Τριωδίου Ανάξιοι
22 Φεβρουαρίου 2021«Πάτερ θεόφρον Τιμόθεε, τοῦ Ἀβραάμ μιμητής ἀψευδής ἐχρημάτισας, θεραπεύων πάντοτε τούς πρός σέ καταφεύγοντας. Ἰώβ ἐκτήσω τό ἐν τοῖς πόνοις στερρόν, Δαυίδ τό πρᾶον ἀνατεινόμενος, βίον ἰσάγγελον ἐπί γῆς διήνυσας, τῶν ὀρεκτῶν ἔφθασας τό ἔσχατον, ὑπέρ ἡμῶν δυσωπῶν» (ἀπό τά στιχηρά τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Τιμοθέου τοῦ ἐν Συμβόλοις, 21 Φεβρουαρίου 2021)
«Πάτερ Τιμόθεε, εσύ που φρονείς τα του Θεού, εργάστηκες ως αψευδής μιμητής του Αβραάμ, διακονώντας πάντοτε αυτούς που κατέφευγαν για φιλοξενία σε σένα. Έγινε δική σου η σταθερότητα του Ιώβ στα βάσανα, ύψωσες τα χέρια προς τον ουρανό έχοντας ως εφόδιο την πραότητα του Δαβίδ και πέρασες ζωή ίδια με των αγγέλων επάνω στη γη. Έτσι έφθασες αυτά που εν ουρανοίς επιθυμούμε, παρακαλώντας για μας».
Ο άγιος Τιμόθεος έζησε ασκητικό βίο στην Μονή των Συμβόλων στο όρος Όλυμπος της Βιθυνίας. Έχοντας ταπεινώσει όλες τις ορμές της σαρκός με μακρά και αυστηρή άσκηση και έχοντας δεχθεί από τον Θεό σε αντάλλαγμα την χάρη της απαθείας, είχε εντυπώσει στην καρδιά του, με την προσευχή, την εικόνα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Για τον λόγο αυτό μπόρεσε να δώσει μαρτυρία με παρρησία μπροστά στους διώκτες του για την ορθότητα της τιμής των ιερών εικόνων. Το Άγιο Πνεύμα που είχε σκηνώσει εντός του, επιδαψίλευε με την μεσολάβησή του ιάσεις, πνευματικές παραμυθίες και θεία αγάπη για τον πλησίον του: τους καρπούς της χάριτος που έκαναν αιώνιο το όνομά του στην χορεία των Εκλεκτών. Αναπαύθηκε πιθανόν περί το 795 μ. Χ. («Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας», εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ, τόμος έκτος).
Όταν ξεκινά μία ξεχωριστή λειτουργική περίοδος στον εκκλησιαστικό χρόνο, όπως είναι αυτή του Τριωδίου, οι χριστιανοί αναρωτιόμαστε πώς μπορούμε να την τιμήσουμε, να συμμετάσχουμε σ’ αυτήν όπως θέλει η Εκκλησία. Για τους πολλούς το Τριώδιο είναι συνδεδεμένο με έθιμα του παρελθόντος, όπως η μεταμφίεση, αποτυπώνοντας την ανάγκη του ξεσκάσματος από την ρουτίνα της ζωής ή μια ευκαιρία να ακολουθήσουμε το ρεύμα, που απογυμνώνει από το περιεχόμενο της πίστης τον χρόνο και κρατά, στην καλύτερη περίπτωση, την τροφή ως κέντρο. Η ζωή των αγίων μας όμως μάς δείχνει τον τρόπο με τον οποίο ο χρόνος γίνεται καιρός, ευκαιρία δηλαδή προσέγγισης του νοήματος της ζωής, του ορεκτού, που δεν είναι η ηδονή, ο πλούτος, η δόξα του παρόντος, με την ευχαρίστηση που δίνουν, αλλά η κοινωνία με τον Χριστό ως παρόν και μέλλον.
