Ποια είναι η σημερινή αποστασία μας;

«Και είπεν ο νεώτερος αυτών τω πατρί· πάτερ, δος μοι το επιβάλλον μέρος της ουσίας».

Μία από τις πιο γνω­στες και προσφιλείς ευ­αγ­γελικές παραβολές α­κού­σαμε σήμερα, α­δελ­­φοί μου, την παρα­βολή του ασώτου υιού. Και παρότι ο χαρακτη­ρι­σμος «παραβολή του ασώ­του» προοιωνίζεται ως πρωταγωνιστή τον νε­ώτερο υιό, η προσοχή μας στρέφεται συνήθως στην ευπλαγχνία του πα­­τέρα ή στην σκληρό­τητα του πρεσβύτερου αδελφού που προτίμησε να μην παρίσταται στη χαρά για την επιστροφή του ασώτου αδελφού του, μη μπορώντας να αποδεχθεί την αγάπη και τη συγχωρητικό­τη­τα του πατέρα του.

Και τα δύο αυτά προ­σωπα έχουν, α­σφαλώς, βαρύνουσα σημασία στη σημερινή παραβο­λη, αφενός, γιατί στο προ­σωπο του πατέρα ο Χριστός διαζωγραφεί την αγάπη και την ευ­σπλαγχνία του Θεού προς τον αμαρ­τωλό και αποστάτη άνθρωπο, και αφετέρου, γιατί με το πα­ρα­δειγμα της σκλη­­ρο­­καρ­δίας του πρεσβυ­τε­ρου αδελφού προει­δο­­ποιεί και διδάσκει ότι δεν αρκεί να είναι κα­νείς ενάρετος, αλλά ει­ναι αναγκαίο να συν­δυ­άζει την αρετή με την αγάπη προς τον αδελφό του αποφεύγοντας τη σκλη­ρό­τη­τα.

Το κυρίαρχο πρόσωπο της παραβολής είναι όμως αδιαμφισβήτητα ο νεώτερος υιός όχι μό­νο με την αποστασία του, όχι μόνο με την επανάστα­ση και την αν­ταρσία του έναντι του πατέρα του, αλλά και με την επιστρο­φή, τη μετάνοια και την αποκατάστασή του.

Η διαδρομή του ασώ­του είναι η διαδρομή του κάθε ανθρώπου, του κάθε ενός μας, έστω και εάν τις περισ­σότερες φορές προσπα­θούμε να απο­στασιο­ποι­­ηθούμε από τη συμ­πε­ριφορά του και να διαφοροποιηθούμε από τη στάση του πρεσβυ­τε­ρου αδελφού.

Που έγκειται όμως η ομοιότητά μας με τον άσωτο της σημερινής παρα­βολής; Έγκειται στο γεγονός ότι πιστεύ­ου­με πως ο,τι έχουμε μας ανήκει, αγνοώντας ότι ο,τι έχουμε και ο,τι είμαστε το οφείλουμε στον Θεό. Έγκει­ται στο γεγονός ότι εμπιστευ­ο­μαστε τις δυνάμεις και τις δυνατότητές μας, χωρίς να υπολογίζουμε ότι αυτά στα οποία στη­ριζόμαστε είναι «ονεί­ρου απατηλότερα», ει­ναι εφήμερα και προ­σωρινά, είναι στοιχεία που μετα­βάλ­λονται και δεν μπορούν να μας διασφαλίσουν το μέλ­λον. Και έτσι περι­πίπτου­με στο ίδιο σφάλ­μα, στο οποίο περιέπεσε ο άσωτος ζητώντας την απεξάρτησή μας από τον Θεό, δηλώνοντας υπε­ροπτικά με τη στάση και τη ζωή μας ότι δεν τον χρειαζόμαστε, ότι δεν τον έχουμε ανά­γ­κη, ότι μπορούμε να διευ­θε­τήσουμε τα της ζωής μόνοι μας.

το σημείο αυτό είναι ανάγκη να προσέξουμε, αδελφοί μου, μια εύ­κο­λη δικαιολογία που προ­­­βάλλουμε συχνά για να απαλλάξουμε τον εαυτό μας από το βα­­ρος μιάς τέτοιας συγ­κρίσεως και την πραγ­μα­τικότητα της ομοιό­τη­τος με τον άσωτο της πα­ραβολής. Και η δι­και­­ολογία είναι ότι ε­μείς δεν έχουμε εγ­κα­ταλείψει τον Θεό, δεν τον έχουμε αρνηθεί, ου­­τε έχουμε απο­μα­κρυν­­θεί από την Εκ­κλη­­σία, που είναι ο οίκος του.

Αλλά, αδελφοί μου, μπορεί να μην έχουμε φθάσει σ᾽ αυτήν την ακραία μορφή αποστα­σίας από τον Θεό, στην οποία έφθασε ο νεώ­τε­ρος υιός, αλλά η ζωή και οι επιλογές μας δεν είναι σύμφωνες με τις εντολές και τον νόμο του.

Επαναπαυθήκαμε στην αν­θρώ­πινη ευημε­ρία· προσκολληθήκαμε στα υλικά αγαθά· υιοθε­τηήσαμε αρχές και αξίες που δεν είχαν σχέση με τον Θεό· δουλεύσαμε στην υπηρεσία κυρίων που ήταν εχθροί του Θε­ου· παρασυρ­θήκαμε από την απόλαυση των επιγείων και υλικών αγαθών και απολαύ­σε­ων και ξεχάσαμε τη νη­στεία, την εγκράτεια, την προσευχή, τη μετά­νοια. Λέγαμε πως βρι­σκόμαστε κοντά στον Θεό, όταν δεν τον αρ­νού­μασταν ανοικτά και απροκάλυπτα, αλλά η καρδία μας πόρρω απεί­χε αυτού.

Και τις συνέπειες αυ­της της αποστασίας μας από τον Θεό, αυτής της ψυχικής απομα­κρυν­σε­ως, τις ζούμε σήμερα· τις βιώνουμε μαζί με τον άσωτο της σημερι­νής παραβολής, καθώς όλα αυτά στα οποία στηρί­ξαμε τη ζωή μας, υπο­χωρούν και εξαφα­νίζο­νται.

Όμως, αδελφοί μου, ακόμη και την τελευ­ταία στιγμή, η λύση υπάρ­χει, και μας την υπο­­δεικνύει ο ίδιος ο Χρι­στός με την παρα­βολή του ασώτου. Υπάρ­χει κάτι που μπορούμε να κα­άου­με. Και αυτό είναι να ακολου­θήσου­με τον άσωτο στην πορεία της επιστροφής προς τον Θεό, μιάς επι­στροφής που αρχίζει με τη με­τάνοια και οδηγεί στη σωτηρία.

Ας μιμηθούμε, λοι­πόν, το πα­ράδειγμα του ασώτου και ας τον ακο­λουθή­σουμε όλοι στον δρόμο της μετανοίας και της επι­στροφής στην αγκάλη του Θεού-Πατέρα που περιμένει και εμάς για να χαρίσει τη σωτηρία.