Ο Φιλάργυρος

Ο φιλάργυρος είναι άνθρωπος δυστυχέστατος διότι πάσχει την ψυχήν ανιάτως και υποφέρει τα πάνδεινα. Διψή χρυσίου, ποταμός δε χρυσίου διαρρέει δια των ταμείων αυτού, αυτός δε από της δίψης απόλλυται. Όμοια πάσχει προς τον Τάνταλον τον αδυνατούντα να σβέση την δίψαν του και να δροσίση τα καιόμενα χείλη του πίνων εκ του παραρρέοντος ύδατος του ποταμού. Ο φόβος της απωλείας του πλούτου ταράσσει αυτού την ψυχήν.

Η καρδία αυτού πάσχει εκ των συγκινήσεων. Ουδένα αγαπά, διότι ηγάπησε τον θησαυρόν αυτού. Όπου ο θησαυρός αυτού, εκεί και η καρδία αυτού. Ούτος αυτώ Θεός και το είδωλον αυτού ανύψωσε χρυσούν εν τη καρδία αυτού και αυτώ προσφέρει λατρείαν και θυσίαν και προσφοράν, Αυτώ μόνω πέποιθε και τας ελπίδας αυτού ανέθετο. Πάσαν την ευδαιμονίαν αυτού ωκοδόμησεν επί τη λατρεία του πλούτου αυτού και ηδονήν οίεται και απόλαυσιν την θεραπείαν και φρούρησιν αυτού. Ο νους αυτού εσκοτίσθη, η καρδία επωρώθη, η δε ψυχή αυτού διεφθάρη. Παν ό,τι αγαθόν εκέκτητο εν τη ψυχή αυτού ημαυρώθη ή τελείως εξέλιπεν. Είναι άσπλαγχνος, άπονος, ασυμπαθής, αναλεήμων, τα πάθη του πλησίον αυτού δεν συγκινούσι την αναίσθητον αυτού καρδίαν. Η δυστυχία των αδελφών αυτού δεν συγκλονεί τα σπλάγχνα αυτού, ουδενός κήδεται, ουδένα λυπείται, προς ουδένα συμπαθεί. Εάν η κοινωνία των ανθρώπων υπό λιμού απόλυται, αι αποθήκαι αυτού δεν θέλουσι ανοιχθή .

Την δυστυχίαν των άλλων οίεται ευκαιρίαν προς αύξησιν του πλούτου αυτού. Πλεονέκτης και άπιστος επωφελείται της δυσπραγίας των άλλων και χαίρει επ΄αυταίς μάλλον ή επί ταις ευφορίαις της γης και τη ευπορία του πλησίον αυτού. Συνάπτει οικίαν προς οικίαν και αγρόν προς αγρόν εγγίζει, ίνα αφαιρέση τι του πλησίον, έως του μη υπάρχειν τόπον.

Ο φιλάργυρος γίνεται μανιακός, διότι ο έρως του χρήματος εξέστησεν αυτού τας φρένας. Και των μεν κτηθέντων υπερορά και αμελεί, των δε μη κτηθέντων δυσερωτιά και ποθεί.

Ο Μέγας Βασίλειος λέγει περί του φιλαργύρου: «Ουδέν δύναται αυτόν επισχείν. Πυρός εστι χαλεπώτερος, πάντα δια συνεχείας νεμόμενος. Ου τη απολαύσει των συναχθέντων προσέχει, αλλ΄εαυτόν εκδαπανά τη επιθυμία της του πλείονος κτήσεως. Είτα αγρυπνίαι , εντεύθεν αι μέριμναι και αι φροντίδες. ‘Οσον αύξει ο πλούτος, τοσούτον φέρει του βίου το μεριμνικόν».

Ο δε Χρυσόστομος λέγει: «Τους χρημάτων ερώντας και βασκάνους και κακοήθεις και πολυόρκους και επιόρκους και θρασείς και λοιδόρους και κλεπτας και αναισχύντους και ιταμούς και αγνώμονας και πάντα ανάγκη είναι τα κακά».

Ο φιλάργυρος δεν έχει φίλους, δεν έχει συγγενείς, είναι εστερημένος των συμπαθειών των ανθρώπων και περιφρονείται υπό πάντων.

Ο φιλάργυρος είναι ανελεύθερος, διότι η φιλαργυρία εδούλωσε την ψυχήν αυτού.

Ο φιλάργυρος πάντα έχων τα προς ευφροσύνην διανύει τον βίον άνευ ευφροσύνης, διότι δεν έχει τον ευφρανθησόμενον.

Κατά της φιλαργυρίας και των φιλαργύρων ο χρυσούς την γλώσσαν Ιωάννης λέγει «φύγωμεν την φιλαργυρίαν την ρίζαν των κακών και πάντα φευξώμεθα. Παύλος εφθέγξατο μάλλον δε Χριστός δια Παύλου. Τι γαρ κακόν ου δια τα χρήματα; Μάλλον δια κακήν προαίρεσιν των ουκ ειδότων αυτοίς χρήσθαι; Άνελε τοίνυν την φιλοχρηματίαν και πέπαυται πόλεμος, πέπαυται μάχη, πέπαυται έχθρα, πέπαυται έρις και φιλονεικία. Ώσπερ λυμεώνας και λύκους ελαύνεσθαι τους τοιούτους εκ της οικουμένης εχρήν. Καθ’απερ γαρ άνεμοί τινες εναντίοι και σφοδροί εις γαληνόν εκπεσόντες πέλαγος εκ βάθρων αυτό αναστρέφουσιν ως και βύθιον άμμον τοις άνω μίγνυσθαι κύμασι, ούτως οι φιλοχρήματοι πάντα άνω κάτω ποιούσιν.

Ουδένα οίδεν ο φιλοχρήματος φίλον. Τι δε λέγω φίλον; Ουδέ αυτόν τον Θεόν επίσταται.

Υπό δε της επιθυμίας εκείνης κατεχόμενος μέμηνε».

Δυστυχής και ταλαίπωρος άνθρωπος!

ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΕΦΑΛΑΣ
Μητροπολίτης Πενταπόλεως

Το κείμενο αυτό έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΑΙ, τον Ιούλιο του 1916.