Με μεγάλη χαρά παρουσιάζουμε μία πάρα πολύ σημαντική μουσική έκδοση που εξέδωσε ο Δάσκαλος τής Ψαλτικής Τέχνης στην Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία τής Αλβανίας κ. Θεόδωρος Πέτσι (Theodhor Peci), το δίτομο έργο τής Θείας Λειτουργίας στην Αλβανική Γλώσσα, με τίτλο «LITURGJIA HYJNORE».
Αυτό το ογκώδες μουσικό βιβλίο (650 σελίδες) δημοσιεύεται για πρώτη φορά στην ιστορία της Ψαλτικής Τέχνης στην Αλβανία σύμφωνα με αυτά τα πρότυπα, καθώς καλύπτει ένα πολύ μεγάλο κενό στο μουσικό ρεπερτόριο των ύμνων της Θείας Λειτουργίας στην αλβανική γλώσσα. Μετά τη δημοσίευση του πρώτου βασικού μουσικού βιβλίου, Anastasimatari (Αναστασιματάριο), είναι το δεύτερο βιβλίο του σώματος των μουσικών βιβλίων που εκδόθηκαν από την Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας, με την ειδική φροντίδα του Μακαριωτάτου, Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ.κ. Αναστασίου, για την αναβίωση της Βυζαντινής Μουσικής στην Αλβανία.
Το μνημειώδες έργο θα εκδοθεί σε δύο ογκώδεις τόμους, σε μεγάλη δίχρωμη μορφή. Ο πρώτος τόμος αυτού του βιβλίου, ο οποίος εκδόθηκε πρόσφατα, περιέχει τους ύμνους της Θείας Λειτουργίας του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, επιστημονικά καταρτισμένο, προσαρμοσμένο και μελοποιημένο σύμφωνα με τις μορφολογικές αρχές της Βυζαντινής Μουσικής και της Αλβανικής γλώσσας. Ο δεύτερος τόμος, που είναι υπό έκδοση, θα περιλαμβάνει τα μουσικά κομμάτια της Λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου, των προηγιασμένων Δώρων και τα Κοινωνικά της Εβδομάδος, Κυριακών και τού όλου Ενιαυτού, σε πολλές παραλλαγές από μελοποιούς του 13ου αιώνα μέχρι σήμερα.
Η ιδιαιτερότητα αυτού του βιβλίου έγκειται στην προσαρμογή και σύνθεση όλων των ύμνων της Θείας Λειτουργίας στους οκτώ ήχους της Ψαλτικής Τέχνης, καθώς και στην ποικιλία των συνθετικών παραλλαγών τους ακόμη και μέσα στον ίδιο ήχο. Για παράδειγμα, μπορούμε να αναφέρουμε ότι περιέχει 47 χερουβικούς ύμνους, 45 λειτουργικά (τμήματα της αναφοράς που ψάλλονται αμέσως μετά τον χερουβικό ύμνο, έως το Άξιον εστίν), καθώς και 53 Άξιον Εστιν προσαρμοσμένα στα Αλβανικά ή ειδικά μελοποημένα για την αλβανική γλώσσα. Όλοι αυτοί οι ύμνοι καλύπτουν κάθε λειτουργική ανάγκη. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση καθημερινών λειτουργιών, καθώς και πανηγυρικών λειτουργιών. Συντίθενται από τις πιο παραδοσιακές μελωδίες που έχουν επικρατήσει στην ψαλτική παράδοση των δύο τελευταίων αιώνων.
Μια άλλη καινοτομία αυτού του μουσικού βιβλίου είναι ο ορισμός και η τοποθέτηση όλων των στίχων των τριών Αντιφώνων, των Απολυτικίων, των Εισοδικών και των Κοντακίων των Κυριακών, των Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών, των Αγίων, του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου.
Ταυτόχρονα, αυτό το έργο στοχεύει να φέρει για άλλη μια φορά τις «ξεχασμένες» παλιές λειτουργικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων των συνθέσεων των δύο στάσεων των Τυπικών, τους Μακαρισμούς, τις μελισματικές συνθέσεις «Δύναμις» του Τρισάγιου ύμνου «Άγιος Θεός» ή «Όσοι εις Χριστόν », το Προκείμενο του Αποστόλου, και το Αλληλουιάριο του Ευαγγελίου κ.λπ.
Μια άλλη ιδιαιτερότητα αυτής της έκδοσης είναι η περίληψη μερικών από τα πιο δημοφιλή μουσικά κομμάτια που μεταγράφονται μετροφωνικά στη δυτική μουσική γραφή του πενταγράμματος, έτσι ώστε το βιβλίο να γίνει πιο απτό και προσβάσιμο ακόμη και σε όσους δεν γνωρίζουν τη βυζαντινή μουσική γραφή. Αυτή η μεταγραφή δεν προορίζεται να αντικαταστήσει τη βυζαντινή σημειογραφία, αλλά απλώς να γίνει μια γέφυρα αναγνώρισης μεταξύ Βυζαντινής Μουσικής Τέχνης και δυτικών μουσικολόγων, συνθετών, μελετητών, δασκάλων, μαθητών και οποιουδήποτε λάτρη της τέχνης. Πρέπει να σημειωθεί ότι η μεταγραφή δεν μπορεί να επιτευχθεί πλήρως με ακρίβεια στο πεντάγραμμο λόγω των διαφορετικών χαρακτήρων της σημειογραφίας τους, της μορφολογίας των δύο συστημάτων από πολλές απόψεις.
Αυτό το μουσικό βιβλίο ευχόμαστε να γίνει ένα χρήσιμο εργαλείο για να δοξάζουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τον Τριαδικό Θεό, τη Θεοτόκο και όλους τους αγίους εις τους αιώνας. Αμήν
