Η κατ’ οίκον προετοιμασία των Μαθητών

Παιδαγωγικό αξίωμα, από την «Τέχνη να είσαι Γονέας»

Στα πλαίσια της όλης παιδαγωγικής διδασκαλίας του παιδιού, εντάσσεται και η κατ’ οίκον προετοιμασία των παιδιών – Μαθητών, στα μαθήματα του Σχολείου. Είναι η συνέχεια της μορφωτικής ανάπτυξης του παιδιού. Για τούτο το λόγο, θεωρείται αναγκαία και επιβεβλημένη.

Είναι γνωστό ότι σκοπός της καλής διδασκαλίας είναι να απαλλάξει εκείνους που την παρακολουθούν από την άγνοια, από τις αδυναμίες και τα ελαττώματα. Η καλή διδασκαλία, κατά τον Ιερό Χρυσόστομο, «τρέφει καλύτερα από το ψωμί, θεραπεύει περισσότερο από τα φάρμακα, καίει πιο δυνατά και από τη φωτιά, κόβει πιο εύκολα και από το νυστέρι, χωρίς να προκαλεί σωματικό πόνο», MG 48,480-481. Η διδασκαλία είναι ο δρόμος που οδηγεί στην πρακτική ζωή και στα παραγωγικά έργα. Όπως συμβαίνει με τον άνεμο που με τη δύναμή του κινεί τα ιστιοφόρα, έτσι είναι και η διδασκαλία. Με τη δύναμή της ενεργοποιεί τις ψυχές. Ιδιαιτέρως μάλιστα τις εύπλαστες ψυχές των παιδιών. Τα οδηγεί σε απάνεμους Κόλπους.

Για να αποδειχθεί ωφέλιμη και καρποφόρα η διδασκαλία, έχει τις απαιτήσεις της. Απαιτεί αρχικά την ενεργό συμμετοχή σ’ αυτήν, από δύο παράγοντες. Το Μαθητή και το Δάσκαλο. Από το Μαθητή ζητάει την προσοχή του, χρειάζεται το ενδιαφέρον του, θέλει την αυτοσυγκέντρωσή του, επιδιώκει το ζήλο του και την προθυμία του. Να διατηρεί διαρκώς την ανάμνηση της διδασκομένης ύλης. Από το Δάσκαλο απαιτεί την ενεργοποίηση των Μαθητών, όλων των κατηγοριών. Θέλει την κίνηση του ενδιαφέροντός των. Ζητάει την αρμονία λόγων και έργων. Επιδιώκει την υπομονή και την επιμονή του. Να αγαπάει το Μαθητή και να ανταγαπιέται από αυτόν.

Η καλή και επαγωγική διδασκαλία έχει ακόμα και άλλα δικά της στοιχεία. Να είναι σύντομη και εύληπτη. Να τελειώνει ευχάριστα και να δίνει ελπίδες. Να είναι άνετη χωρίς κόπο. Να είναι αναλυτική. Να έχει εποπτεία με εικόνες και ερεθίσματα. Να καλύπτει όλες τις απαιτήσεις των παιδιών. Να δίνει στα παιδιά αφορμές για έρευνα και παραπέρα αναζήτηση ερμηνειών. Τότε, αναζητείται από τα παιδιά και η κατ’ οίκον μελέτη, ως αναγκαία συνέχεια.

Με την κατ’ οίκον μελέτη και προετοιμασία των Μαθητών επιτυγχάνεται η επέκταση της καλής και επιτυχημένης διδασκαλίας που έγινε στο Σχολείο. Θα λέγαμε μάλιστα, ότι δεν θα πρέπει να λέμε «κατ’ οίκον προετοιμασία», αλλά «κατ’ οίκον επέκταση της διδασκαλίας» ή άλλως «αυτοδιδασκαλία». Τότε, διατηρείται το πεδίο της μάθησης για περισσότερο χρόνο στη μνήμη των παιδιών. Εμπεδώνονται κατά τον καλύτερο τρόπο όσα διδάχτηκαν και επιτυγχάνεται η σταθερή αφομοίωση της ύλης που διδάχτηκε στο Σχολείο. Τότε, γίνεται πιο εύκολος και ο γονεϊκός έλεγχος της όλης μορφωτικής ανάδειξης του παιδιού.

Σε τούτη τη θέση μας περί γονεϊκού ελέγχου, προβάλλονται και κάποιες ενστάσεις. Λένε πολλοί γονείς: Πως μπορούμε εμείς να ελέγξουμε την κατ’ οίκον μελέτη, διδασκαλία ή προετοιμασία των παιδιών, αφού δεν έχουμε τα ανάλογα μορφωτικά εφόδια και ερεθίσματα; Ο γονέικος έλεγχος επομένως, που πρέπει να στοχεύει; Στις ενστάσεις οι απαντήσεις είναι απλές μεν, ενδιαφέρουσες δε. Ποτέ δεν είναι διδασκαλικός και σχολαστικός ο έλεγχος της μελέτης ή της προετοιμασίας στην κατ’ οίκον μελέτη των παιδιών. Ποτέ και κανείς παιδαγωγός δεν ζήτησε κάποια ειδίκευση από τους γονείς για έλεγχο της προόδου των παιδιών τους. Επομένως δεν απαιτούνται ειδικές γνώσεις από τους γονείς. Εκείνο που απαιτείται και είναι αναγκαίο, απαραίτητο και κατορθωτό, βρίσκεται στην καρδιά των γονέων και όχι στις γνώσεις τους. Εκδηλώνεται, κυρίως με τη χαρά του γονέα να βλέπει το παιδί του με κάποιο βιβλίο στα χέρια. Και αντιθέτως: Έχει μεγάλη ικανοποίηση να βλέπει χαρούμενο και το παιδί από την κατανόηση δύσκολων θεμάτων που επιλύονται με τη μελέτη στο σπίτι.

Ο έλεγχος των γονέων επικεντρώνεται σε δύο τομείς. Ο πρώτος, στο να κατανοήσει το παιδί ότι υπάρχει ενδιαφέρον από τους γονείς του για τη μόρφωση και πρόοδό του. Ο δεύτερος, στο να καθιστά τους γονείς διορατικούς της προόδου των παιδιών τους. Τότε το παιδί ζει σε μια διαρκή ατμόσφαιρα μάθησης και αναζήτησης των μορφωτικών ερεθισμάτων.

Συμπέρασμα: Η κατ’ οίκον προετοιμασία των παιδιών είναι ένα παιδαγωγικό πρόβλημα. Απασχολεί το σύνολο της Εκπαιδευτικής κοινότητας. Ανάγεται σε μια τριπλή συνεργασία, χωρίς την οποία δεν προάγεται η όλη παιδαγωγική προσπάθεια. Συνεργασία τριών φορέων της αγωγής:

α. Του Σχολείου με τους παιδαγωγικούς Δασκάλους του.

β. Των γονέων με το ενδιαφέρον για μόρφωση των παιδιών τους.

γ. Των παιδιών που είναι αναγκαίο να ανεβούν τα σκαλοπάτια της μόρφωσης και αγωγής. Ποιος δεν θα ανταποκριθεί;