Μαίρη Πώποτα-Θεολόγη (1934-†2021) : «Η δυνατή γυναίκα και έξυπνη Καραγκούνα»

Η κ. Μαίρη Πώποτα – Θεολόγη γεννήθηκε στις 8 Μαρτίου 1934 και κατοικούσε στην Καρδίτσα. Αποφοίτησε από το γυμνάσιο Θηλέων Καρδίτσας και γνώριζε τρεις ξένες γλώσσες. Γονείς της ήταν ο παιδίατρος Χρήστος Πώποτας και η Χρυσή Πώποτα, το γένος Αιμ. Τσαμακίδου. Σύζυγός της ο Κλεομένης Θεολόγης, Δικηγόρος εκ Καρδίτσας, με τον οποίο απέκτησε τρία παιδιά: Την Πένυ Θεολόγη – Γκούτη, Αρχιτέκτονα – Εθνολόγο, Διευθύντρια του Μουσείου Επιστήμων και Τεχνολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, τον Κωνσταντίνο Θεολόγη, Δικηγόρο Καρδίτσας και τη Χρύσα Θεολόγη, Εκπαιδευτικό.

Από νεαρή ηλικία και με στήριγμα την οικογένειά της ανέπτυξε μια ιδιαίτερη σχέση και γοητεύτηκε απότους ανθρώπους  της υπαίθρου.  Σε όλη της Τη ζωή είχε βάλει στόχο να μελετήσει και να προβάλλει  έναν πολιτισμό που βλάστησε επί αιώνες στον θεσσαλικό κάμπο. Έβλεπε σ’αυτούς τους ανθρώπους τη Σοφία που απέπνεαν και ήθελε να την κάνει γνωστή σε όλο τον κόσμο.

 Το 1952 συμμετείχε ως πρωτοχορεύτρια με ομάδα κοριτσιών στις εκδηλώσεις της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, υπό την καθοδήγηση του γυμναστή Κων. Ζούμπου. Κάπου εκεί   ξεκινάει η αγάπη της για τη λαϊκή παράδοση, ενώ παράλληλα θαυμάζει τις καραγκούνες μάνες που φέρνουν τα παιδιά τους στον ιατρό πατέρα της.

Με όραμα και αποφασιστικότητα πριν από το 1960 μαζί με άλλες νεαρές γυναίκες της πόλης μας ιδρύουν το Λαογραφικό Χορευτικό Όμιλο ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΑ και έτσι ξεκινάει το ταξίδι στον «Λαϊκό Πολιτισμό» με Πρόεδρο την κ. Μαίρη. Πρόκειται για μια χρονική περίοδο που οι γυναίκες ήθελαν να «πετάξουν» τα καραγκούνικα ρούχα, πετώντας συνάμα τη φτώχεια, την πείνα και τις λάσπες. Η κ. Μαίρη με σεβασμό σ’ αυτούς τους ανθρώπους άρχισε να συλλέγει ρούχα και αντικείμενα της περιοχής, καραγκούνικα και μη, πλουτίζοντας μ’ αυτό τον τρόπο τη συλλογή του Ομίλου. Παράλληλα μέσα από εκδηλώσεις και συμμετοχές σε παραστάσεις ο Όμιλος ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΑ γίνεται γνωστός και διαπρέπει στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Είναι αξιοθαύμαστο πως μια ομάδα νέων γυναικών από τη μικρή πόλη της Καρδίτσας τη δεκαετία του ΄60 ταξίδεψαν στην Αμερική, εκπροσωπώντας την Ελλάδα.

Σημαντικότερες εκδηλώσεις:

