Επαναστάσεις και Ανάσταση του Γένους, τα δίκαια των Ελλήνων του Μωριά
17 Φεβρουαρίου 2021Οι Επαναστάσεις και η Αντίσταση στον Οθωμανό κατακτητή θα φέρουν την πολυπόθητη Ανάσταση του Γένους, τίποτα δεν έγινε με μιας, αλλά με αρκετές θυσίες και με πολύ αίμα, για τα ιερά, ποθητά και τα δίκαια των Ελλήνων. Όπως παντού σε όλη την υπόδουλη Ελλάδα, έτσι και στο Μωριά. Θα χυθεί ως ιερή θυσία, το άφθονο χριστιανικό αίμα, πάνω στο βωμό των ιδανικών, της πίστης, της πατρίδας και της οικογένειας. Ώστε σε εμάς να θυμίζουν τα αιώνια και να ζητούν την ιερή δικαίωσή τους, ανά την ιστορία και τους αιώνες, καθώς και μέσω του διαχρονικού ιερού καθήκοντος για τους νεώτερους Έλληνες.
Θαρρετά και γενναία με καμάρι τραγουδούσαν τα παιδιά των ελλήνων, των ελληνικών σχολείων, στις Εθνικές μας Παρελάσεις, ότι η Ελλάδα ποτέ Δεν Πεθαίνει: «των εχθρών τα φουσάτα περάσαν, σαν το Λίβα που καίει τα σπαρτά, με κανόνια τις πόλεις χαλάσαν, μας ανάψαν φωτιές στα χωριά…, για να φτιάξουμε τα όσα γκρεμίσαν, ας κοιτάξουμε μονάχα μπροστά!!! Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, δεν τη σκιάζει φοβέρα καμιά, μόνο λίγο καιρό ξαποσταίνει και ξανά προς τη δόξα τραβά».
Όσο και να φαίνεται περίεργο, η πρώτη Επανάσταση και Αντίσταση έγινε από το έτος 1466, έξι μόλις έτη, μετά την τουρκική κατάκτηση. Τότε ο Μωριάς και οι Πατρείς και σύσωμη η Επαρχία επαναστατούν μαζί με τους Ενετούς, κατά των Τούρκων. Οι Επαναστάσεις διαδέχονται η μία την άλλη, τα Δίκαια των Ελλήνων, δεν μπορούν να αλλοτριωθούν, ούτε να ξεχαστούν, ακόμα και με όλους τους υποσχόμενους παράδεισους, των Οθωμανών κατακτητών. Αλλά τότε οι Τούρκοι θα θανατώσουν φρικτά τους επαναστατημένους, περί τους 10.000 Αχαιούς Μωραϊτες.[1] Το 1521, πάλι με την βοήθεια των Ισπανών, θα ξεσηκωθούν οι Αχαιοί, κατά των Τούρκων, αλλά και πάλι έπαθαν μια μεγάλη πανωλεθρία. Από τον Οκτώβριο του 1571, μετά την ναυμαχία της Ναυπάκτου, όλη η Επαρχία των Πατρών επαναστάτησε κατά των κατακτητών Τούρκων. Αφού ηγήθηκε του αγώνα ο μητροπολίτης Γερμανός Α’ και ο προύχοντας Σοφιανός, δυστυχώς όμως μετά από λίγο καιρό, θα συλληφθούν και θα θανατωθούν.[2]
Σημαντική ήταν και η συμμετοχή του Πατρινού Μαρμαρά, στην αιφνιδιαστική κατάληψη και καταστροφή του φυλακίου των Τούρκων στο Ρίο και Αντίρριο, από τέσσερες γαλέρες, της Μάλτας, τον Απρίλιο του έτους 1603. Ο Παλαιοπατρίτης Μαρμαράς, σε υπόμνημά του στο Φίλιππο Γ’ της Ισπανίας, υπογράμμιζε τη θετική σημασία πού είχαν οι αποβάσεις αυτού του είδους των Ισπανών για την Ελλάδα.[3] Στα Ορλωφικά του 1770, η Επανάσταση άρχισε στην Πελοπόννησο, στις αρχές του μηνός Μαρτίου το 1769.