Άγιοι διήνυσαν τον βίο τους με τον τρόπο της άσκησης. Κατενόησαν ότι ο άνθρωπος καλείται να ωριμάσει βλέποντας και νικώντας τα πάθη του. Ότι τα πάθη δεν είναι καρπός μόνο χαρακτήρα, αλλά και αποτέλεσμα απουσίας πνευματικής παιδείας, παράδοσης της ψυχής μας στο «δεν μπορώ» να νικήσω την επιθυμία να απολαμβάνω το θέλημά μου, ακόμη κι α αυτό αντίκεται στην αγάπη για τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Μου αρκεί η ηδονή της στιγμής, την οποία μπορώ να εξαγοράσω με τις επιτυχίες μου, τα υλικά αγαθά, την συνέργεια και των άλλων, καθώς ο κόσμος είναι πρόθυμος στο κακό. Όμως τα πάθη μας χωρίζουν από την αλήθεια, διότι δικαιώνοντας τον εαυτό μας μέσα από αυτά, ξεχνούμε ότι ο χρόνος τρέχει. Και όχι μόνο. Τα πάθη μας κάνουν να θεώνουμε τον εαυτό μας, ενώ ερχόμαστε και παρερχόμαστε από την ζωή και τίποτα δεν κρατά για πάντα.
Άγιοι ένιωσαν ότι πάντοτε «ἕν ἡμῖν λείπει». Κι αυτό είναι ο Χριστός. Ο Ένας, ο Οποίος μας δείχνει την οδό της Αλήθειας, της Ανάστασης, της Ζωής, δηλαδή τον Ίδιο μέσα από την σχέση Του με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Και πάλεψαν να αφήσουν τον Χριστό να εντυπωθεί στις καρδιές τους, πάλεψαν να αφήσουν την χαρά της παρουσίας Του να γίνεται μαρτυρία για τον κόσμο. Κι αυτή η πάλη δεν ήταν υποκριτική. Δεν ήταν οι δήθεν ξεχωριστοί, αυτοί που είχαν το δικαίωμα να κατακρίνουν όλους τους άλλους διότι δεν είναι όπως εκείνοι. Η πάλη ήταν εν επιγνώσει ότι ο χαρακτήρας μας έχει αδυναμίες. Ότι τυραννιόμαστε από τους λογισμούς. Ότι κληθήκαμε να συναντήσουμε και να ζήσουμε τον Απόλυτο και ότι όσο κι αν θεωρούμε ότι ακολουθούμε πνευματικά προγράμματα, ελεούμε, τηρούμε εντολές, περισσότερο κατανοούμε την ρυπαρότητά μας. Κι αυτή η κατανόηση γίνεται συγκατάβαση έναντι των αδελφών μας που νιώθουν όχι απλώς ανήμποροι στο να εκπληρώσουν την κλήση που ο κάθε άνθρωπος έχει λάβει από τον Θεό, να είναι παιδί Του και να παλεύει εναντίον ό,τι τον χωρίζει από Εκείνον, αλλά ακολουθούν τον αντίθετο δρόμο, αυτόν της αυτοθέωσης, της ηδονής, του πλούτου, της επιδίωξης το εγώ να δοξάζεται.
Άγιοι βρήκαν στην αγάπη για τον πλησίον, στην υπομονή στους πειρασμούς, στην πραότητα και την καλοσύνη κατά την απόρριψη την οδό της βασιλείας του Θεού. Έζησαν όμως εντός της Εκκλησίας και του τρόπου της. Γνώρισαν τον Θεό και Τον συνάντησαν στον συνάνθρωπο. Στον απαιτητικό, τον οποίο αντιμετώπισαν με την δοχή, την φιλοξενία. Στον επιθετικό, τον οποίο αντιμετώπισαν με την σταθερότητα της υπομονής. Στον αμετανόητο, τον οποίο αντιμετώπισαν με την καλοσύνη και την συγχωρητικότητα. Κα αξιώθηκαν της βασιλείας, γιατί ο Χριστός ήταν στην καρδιά τους!
Ανάξιοι του Τριωδίου είμαστε, αν το καλοσκεφτούμε. Το θέλουμε χωρίς πνευματικότητα. Αρκούμαστε σε ελάχιστα κηρύγματα και σε αλλαγή διατροφής. Δεν ορθρίζουμε προς ναόν τον άγιον, νιώθοντας ότι φέρουμε τον ναό του σώματος όλον εσπιλωμένον, από πάθη και λογισμούς. Και είμαστε έτοιμοι να κατακρίνουμε όσα βλέπουμε και όσους βλέπουμε χωρίς την ταπείνωση του «ιλάσθητι». Οι άγιοι, άξιοι του Τριωδίου, μπορούν να γίνουν οδοδείκτες μας και να μας βοηθήσουν να παλέψουμε για να ζήσουμε την περίοδο αυτή κατά Θεόν. Χαμογελώντας στον πλησίον μας. Κάνοντας την προσευχή όχι για την δικαίωσή μας, αλλά για την αλλαγή μας. Και ελπίζοντας στο έλεος Αυτού που είναι η ζωή μας!