Ποια είναι η σημερινή αποστασία μας;
27 Φεβρουαρίου 2021«Και είπεν ο νεώτερος αυτών τω πατρί· πάτερ, δος μοι το επιβάλλον μέρος της ουσίας».
Μία από τις πιο γνωστες και προσφιλείς ευαγγελικές παραβολές ακούσαμε σήμερα, αδελφοί μου, την παραβολή του ασώτου υιού. Και παρότι ο χαρακτηρισμος «παραβολή του ασώτου» προοιωνίζεται ως πρωταγωνιστή τον νεώτερο υιό, η προσοχή μας στρέφεται συνήθως στην ευπλαγχνία του πατέρα ή στην σκληρότητα του πρεσβύτερου αδελφού που προτίμησε να μην παρίσταται στη χαρά για την επιστροφή του ασώτου αδελφού του, μη μπορώντας να αποδεχθεί την αγάπη και τη συγχωρητικότητα του πατέρα του.
Και τα δύο αυτά προσωπα έχουν, ασφαλώς, βαρύνουσα σημασία στη σημερινή παραβολη, αφενός, γιατί στο προσωπο του πατέρα ο Χριστός διαζωγραφεί την αγάπη και την ευσπλαγχνία του Θεού προς τον αμαρτωλό και αποστάτη άνθρωπο, και αφετέρου, γιατί με το παραδειγμα της σκληροκαρδίας του πρεσβυτερου αδελφού προειδοποιεί και διδάσκει ότι δεν αρκεί να είναι κανείς ενάρετος, αλλά ειναι αναγκαίο να συνδυάζει την αρετή με την αγάπη προς τον αδελφό του αποφεύγοντας τη σκληρότητα.
Το κυρίαρχο πρόσωπο της παραβολής είναι όμως αδιαμφισβήτητα ο νεώτερος υιός όχι μόνο με την αποστασία του, όχι μόνο με την επανάσταση και την ανταρσία του έναντι του πατέρα του, αλλά και με την επιστροφή, τη μετάνοια και την αποκατάστασή του.
Η διαδρομή του ασώτου είναι η διαδρομή του κάθε ανθρώπου, του κάθε ενός μας, έστω και εάν τις περισσότερες φορές προσπαθούμε να αποστασιοποιηθούμε από τη συμπεριφορά του και να διαφοροποιηθούμε από τη στάση του πρεσβυτερου αδελφού.
Που έγκειται όμως η ομοιότητά μας με τον άσωτο της σημερινής παραβολής; Έγκειται στο γεγονός ότι πιστεύουμε πως ο,τι έχουμε μας ανήκει, αγνοώντας ότι ο,τι έχουμε και ο,τι είμαστε το οφείλουμε στον Θεό. Έγκειται στο γεγονός ότι εμπιστευομαστε τις δυνάμεις και τις δυνατότητές μας, χωρίς να υπολογίζουμε ότι αυτά στα οποία στηριζόμαστε είναι «ονείρου απατηλότερα», ειναι εφήμερα και προσωρινά, είναι στοιχεία που μεταβάλλονται και δεν μπορούν να μας διασφαλίσουν το μέλλον. Και έτσι περιπίπτουμε στο ίδιο σφάλμα, στο οποίο περιέπεσε ο άσωτος ζητώντας την απεξάρτησή μας από τον Θεό, δηλώνοντας υπεροπτικά με τη στάση και τη ζωή μας ότι δεν τον χρειαζόμαστε, ότι δεν τον έχουμε ανάγκη, ότι μπορούμε να διευθετήσουμε τα της ζωής μόνοι μας.
το σημείο αυτό είναι ανάγκη να προσέξουμε, αδελφοί μου, μια εύκολη δικαιολογία που προβάλλουμε συχνά για να απαλλάξουμε τον εαυτό μας από το βαρος μιάς τέτοιας συγκρίσεως και την πραγματικότητα της ομοιότητος με τον άσωτο της παραβολής. Και η δικαιολογία είναι ότι εμείς δεν έχουμε εγκαταλείψει τον Θεό, δεν τον έχουμε αρνηθεί, ουτε έχουμε απομακρυνθεί από την Εκκλησία, που είναι ο οίκος του.
Αλλά, αδελφοί μου, μπορεί να μην έχουμε φθάσει σ᾽ αυτήν την ακραία μορφή αποστασίας από τον Θεό, στην οποία έφθασε ο νεώτερος υιός, αλλά η ζωή και οι επιλογές μας δεν είναι σύμφωνες με τις εντολές και τον νόμο του.
Επαναπαυθήκαμε στην ανθρώπινη ευημερία· προσκολληθήκαμε στα υλικά αγαθά· υιοθετηήσαμε αρχές και αξίες που δεν είχαν σχέση με τον Θεό· δουλεύσαμε στην υπηρεσία κυρίων που ήταν εχθροί του Θεου· παρασυρθήκαμε από την απόλαυση των επιγείων και υλικών αγαθών και απολαύσεων και ξεχάσαμε τη νηστεία, την εγκράτεια, την προσευχή, τη μετάνοια. Λέγαμε πως βρισκόμαστε κοντά στον Θεό, όταν δεν τον αρνούμασταν ανοικτά και απροκάλυπτα, αλλά η καρδία μας πόρρω απείχε αυτού.
Και τις συνέπειες αυτης της αποστασίας μας από τον Θεό, αυτής της ψυχικής απομακρυνσεως, τις ζούμε σήμερα· τις βιώνουμε μαζί με τον άσωτο της σημερινής παραβολής, καθώς όλα αυτά στα οποία στηρίξαμε τη ζωή μας, υποχωρούν και εξαφανίζονται.
Όμως, αδελφοί μου, ακόμη και την τελευταία στιγμή, η λύση υπάρχει, και μας την υποδεικνύει ο ίδιος ο Χριστός με την παραβολή του ασώτου. Υπάρχει κάτι που μπορούμε να καάουμε. Και αυτό είναι να ακολουθήσουμε τον άσωτο στην πορεία της επιστροφής προς τον Θεό, μιάς επιστροφής που αρχίζει με τη μετάνοια και οδηγεί στη σωτηρία.
Ας μιμηθούμε, λοιπόν, το παράδειγμα του ασώτου και ας τον ακολουθήσουμε όλοι στον δρόμο της μετανοίας και της επιστροφής στην αγκάλη του Θεού-Πατέρα που περιμένει και εμάς για να χαρίσει τη σωτηρία.