• 1972- 1974: Διοργάνωσε την αναβίωση του Καραγκούνικου γάμου δύο συνεχόμενες χρονιές στο χωριό Σταυρός Καρδίτσας με τη συμμετοχή όλου του χωριού στα πλαίσια των Καραϊσκακείων
• 1988: Διοργάνωσε τον Καραγκούνικο γάμο στο θέατρο ΠΑΛΛΑΣ στην Αθήνα με την συνεργασία του εθνομουσικολόγου και νυν καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών Λάμπρου Λιάβα και την υποστήριξη της Λέσχης Γυναικών Καρδίτσας στην Αθήνα.
• 1989: Διοργάνωσε ακόμη την ίδια χρονιά τον Καραγκούνικο γάμο στο Βόλο, στο Δημοτικό Θέατρο.
• 1991: Συμμετείχε ως μέλος της οργανωτικής επιτροπής για τον εορτασμό της Εκατονταετηρίδος Απελευθέρωσης της Θεσσαλίας.
• 1996: Οργάνωσε τον Καραγκούνικο γάμο στην Καρδιτσομάγουλα.
• 1996: Διοργάνωσε την εκδήλωση «Ημέρες παράδοσης», στο Δημοτικό Κινηματοθέατρο Καρδίτσας με τη συνεργασία του Δήμου Καρδίτσας.
• 1998-2000: Σε συνεργασία με το Δήμο Καρδίτσας οργάνωσε έκθεση με τίτλο «Καραγκούνηδες, ένας αγροτικός πληθυσμός της Δυτικής Θεσσαλίας» με παραδοσιακά αντικείμενα Καραγκούνικου περιεχομένου από τη Λαογραφική Συλλογή της Καραγκούνας σε χώρο του Δήμου.
• 1996: Συμμετείχε σε εκθέσεις με θέμα τους Σαρακατσάνους των Αγράφων με παραδοσιακά αντικείμενα από τη Λαογραφική Συλλογή της Καραγκούνας με τη συνεργασία του Δήμου Αθηναίων στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου
• 1997: Συμμετείχε σε έκθεση με Καραγκούνικο υλικό με την υποστήριξη και συνεργασία του Δήμου Αθηναίων στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, με παραδοσιακά αντικείμενα από την Λαογραφική Συλλογή της. Στο πλαίσιο αυτής της έκθεσης πραγματοποιήθηκε ομιλία για τους Καραγκούνηδες από τον διακεκριμένο καθηγητή Λαογραφίας Γεώργιο Καββαδία.
• 1997: Συμμετείχε στην έκθεση Λαογραφικού Υλικού των Σαρακατσάνων στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Σαρακατσάνων
• 1998: Διοργάνωσε έκθεση παραδοσιακών αντικειμένων για τους Σαρακατσάνους στην Καρδίτσα με τη συνεργασία του Δήμου και των Προσκόπων.
• 2000: Παράσταση στο Ηρώδειο Θέατρο υπό την καθοδήγηση του κ. Λιάβα Λάμπρου
• 2012:Συμμετείχε ως μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής Ανταμώματος Καραγκούνηδων Θεσσαλίας σε όλα τα συνέδρια που έχουν πραγματοποιηθεί εως σήμερα.
• 2014: Πραγματοποίησε ομιλία για τους Καραγκούνηδες και παρουσίασε δέκα διαφορετικές Καραγκούνικες γυναικείες φορεσιές στο πλαίσιο Πανελλήνιου Συνεδρίου ΟΤΕ στην Καρδίτσα.
• 2018: Εμφάνιση στην εκπομπή «Αλάτι της Γης»

Από το 1960 έως σήμερα:

• Ηγήθηκε σαν πρεσβευτής της Ελλάδος σε συμμετοχές του Ομίλου ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΑ σε Διεθνή Φεστιβάλ παραδοσιακών χωρών σε όλο τον κόσμο, αποσπώντας βραβεία και τιμητικές διακρίσεις, εκπροσωπώντας επάξια την χώρα μας.
• Υπήρξε αρωγός του Διεθνούς Φεστιβάλ των Καραϊσκακείων από την ίδρυσή του.
• Εμπνεύστηκετην Πολιτιστική Συνάντηση Παιδιών, η οποία διοργανώνεται κάθε Μάϊο από το 1988 με επιτυχία στην Καρδίτσα με συμμετοχή παιδικών χορευτικών συγκροτημάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
• Πραγματοποίησε εκθέσεις με Καραγκούνικο υλικό στις πόλεις Θεσσαλονίκη, στη Διεθνή Έκθεση, καθώς στο Βόλο και Λάρισα το 1984, προβάλλοντας το Νομό και την πόλη μας μέσα από τους Καραγκούνηδες.
• Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Παγκοσμίου Συνεδρίου του CIOFFστη Θεσσαλονίκη.
• Διοργάνωσε με τη συνεργασία του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης Αθηνών εκδηλώσεις στις αίθουσες του Μουσείου, Λαογραφικού περιεχομένου, με τραγούδια, χορούς, έθιμα κ.ά.
• Συνεργάστηκε και βοήθησε με τις γνώσεις της πολλούς πολιτιστικούς συλλόγους του νομού στην πορεία τους.
• Δίδαξε αφιλοκερδώς τοπικούς παραδοσιακούς χορούς.

