Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος (1884-1980): Φιλόθεος εσαεί!

Ο Γέροντας, π. Φιλόθεος Ζερβάκος (1884-1980).

Τι να πρωτοθυμηθούμε από τον γλυκύ απόηχο της οσιακής ζωής του Γέροντα, π. Φιλοθέου Ζερβάκου (1884-1980), που σήμερα συμπληρώνονται 43 χρόνια από την κοίμηση του;

Αναμφισβήτητα, πρόκειται, για έναν από τους μεγάλους αγίους Γέροντες του 20ού αιώνα που σφράγισαν την εποχή τους και συνέβαλαν τα μέγιστα στην ορθόδοξη πνευματική διαποίμανση του λαού μας, προσφέροντας παράλληλα και πλούσιο φιλανθρωπικό και ανθρωπιστικό έργο -και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη εποχή.

Ο Γέροντας, π. Φιλόθεος, έζησε μια πλούσια και μεστή σε γεγονότα ζωή, πράγμα που θα μπορούσε να εμπνεύσει έναν μυθιστοριογράφο ή έναν κινηματογραφιστή για να μεταφέρει την ζωή του στην μεγάλη οθόνη! Βεβαίως, το πιο σημαντικό από την θαυμαστή αυτή προσωπικότητα ήταν η οσιότητά της ψυχής της και η πνευματική της έφεση και καλλιέργεια, με την οποία μέτρησε το κάθε της βήμα.

Γι’ αυτό και η ζωή του π. Φιλοθέου Ζερβάκου αφορά, εν πρώτοις, τους αγιογράφους, δηλαδή, τους συγγραφείς βίων αγίων αλλά και τους εικαστικούς, τους εικονογράφους.
Άλλωστε το όνομά του βρίσκεται στας δέλτους του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου για αγιοκατάταξη, αφού η αγία βιοτή του δεν πέρασε απαρατήρητη από το πλήρωμα της εκκλησίας. Αυτή τον “πρόδιδε” και τον μαρτυρούσε σε κάθε του βήμα και ενέργεια.

Στο σημείο αυτό και πριν δώσουμε τον λόγο σ’ αυτούς που τον γνώρισαν και ψηλάφισαν τα ίχνη και τα αποτυπώματα της Θείας Χάριτος στην ζωή του αγίου Γέροντα, ας αφήσουμε την μνήμη μας να επαναφέρει μπροστά μας ως αμοντάριστα πλάνα σε μία φανταστική οθόνη στιγμές από την αγία, όμορφη αλλά και περιπετειώδη ζωή του.

Θυμόμαστε, λοιπόν, την  απόφασή του να γίνει μοναχός από μικρή ηλικία όπως και την πρώτη του προσπάθεια να την πραγματοποιήσει. Η επεισοδιακή, θα λέγαμε, προσπάθεια έγινε μυστικά και ανάμεσα σε κακοτράχαλα μέρη, χωρίς να φορά παπούτσια, χωρίς προμήθειες, και όταν απόκαμε, η φιλοτιμία του έλκυσε την Θεία Χάρη να τον συνδράμει, προσφέροντάς του τροφή και ενίσχυση. Αλλά και θεραπεία στα καταπληγωμένα, ίσως και  κατεστραμμένα, σχεδόν, πόδια του.

Η δεύτερη προσπάθειά του για να γίνει μοναχός είναι συνδεδεμένη με τον Γέροντα του, τον πνευματικό του, τον Μέγα άγιο Νεκτάριο, τον επίσκοπο Πενταπόλεως -παρ’ όλο που η προσπάθεια αυτή μοιάζει με ανυπακοή. Ο άγιος Νεκτάριος, λοιπόν, του έδωσε ευλογία να γίνει μοναχός αλλά τον προέτρεψε να πάει στην Λογγοβάρδα της Πάρου, ο ίδιος όμως προτίμησε να πάει στο Άγιον Όρος.
Έτσι, κατά το πέρασμα και την επίσκεψή του στην τότε τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη, ο Κωσταντίνος Ζερβάκος συνελήφθη και οδηγήθηκε στον Λευκό Πύργο για εκτέλεση.

Κάτι αντίστοιχο επαναλήφθηκε και λίγα χρόνια μετά, κατά την επιστροφή του αυτή τη φορά από το Άγιον Όρος. Και τις δύο, όμως, φορές επενέβη και τον έσωσε ο πολιούχος της πόλης Μεγαλομάρτυρας, άγιος Δημήτριος, ο Μυροβλύτης! Την δεύτερη φορά, βεβαίως, ήταν ήδη μοναχός αφού κατάλαβε πως είχε δίκαιο ο άγιος Νεκτάριος και έσπευσε στην Λογγοβάρδα.

