Το ζήτημα της πανδημίας σε σχέση με τα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας

28 Μαρτίου 2020

Με αφορμή όσα έγιναν τις τελευταίες μέρες με την παύση των ιεροπραξιών, εξ αιτίας του πρωτοφανούς ιού, ταπεινά θα θέλαμε να διατυπώσουμε την θέση της Αγίας μας Εκκλησίας ως προς το εάν μεταδίδονται οι ασθένειες μέσω των Αγίων Μυστηρίων, η μέσω των αγιαστικών μέσων της, την προσκύνηση των Αγίων εικόνων, τον ασπασμό των χειρών των ιερέων η ακόμη και την παραμονή μας μέσα στους ιερούς ναούς.

1. Ως προς το μυστήριο της Θείας ευχαριστίας: Υπάρχει κοινή παραδοχή από το πλήρωμα της Εκκλησίας ότι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού δεν είναι δυνατόν να μεταδώσει ασθένειες. Αυτό πιστεύει η Αγία μας Εκκλησία και αποδεικνύει και η πράξη. Ιερείς που επί δεκαετίες υπηρέτησαν σε νοσοκομεία με λοιμώδη νοσήματα, πολύ μεταδοτικά και ανίατα για την εποχή τους, ουδέποτε νόσησαν. Γι’ αυτό ήταν μέγα λάθος η πράξη ενός ιερέως της Μητροπόλεώς μας να κοινωνήσει τους πιστούς με κοχλιάρια (κουταλάκια) της μιάς χρήσεως.

2. Ο ασπασμός των χειρών των ιερέων και η παραμονή στους ιερούς ναούς: Η συζήτηση γι’ αυτά έχει έναν εξίσου ισχυρό συμβολισμό στον χρόνο που γίνεται. Την Β΄ Κυριακή των Νηστειών που εορτάσαμε τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, ο οποίος διετράνωσε και διεκήρυξε με λόγια και έργα την δυνατότητα της μετοχής του ανθρώπου στις άκτιστες θείες ενέργειες, πολλοί από μας με την αποχή μας από τον Κυριακάτικο εκκλησιασμό σπεύσαμε να διακηρύξουμε την αίρεση του Βαρλαάμ που αρνούνταν την μετοχή του ανθρώπου στις άκτιστες θείες ενέργειες. Ο ιερέας είναι άνθρωπος, ασθενής, πεπτωκώς, αγωνιζόμενος για την κάθαρση του έσω ανθρώπου. Ο ιερέας «ενδεδυμένος την της ιερωσύνης χάριν» μετέχει και μεταδίδει τις άκτιστες θείες ενέργειες διά της ιερωσύνης και όχι διά του προσωπικού του αγιασμού. Όταν υπάρχει και αυτός, φυσικά, έχει διπλή την χάρη. Όταν όμως ασπαζόμαστε τα χέρια των ιερέων, μετέχουμε των ακτίστων ενεργειών του Θεού και λαμβάνουμε την Θεία Χάρη εν τω μέτρω της πίστεως και της ευλαβείας μας. Όπως έλεγε ο Όσιος Παίσιος, ο οποίος ασπαζόταν με πολύ πόθο τα χέρια του ιερουργήσαντος ιερέως μετά την Θεία Λειτουργία, «ο ιερέας δεν έχει δικά του χέρια». Αν πιστεύουμε ότι μπορεί ο ιερέας να μεταδώσει ασθένειες αρνούμαστε την χάρη της ιερωσύνης, αρνούμαστε την Χάρη του Θεού. Όταν αμφιβάλλουμε η αρνούμαστε με τις πράξεις μας τις άκτιστες Θείες ενέργειες, κατασκευάζουμε έναν άλλο Θεό και αρνούμαστε τον αληθινό Θεό. Το ίδιο ισχύει και για τους ιερούς ναούς. Ο ναός είναι Σώμα του ζώντος Θεού γι’ αυτό και φέρει το σχήμα του ανθρωπίνου σώματος. Και αυτό δεν είναι μόνο συμβολικό. Μέσα στην Αγία μας Εκκλησία οι τύποι και τα σύμβολα περιέχουν την ουσία, την Αλήθεια και γι’ αυτό τους τηρούμε. Και η αλήθεια είναι πως ο ιερός ναός ως Σώμα Χριστού δεν δύναται να είναι χώρος μετάδοσης ασθενειών. Αν αμφιβάλλουμε γι’ αυτό, αμφιβάλλουμε για το εάν υπάρχει η Χάρις του Θεού εν αυτώ. Εξομοιώνουμε τον Ναό με μία αίθουσα συναθροίσεων.