[4] Σχεδόν δύο μόλις έτη πριν και περί το 1767, είχε γίνει η επαναστατική αντιστασιακή Ομιλία του Γενναίου Πανάγου του λόγιου ευκατάστατου Βοσκού και Προκρίτου από το χωριό Καστρίτζι, των βουνών των Καλαβρύτων, όπου μιλώντας στο Λαό της Πάτρας, με την άδεια των Ιερέων του Αγίου Ανδρέου της πόλης, τους εμψύχωσε και τους τόνωσε το ηθικό τους φρόνημα,[5] με την απαίτηση παραίνεση πλέον να μην γίνεται το Παζάρι την Κυριακή. Πρωτοστάτησε αντιστασιακά το 1769 κι ο μητροπολίτης Πατρών Παρθένιος, αφού συνάθροισε τους Προκρίτους στο Αίγιο, στις 29 Μαρτίου, μάλιστα τη Μεγάλη Δευτέρα. Δυστυχώς όμως κι αυτή δεν πέτυχε. Η πολιορκία στη Πάτρα συνεχίστηκε για 20 ημέρες, δίχως αποτέλεσμα, γιατί ο Ορλώφ, δεν μπορούσε να στείλει τη βοήθεια που θα έπρεπε. Οι πολιορκημένοι Τούρκοι ενώ δεν είχαν ούτε νερό να πιούν, σκέφτονταν να παραδοθούν. Αλλά, δυστυχώς, κατά το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, κι ενώ οι Χριστιανοί έψαλλαν την Ιερή Ακολουθία του Επιταφίου, στους ιερούς ναούς της Πάτρας, τότε κατέφθασαν περίπου 400 Αλβανοί, με αρχηγό τον φρούραρχο του Ρίου, τον Μουσταφά Αγά.[6] Τότε, ημέρα Μεγάλης Παρασκευής λεηλατήθηκαν τα πάντα, ακόμα και τα γύρω χωριά της υπαίθρου.[7] Από τότε η Πελοπόννησος θα γινόταν γνωστή με την ονομασία: «Κατακαημένος Μωριάς».
Λίγο αργότερα στην Επανάσταση του 1821, που οι πληγές που ήταν από την αποτυχία του έτους 1770, μόλις κάπως θα είχαν επουλωθεί, όμως ήταν πρόσφατη κι η σκληρή ανάμνηση του διωγμού των Κλεφτών του 1808. Παρόλα αυτά, το αδούλωτο Ελληνικό επαναστατικό πνεύμα και το γενναίο φρόνημα για την Ανάσταση του Γένους, για την πολυπόθητη ελευθερία, θα ήταν αρκετά έκδηλο σε όλη την Αχαΐα και το Μωριά. Καμία Επαρχία δεν θα ήταν τόσο ταραγμένη και ανήσυχη, όσο η Επαρχία των Πατρών. Το 1819 οι Τούρκοι ζητούν την επιβολή του Φιρμανίου, σύμφωνα με το οποίο, οι περιουσίες των κεκοιμημένων Χριστιανών, θα περιέρχονταν, στο Τουρκικό Δημόσιο. Με μεγάλες δωροδοκίες στο Τούρκο δικαστή, στον Κατή, αρκετοί Χριστιανοί θα πετύχαιναν την αναστολή αυτής της εκτέλεσης. Η προπαγάνδα για την περί Δικαίου Εφαρμογή, είχε αναστατώσει τις ψυχές των υποδούλων, Χριστιανοί και Τούρκοι, υποβλέπονταν. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός αδυνατεί να καθησυχάσει τους Έλληνες, αλλά και η ταραχή των Τούρκων δεν είναι μικρή, γι’ αυτό καλεί σε βοήθεια τον Λόντο, από τη Βοστίτσα (=Αίγιο). Αυτός επιρρίπτει την αναταραχή στις ραδιουργίες του Αλή Πασά, διαβεβαιώνει επίσημα τους Τούρκους, ότι οι Πρόκριτοι, δεν επιθυμούν αλλαγή του υπάρχοντος δικαιϊκού Οθωμανικού καθεστώτος. Νωρίς το 1821 ο Μουσταφάμπεης, ερχόμενος από τα Ιωάννινα, ως Κεχαγιάς (=τοποτηρητής) του Μωριά, πέρασε από το στενό του Ρίου, για την Πάτρα. Τον καιρό εκείνο οι Τούρκοι, ήταν λίγο ή πολύ χρεωμένοι οικονομικά-χρηματικά στους πλούσιους Έλληνες των Πατρών, για τη καταστολή και τη τιμωρία του Αλή Πασά στην Ήπειρο. Όμως, για να πληρώσουν αυτά τα χρέη, τον Μάρτιο του 1821, οι Τούρκοι, επέβαλλαν έκτακτα, μεγάλο φόρο, στο λαό των Ελλήνων, για να πληρωθούν τα χρέη της Τουρκικής Διοίκησης.