Σε σχέση με τους Τούρκους ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η προσπάθεια του π. Φιλοθέου να προτρέψει τον πρόεδρο της Τουρκίας Κεμάλ Πασά (Ατατούρκ) να ασπαστεί τον Χριστιανισμό στον οποίο έστειλε επιστολή και έκανε προσπάθειες να τον επισκεφτεί.

Όσο, για το ταξείδι του στο Άγιον Όρος δεν μπορούμε να μην θυμηθούμε την άμεση θαυματουργική ίαση του από την Αγία Ζώνη μετά την προσκύνησή της. Ο πατήρ Φιλόθεος υπέφερε από μέρες από πυρετό και ισχυρό πονοκέφαλο και όταν έφτασε στην Μονή Βατοπαιδίου είχε επιδεινωθεί.

Εδώ θα πρέπει να θυμηθούμε και την θαυματουργική ίαση από την Αγία Ζώνη του νέου αγίου της Εκκλησία μας οσίου Δανιήλ Κατουνακιώτη.

(Πόση χαρά και χάρη μάς μεταγγίζουν οι Άγιοι μας και μόνον με την ενθύμηση και αναφορά των ονομάτων τους)!

Αλλά δεν μπορούμε να μην φέρουμε στην μνήμη μας, και το πολυ γνωστό -σχεδόν χιουμοριστικό- επεισόδιο της επισκέψεως του π. Φιλοθέου στον άγιο Νεκτάριο στο μοναστήρι της Αίγινας.

Όταν, έφτασε, λοιπόν, εκεί εν μέσω θέρους ο Ιεροδιάκονος, π. Φιλόθεος συνάντησε κάποιον γέροντα που φορούσε στο κεφάλι του ένα ψάθινο καπέλο και έκανε κάποιες εργατικές δουλειές φορτώνοντας ένα καροτσάκι. Πλησιάζοντάς τον, τον ρώτησε αν είναι στο μοναστήρι ο Σεβασμιότατος και τον προέτρεψε να του αναγγείλει την άφιξη ενός πνευματικού του τέκνου.

Στην συνέχεια, βεβαίως, ο πατήρ Φιλόθεος, ανακάλυψε πως ο ταπεινός εργάτης που συνάντησε ήταν ο ίδιος ο πνευματικός του, ο μέγας σε ταπείνωση και αρετή, ο άγιος της Αίγινας και απάσης της οικουμένης Νεκτάριος!

Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε, όμως και την φιλανθρωπική στήριξη των κατοίκων της Πάρου κατά την διάρκεια της Ιταλογερμανικής κατοχής. Το μοναστήρι του Γέροντα π. Φιλοθέου -στο οποίο είχε ήδη αναδειχθεί σε ηγούμενο- τους έτρεφε καθημερινά προσφέροντάς τους γεύματα.

Και βέβαια το ηρωικότερο που επιτέλεσε την εποχή αυτή ήταν η διάσωση των 125 κατοίκων της Πάρου, τους οποίους ήθελε να εκτελέσει ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής του νησιού, ως αντίποινα για την δολοφονία δύο Γερμανών στρατιωτών.

Και τότε ο π. Φιλόθεος, αφού ζήτησε να μην εκτελεστούν και απέτυχε να γίνει δεκτό το αίτημά του, ζήτησε να τον εκτελέσουν μαζί τους.

Και τότε ο αξιωματικός των ναζί λύγισε και τους χάρισε τη ζωή.

Αλλά μήπως μπορούμε να ξεχάσουμε πως ο νεαρός Κωνσταντίνος Ζερβάκος ήταν και αυτός ένας από τους τελευταίους “φοιτητές” της πνευματικής κυψέλης του ναού του Προφήτη Ελισαίου της Αθήνας, με λειτουργό τον απλούστατο άγιο Νικόλαο Πλανά και ψάλτες τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και τον Αλέξανδρο Μωραϊτίδη.

Και μάλιστα, μαθητής στην ψαλτική, πλάι στον μεγάλο μας συγγραφέα!

Άλλωστε, ο Γέροντας Φιλόθεος μάς άφησε γραπτώς τις εντυπώσεις και τις απόψεις του για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, σε ένα ιδιαίτερο και χαριτωμένο κείμενο στο οποίο συνηγορεί για τον αληθή χριστιανικό του βίου, ενώ όπως αναφέρει στην συνοδευτική του επιστολή, προς τον κ. Παντελή Πάσχο: “Σας αποστέλλω λίγα λόγια αληθινά” και μάλιστα, “προς φίμωσιν, γνώσιν και διόρθωσιν των ψευδολόγων φιλοκατήγορων αυτού”!

Ας κλείσουμε μ’ αυτό: Όταν ο άγιος Νεκτάριος αποχαιρετούσε από το μοναστήρι του στην Αίγινα τον π. Φιλόθεο του είχε πει: “Σου εύχομαι να είσαι εσαεί Φιλόθεος”!
Και πράγματι ήταν! Και αυτός ήταν!

Να έχουμε την ευχή του!