Οι Σαδδουκαίοι την εποχή της Καινής Διαθήκης

Οι Σαδδουκαίοι ήταν μια ακόμη ομάδα που διαμορφώθηκε κατά την περίοδο του δευτέρου Ναού και είχε μεγάλη επιρροή στην περιοχή της Ιερουσαλήμ και της Ιουδαίας γενικότερα. Πίστευαν ότι προέρχονταν από τον αρχιερέα του Σολομώντα Σαδδώκ, από τον οποίον έφεραν και το όνομα τους. Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι η ομάδα προήλθε από συντηρητικά μέλη της αριστοκρατίας που υποστήριζαν τον αρχιερέα Ονία Γ΄. Τα στοιχεία που έχουμε για αυτή την ομάδα είναι αρκετά περιορισμένα παρόλο που η Καινή Διαθήκη, ο Ιώσηπος και η ραββινική γραμματεία αναφέρονται σε αυτούς. Δεν έχει, επίσης, διασωθεί κανέναν έργο που να απονέμετε σε Σαδδουκαιική πηγή. Όλα όσα γνωρίζουμε για αυτούς προέρχονται από πηγές ομάδων, κατά βάση αντίθετη με αυτούς. Πιθανόν η αριστοκρατική μερίδα των Ιουδαίων να υιοθετούσαν τις θέσεις των Σαδδουκαίων, παρά ότι οι Σαδδουκαίοι ήταν όλοι εύποροι και αριστοκράτες[1].

Έτσι, οι Σαδδουκαίοι αποτελούσαν ένα μικρό τμήμα της άρχουσας τάξης και η παρουσία τους εντοπίζεται επιβεβαιωμένα στα μισά του β΄ π.Χ. αιώνα μέχρι την καταστροφή του Ναού[2].Ο Ιώσηπος, από τον οποίο παίρνουμε αρκετές πληροφορίες για την εποχή, ενώ αναφέρετε στους Φαρισαίους, κάνει μνεία στους Σαδδουκαίους και τις περισσότερες φορές που τους παρουσιάζει το κάνει για να δείξει την αντίθεση που είχαν οι Φαρισαίοι μαζί τους. Αρκετοί από τους Σαδδουκαίους ήταν ιερείς, αλλά υπήρχαν και λαϊκοί στις τάξεις τους. Τόσο οι ιερείς, όσο και οι λαϊκοί Σαδδουκαίοι κατείχαν ανώτερα αξιώματα, μεγάλο πλούτο και ήταν πολύ εύποροι. Ο Ιώσηπος και η Καινή Διαθήκη μας ενημερώνει ότι οι αρχιερατικές οικογένειας προέρχονταν από αυτούς. Οι υποχρεώσεις του αρχιερέα όπως αναφέραμε ήταν περισσότερο πολιτικές παρά θρησκευτικές[3].

Οι Σαδδουκαίοι, ήταν μεγάλοι πολέμιοι των Φαρισαίων και όπως οι τελευταίοι, έτσι και αυτοί, επέκτειναν την επιρροή τους στην Ιερουσαλήμ και στα περίχωρα της Ιουδαίας[4]. Γι’ αυτόν τον τελευταίο λόγο πιθανόν εξηγείτε το ενδιαφέρον τους προς τον ελληνόφωνο ιουδαϊσμό και το ελληνικό στοιχείο γενικότερα.Αν και φαίνεται ότι το πρώτο μισό του α΄ αιώνα π.Χ. έπεσαν σε δυσμένεια, τη εποχή του Ηρώδη επανέρχονται στο προσκήνιο.

Η διδασκαλία των Σαδδουκαίων είχε να κάνει με την προσκόλληση και την ακριβή τήρηση του Νόμου. Αποδέχονταν μόνο την Πεντάτευχο και δεν δέχονταν την προφορική παράδοση, όπως οι Φαρισαίοι απορρίπτοντας την Χαλαχά και την Χαγκαδά, την νομική λεπτολογία και ερμηνεία. Η διαμάχη ανάμεσα στους Σαδδουκαίους και τους Φαρισαίους όμως, δεν ήταν κάποιο θεολογικό ζήτημα, αλλά ακριβώς το θέμα που υπάρχει στην ερμηνεία του Νόμου, όπως και τελετουργικών διατάξεων[5]. Η προφορική παράδοση ήταν ακανθώδες σημείο για τους Σαδδουκαίους και κατηγορούσαν τους Φαρισαίους γι’ αυτό, όπως και για την ερμηνεία της Τορά, του Νόμου δηλαδή, με βάση την παράδοση.

Οι Σαδδουκαίοι, ακόμη, δεν πίστευαν στην πρόνοια του Θεού και την επίδραση του πάνω στον κόσμο. Πίστευαν στην ελεύθερη βούληση του ανθρώπου και ότι κάθε πράξη του είναι ελεύθερη[6]. Επειδή υποστήριζαν αυτή την θέση οι Σαδδουκαίοι ήταν αυστηρότεροι στην επιβολή πινών από τους Φαρισαίους[7]. Οι αντιλήψεις αυτές οδήγησαν τους Σαδδουκαίους να μην είναι ιδιαίτερα αγαπητοί στον λαό.

Ακόμη, σε αντίθεση πάλι με τους Φαρισαίους δεν πίστευαν στην ανάσταση και την αθανασία της ψυχής[8]. Όπως και δεν πίστευαν στην ύπαρξη άλλου πνεύματος πέρα από του Θεού, δηλαδή απέρριπταν την ύπαρξη αγγελικών και δαιμονικών πνευμάτων. Την ύπαρξη των αγγέλων στην Παλαιά Διαθήκη την προσεγγίζουν συμβολικά[9].

Παραπομπές:

[1]Schürer, et al., The history of the Jewish people in the age of Jesus Christ (175 B.C.-A.D. 135).Σελ. 412.

[2]Φιλιππίδης, Ιστορία της εποχής της Καινής Διαθήκης : εξ απόψεως παγκοσμίου και πανθρησκειακής.Σελ. 422-423.

[3]Gowan, Bridge between the Testaments : a reappraisal of Judaism from the Exile to the birth of Christianity (14; Allison Park, Pa.: Pickwick Publications, 1986).Σελ. 83κ.ε.

[4]Schürer, et al., The history of the Jewish people in the age of Jesus Christ (175 B.C.-A.D. 135).

[5]Ζάρρας, Ιστορία της εποχής της Καινής Διαθήκης. Σελ. 458.

[6]Φιλιππίδης, Ιστορία της εποχής της Καινής Διαθήκης : εξ απόψεως παγκοσμίου και πανθρησκειακής.Σελ. 424.

[7]Ιώσηπος, ΙουδαϊκήΑρχαιολογία 13:10, 6 και 20:9, 1.

[8]Ferguson, Backgrounds of early Christianity.Σελ. 486.

[9]Schürer, et al., The history of the Jewish people in the age of Jesus Christ (175 B.C.-A.D. 135).Σελ. 411.