήνη και δεν δέχτηκε την αμνηστεία που του έδωσαν οι Γερμανοί αφού δεν αμνήστευσαν και τους ενορίτες του (βλ. «Μάρτυρες. Διωγμοί 1942-1945» του Διονυσίου Χαραλάμπους (του Διονυσίου Τρίκκης).