Είδη ευθανασίας
6 Φεβρουαρίου 2020Τα είδη της ευθανασίας προσδιορίζονται από τη συμμετοχή ή μη του ασθενούς στην πρόκληση του θανάτου και είναι τα εξής:
α) Εκούσια ενεργός ευθανασία: Πρόκειται για τη σκόπιμη χορήγηση από τον ιατρό φαρμακευτικών κατασκευασμάτων ή την εφαρμογή άλλων ιατρικών πράξεων που προκαλούν το θάνατο του ασθενούς, εφόσον όμως έχει προηγηθεί ρητή συγκατάθεση του ασθενούς στην πράξη αυτή. (Κουντουράς και συν., 2003: 148-156).
β) Ακούσια ενεργός ευθανασία: Και σ’ αυτήν την περίπτωση ο γιατρός χορηγεί φάρμακα ή εφαρμόζει άλλες ιατρικές πράξεις που οδηγούν στο θάνατο του ασθενούς, διαφέρει όμως από την προηγούμενη στο ότι δεν υπάρχει από μέρους του ασθενούς ρητή απαίτηση και πλήρης συγκατάθεση. Αυτό το είδος ευθανασίας ενδέχεται να εφαρμοστεί π.χ. στην περίπτωση που κάποιος έχει υποστεί σοβαρό τραυματισμό, από τον οποίο δεν είναι δυνατόν να επανέλθει, ή υποφέρει από μια αρρώστια που του προκαλεί αβάσταχτους πόνους. (Κουντουράς και συν., 2003: 148-156).
γ) Μη εθελοντική ενεργός ευθανασία: Σε γενικές γραμμές μοιάζει με τα προηγούμενα είδη, διαφέροντας μόνο στο ότι ο ασθενής παρουσιάζει διανοητική αναπηρία και κατά συνέπεια δεν είναι σε θέση να ζητήσει το θάνατό του. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, όταν ο ασθενής έχει πέσει σε κώμα και επομένως δεν είναι κύριος του εαυτού του. (Κουντουράς και συν., 2003: 148-156).
δ) Παθητική ευθανασία: Πρόκειται για την επίσπευση του θανάτου με σκοπό την ανακούφιση του ασθενούς και πραγματοποιείται με την αδρανή-παθητική συμπεριφορά του ιατρού. Αυτή με τη σειρά της διακρίνεται στη συναινετική και στη μη συναινετική. Στην παθητική ευθανασία λαμβάνεται υπόψη ο ρόλος του σεβασμού στην ατομική αυτονομία και στην ώριμη, ελεύθερη και υπεύθυνη βούληση του ασθενούς. (Βούλτσος & Τσούγκας, 2008: 76-78).
ε) Έμμεση ευθανασία: Πρόκειται για τη χορήγηση ναρκωτικών ή άλλων φαρμακευτικών ουσιών, προκειμένου να ανακουφιστεί ο πόνος του ασθενούς. Η χορήγηση αυτή όμως έχει ως έμμεσο επακόλουθο τη βαθμιαία πρόκληση σοβαρού βαθμού καταστολής του αναπνευστικού συστήματος του ασθενούς και τελικά τον θάνατό του (Κουντουράς και συν., 2003: 148-156).
στ) Ιατρο-υποβοηθούμενη αυτοκτονία: Είναι όταν ο γιατρός χορηγεί στον ασθενή φάρμακα ή παρεμβαίνει με άλλον τρόπο, γνωρίζοντας όμως συνειδητά ότι ο ασθενής προτίθεται να τις χρησιμοποιήσει για να δώσει τέλος στη ζωή του (Κουντουράς και συν., 2003: 148-156).
ζ) Δυσθανασία: Η Δυσθανασία ορίζεται ως η υπερβολική παράταση της ζωής ενός ασθενούς. Όπως καταδεικνύει και το πρόθεμα δυς-, πρόκειται για προβληματικό θάνατο, αφού η στιγμή του θανάτου αναβάλλεται με κάθε διαθέσιμο μέσο. Η υπερβολική αυτή παράταση της στιγμής που θα σημειωθεί ο φυσικός θάνατος, συνήθως παρατείνει και το πόνο του ασθενούς. Σε τελευταία ανάλυση η χρησιμοποίηση τεχνικών και ιατρικών μέσων καταλήγουν να μην προστατεύουν τη ζωή, αλλά απλώς να καθυστερούν τη στιγμή του αναπόφευκτου θανάτου (Diniz, 2002: 840).
η) Ορθοθανασία: Η ορθοθανασία ορίζεται ως η πράξη του να αφήνει κάποιος τον ασθενή να πεθάνει χωρίς τη χρήση υπερβολικών μέσων, εφόσον αυτά δεν θα έχουν κάποιο απτό αποτέλεσμα στην υγεία του ασθενούς. Μερικές φορές συγχέεται με την παθητική ευθανασία και ορισμένοι αναλυτές ταυτίζουν τις 2 έννοιες. (Diniz, 2002: 840). Ωστόσο, οι 2 αυτές έννοιες μπορούν εύκολα να διακριθούν, αν αναζητηθεί η αιτία θανάτου. Στην ευθανασία, είτε αυτή είναι ενεργητική είτε παθητική, αιτία θανάτου είναι μια ενέργεια ή παράλειψη κάποιου. Αντίθετα στην ορθοθανασία αιτία είναι η ασθένεια αυτή καθαυτή. Οι ηθικές και νομικές παράμετροι της ορθοθανασίας δεν περιορίζονται στην επιτάχυνση ή μη του θανάτου του ασθενή, αλλά περιλαμβάνουν επίσης την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του σεβασμού της αυτονομίας του ασθενούς. Η ορθοθανασία είναι η εξανθρώπιση της διαδικασίας θανάτου του ασθενούς, φροντίζοντας τον ίδιο στο τέλος της ζωής του, έτσι ώστε να βρει τον θάνατο με το μικρότερο δυνατό πόνο, διασφαλίζοντας την αξιοπρέπεια του (Bostiancic, Dadalto, 2010: 351).
θ) Ευγονική ευθανασία: Πρόκειται για τη θανάτωση εμβρύων ή και νεογνών, τα οποία πάσχουν από σοβαρές σωματικές αναπηρίες ή και εγκεφαλικές βλάβες. Στη πραγματικότητα, βέβαια, ο όρος «ευθανασία» δεν ταιριάζει και τόσο στην περίπτωση αυτή, γιατί τα νεογνά δε υποφέρουν από αβάσταχτους πόνους ή δεν βρίσκονται ένα βήμα πριν το θάνατο. Για το λόγο αυτό η θανάτωσή τους αποτελεί προσβολή της ζωής, καθώς τελείται στα πλαίσια της ευγονικής προς όφελος της οικογένειας και του κοινωνικού περιγύρου. Ακόμη, στην περίπτωση αυτή ο γιατρός επιλέγει ανάμεσα στη ζωή και την ποιότητα ζωής, μεγέθη που δεν είναι συγκρίσιμα. (Μαστοράκης & Μπαλογιάννης, 2010: 144-149).