Όλη αυτή η συζήτηση καταλήγει σ’ έναν έντονο προβληματισμό και σε μία λυπηρή διαπίστωση. Ο προβληματισμός είναι: πιστεύουμε όντως στον Θεό; Και αν ναί, σε ποιόν Θεό; Σε έναν βαρλααμιτικό Θεό που κατασκευάζει η λογική μας; Σε έναν Θεό στον οποίο αναγνωρίζουμε τόση χάρη, όση χωρά το φτωχό μυαλό μας;

Η πικρή διαπίστωση είναι ότι χωρίς να το καταλαβαίνουμε και να το θέλουμε, βλασφημούμε κατά του Αγίου Πνεύματος. Πάσχουμε από αιρετικό φρόνημα, ενώ διακηρύσσουμε την Ορθοδοξία μας. Βλασφημούμε κατά του Αγίου Πνεύματος και κινδυνεύουμε να μην συγχωρεθούμε ούτε εδώ ούτε αιώνια αμφισβητώντας την χάρη του Αγίου Πνεύματος. Όταν φοβόμαστε να προσκυνήσουμε τις ιερές εικόνες, να ασπασθούμε το χέρι του ιερέως, να βρεθούμε μέσα στον ιερό ναό, αρνούμαστε στην πράξη την σωστική και αγιαστική Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Θεωρούμε ότι το Άγιο Πνεύμα είναι δυνατόν να μεταδώσει κάτι «κοινόν η ακάθαρτον» και αυτό αποτελεί μεγίστη βλασφημία.

Ας ομολογήσουμε και με τις πράξεις μας, όπως ομολογήσαμε με τα χείλη μας, ότι πιστεύουμε στην ενοικούσα, στις ιερές εικόνες, στους ιερείς, στους ιερούς ναούς, Θεία Χάρη. Η μετοχή μας σε αυτή την Χάρη είναι εξάρτηση της δικής μας πίστεως. Όσο πιστεύουμε, τόση Χάρη λαμβάνουμε. Η ύπαρξή της όμως δεν εξαρτάται από την δική μας πίστη. Ο Θεός, «ο Ων και ο Ην και ο Ερχόμενος» δεν καταργείται, εάν εμείς δεν Τον πιστεύουμε.

Κατά τα ανωτέρω, την παύση των ιεροπραξιών με νόμο της Πολιτείας, την δεχόμαστε ως Θεία παιδαγωγία, διότι «ημάρτομεν, ηνομήσαμεν, ηδικήσαμεν, ουδέ συνετηρήσαμεν, ουδέ εποιήσαμεν καθώς ενετείλατο ημίν» ο Κύριος. Δεν αποδεχόμαστε όμως την αιτιολόγηση της Πολιτείας, ότι υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης της ασθένειας μέσω της Αγίας Εκκλησίας του Χριστού και των εν αυτή ιερουργουμένων μυστηρίων.

Ήδη ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος και η Ιερά Σύνοδος έστειλαν επιστολή στην Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων και τον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων αναφορικά με αυτό το θέμα και βάζουν τα πράγματα στην θέση τους.

Εν ολίγοις, είναι αδύνατον να μολυνθούμε η να κολλήσουμε οποιαδήποτε ασθένεια από την Θεία Μετάληψη, τις Άγιες εικόνες, τον ασπασμό των χειρών των ιερέων και τους ιερούς ναούς. Αν πιστεύουμε εν όλη τη καρδία και στην εν αυτοίς ενοικούσα θεία Χάρη, θα έχουμε και πλούσια την Χάρη του Θεού στη ζωή μας. Εάν την αρνούμαστε η αμφιβάλλουμε, πάσχουμε την αίρεση του Βαρλαάμ και των εικονομάχων. Αρνούμαστε τον Θεό και βλασφημούμε κατά του Αγίου Πνεύματος.

Διά τούτο, στώμεν καλώς!
Πιστεύσωμεν απλώς και ορθώς,
και η Χάρις του Θεού και Πατρός,
και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος,
έσται πάντοτε μετά πάντων ημών.
ΑΜΗΝ.

Προς Θεόν Ευχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας ΙΩΗΛ