Κοινωνικές και Πολιτιστικές Δραστηριότητες

• 1978: Διετέλεσε Δημοτική Σύμβουλος Καρδίτσας επί δύο τετραετίες, Πρόεδρος και μέλος της Δημαρχιακής Επιτροπής.
• 1986: Ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Εθνικού ΤμήματοςCIOFF, στο διετέλεσε Πρόεδρος και αντιπρόεδρος
• Γραμματέας, αντιπρόεδρος και Μέλος της Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Νομού Καρδίτσας για πολλά χρόνια.
• Μέλος του Δ. Σ. της εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων Καρδίτσας.
• Μέλος του Δ. Σ. του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Καρδίτσας.
• Ως απλό μέλος εργάστηκε επί έτη στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καρδίτσας με τον Γιώργο Μπίτσιο και τον τότε Πρόεδρο (σύζυγο) Κλεομένη Θεολόγη για τη λειτουργία και το φαγητό των Νυχτερινών Σχολών άπορων παιδιών.
• Μέλος επιτροπής του Λαογραφικού Μουσείου του Δήμου Καρδίτσας.
• Μέλος επιτροπής Κοινωνικής Πρόνοιας Καρδίτσας.
• Μέλος επιτροπής Τουρισμού της Νομαρχίας Καρδίτσας.
• Συνεργάτης του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης Αθηνών, Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης.
• Συνεργάτης του Λυκείου Ελληνίδων Αθηνών και Θεσσαλονίκης.
• Συνεργάτης της Δώρας Στράτου στην Αθήνα.
• Συνεργάτης Μουσείου Μπενάκη Αθήνα.
• Συνεργάτης Πελοποννησιακού Ιδρύματος, Ναύπλιο.
• Συνεργάτης και από τους δωρητές του Μουσείου της ΛΕ.Φ.Κ. Καρδίτσας.
• Συνεργάτης του Αγροτικού Μουσείου Ιτέας Καρδίτσας.
• Συνεργάτης του Μουσείου Πόλης Καρδίτσας.
• Συνεργάτης με το Λαογραφικό μουσείο Κων/νου Φρόντζου στα Γιάννενα.
• Ιδρυτικό μέλος και Αναπληρωτής πρόεδρος της Αμφικτιονίας των Καραγκούνηδων.
• Μέλος Οργανωτικής Επιτροπής Ανταμώματος Καραγκούνηδων Θεσσαλίας το 2012 στο Παλαιομονάστηρο και Πύλη Τρικάλων.
• Συνεργατηςμε τον διεθνή Οργανισμό ICOM και το Κέντρο ελληνικής Μουσειολογίας στην Αθήνα.
• Συνεργάτης και από τους δωρητές του Μουσείου «ΚΑΡΕΛΙΑ».

Τιμητικές διακρίσεις στην Ελλάδα

• 1986: Ο Σύλλογος Απανταχού Καρδιτσιωτών με έδρα την Αθήνα την τίμησε για την μεγάλη προσφορά της στο Λαϊκό Πολιτισμό του Νομού Καρδίτσας και την προβολή της Καρδίτσας σε όλο τον κόσμο.
• 1986: Το περιοδικό ΓΥΝΑΙΚΑ απένειμε Α΄ βραβείο για πλεκτό χειροποίητο φόρεμα που παρουσίασε αντιγραφή πλεξίματος από Καραγκούνικες κάλτσες γυναικών.
• 1988: Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης Αθηνών με την ευκαιρία του εορτασμού 70 χρόνων ζωής και δράσης 1918-1988 της απένειμε χάλκινο αναμνηστικό μετάλλιο.
• 1990: Από τον εκδοτικό οίκο Φυτράκη βραβεύτηκε για Καραγκούνικες συνταγές μαγειρικής
• 1991: Ο Μορφωτικός Σύλλογος Μαυραχάδων Καρδίτσας της απένειμε τιμητική πλακέτα.
• 1991: Ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων για την Απελευθέρωση της Θεσσαλίας, την τίμησε για την μεγάλη της συνεισφορά στην οργάνωση των συγκεκριμένων εκδηλώσεων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε Αθήνα, Λάρισα, Βόλο, Τρίκαλα και Καρδίτσα.
• 1993: Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Αγιοπηγής Καρδίτσας «Η Δήμητρα» την τίμησε για την προσφορά της στο λαϊκό πολιτισμό.
• 1995: Ο Μορφωτικός Σύλλογος Μάρκου Καρδίτσας «Η Δημιουργία» τη βράβευσε για τη συνεισφορά της στη διατήρηση του καραγκούνικου πολιτισμού.
• 1998: Το Λαογραφικό Μουσείο Σαρακατσάνων Σερρών της απένειμε επίχρυσο μετάλλιο για την προσφορά της στην παράδοση και στο Λαϊκό Πολιτισμό και των Σαρακατσάνων ιδιαίτερα.
• 2003: Ο Λαογραφικός Σύλλογος Τρικάλων «Ο Ασκληπιός» την τίμησε για την προσφορά της στις ελληνικές παραδόσεις και τη συμπαράσταση της προς τον Ασκληπιό.
• 2006: Ο Δήμος Καρδίτσας την βράβευσε σε ειδική τελετή στο Δημοτικό Κινηματοθέατρο για την πολυετή σημαντική προσφορά της στο Λαϊκό Πολιτισμό του τόπου μας.
• 2008: Η Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων Ν. Καρδίτσας διοργάνωσε τιμητικό αφιέρωμα για τη σπουδαία προσφορά της στο Λαϊκό Πολιτισμό, κατά την διάρκεια των Καραϊσκακείων
• 2009: Ο Δήμαρχος Παλαμά Καραδήμος Βασίλειος της απένειμε τιμητική πλακέτα κατά το Α΄ Αντάμωμα των Καραγκούνηδων.
• 2014: Η Παγκόσμια Συνομοσπονδία ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ με έδρα το Μόναχο της Γερμανίας, τη βράβευσε για την ανάδειξη και προβολή της θεσσαλικής και Ελληνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Διασπορά και σε όλον τον κόσμο.
• 2015: Το Λύκειο Ελληνίδων Βόλου την τίμησε για το πολιτιστικό και πνευματικό της έργο.
• 2015: Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ελληνικών Λαϊκών Οργάνων Συλλογής Φοίβου Ανωγιαννάκη σε ειδική εκδήλωση της απένειμε τιμητική διάκριση για την διακεκριμένη προσφορά της στην Ελληνική Λαϊκή Μουσική Παράδοση.

Τιμητικές διακρίσεις στο εξωτερικό

• 1980: Έλαβε τιμητική Περγαμηνή από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της πόλης Lublin της Πολωνίας.
• 1986: Η οργανωτική επιτροπή του Διεθνούς Φοιτητικού Φεστιβάλ παραδοσιακών χωρών του Πανεπιστημίου Karowice της Πολωνίας, την τίμησε για την προσφορά της στο Λαϊκό Πολιτισμό και τη σύσφιξη των Ελληνοπολωνικών σχέσεων.
• 1992: Η οργανωτική επιτροπή του Διεθνούς Φεστιβάλ Παραδοσιακών χορών «YANKO» της πόλης Shenyang (Σεγιάγκ), της Κίνας, της απένειμε Μετάλλιο για την προσφορά της στο Λαϊκό Πολιτισμό της χώρας της.
• 1994: Η Ελληνική Ιερά Επισκοπή Μπουένος Άιρες Κεντρικής και Νοτίου Αμερικής απένειμε ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ για τη διακράτηση των Εθνικοθρησκευτικών παραδόσεων του Γένους
• 1995: Το Ινστιτούτο Ελληνικών Σπουδών «Αθηναγόρας» του SaoPaolo της Βραζιλίας απένειμε ειδικό μετάλλιο για την προσφορά της στο Λαϊκό Πολιτισμό της Ελλάδας και στον Απόδημο Ελληνισμό.
• 2006: Το Διεθνές Συμβούλιο CIOFF, της απένειμε στη LarnacaCyprus Τιμητική Πλακέτα για την προσφορά της στο Λαϊκό Πολιτισμό.
• 2007: Ο Παγκόσμιος μη κερδοσκοπικός Οργανισμός CIOFF σε Γενική Συνέλευση ολομέλειας στο Μεξικό την τίμησε για την προσφορά της στη σύσφιξη σχέσεων φιλίας μεταξύ των λαών του κόσμου και για τη συλλογή του Ομίλου ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΑ.

Η κ. Μαίρη υπήρξε μια Εξέχουσα προσωπικότητα και μια Αξιέπαινη γυναίκα που ενέπνευσε, αφύπνισε, σεβάστηκε και την σεβάστηκαν. Η δυνατή γυναίκα και έξυπνη Καραγκούνα ήταν πάντα μπροστά από την εποχής της με πείσμα και Πίστη στην Αξία της Ελληνικής Λαϊκής Παράδοσης.

Υπηρετώντας αγόγγυστα, με ζήλο και σθένος τη Λαϊκή Παράδοση η κ. Μαίρη αφήνει μια κληρονομιά εργατικότητας, προσφοράς και αφοσίωσης στη γνώση και στην έρευνα. Υποσχόμαστε ότι θα  είμαστε ορκισμένοι θεματοφύλακες του έργου της.

Ο Θεός να την κατατάξει εν χώρα ζώντων στη Βασιλεία Του.

.