«Καρποφορούμενοι παρά Θεού οι πνευματικοί μας αγώνες»

Αδελφοί μου, στην απαρχή της Άνοιξης, της πιο όμορφης, χαρούμενης και ελπιδοφόρας περιόδου του έτους, όπου η ζωή και πάλι ανασταίνεται στην φύση και η δημιουργία ξυπνά από την νάρκη του χειμώνα, σε αυτή την όμορφη και ξεχωριστή περίοδο του χρόνου, η Εκκλησία του Χριστού μας καλεί να αφυπνιστούμε από ενός άλλου είδους νάρκη και ραθυμία. Αυτής του έσω ανθρώπου. Μας καλεί σε αφύπνιση πνευματική και εγρήγορση ψυχική. Σε ένα ταξίδι άνοιξης εσωτερικής, ανάτασης πνευματικής, αναζήτησης νοήματος ζωής. Ταξίδι ανεύρεσης της «βαθείας καρδίας μας».

Βιώνουμε και είναι αλήθεια, όλο αυτό το διάστημα, πρωτόγνωρες εμπειρίες. Η βίαιη και απρόσμενη ανατροπή της καθημερινότητάς μας, ο υποχρεωτικός «εγκλεισμός» όχι μόνο στα σπίτια μας, αλλά, κυρίως, στον εαυτό μας, τα απέλπιδα μηνύματα και ακούσματα των καιρών, ως και άλλα πολλά, μοιάζει να δημιουργούν γύρω μας και ανάμεσα μας ένα είδος αόρατης φυλακής, που μας εγκλωβίζει και μας παγιδεύει. Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από την «αυθεντική», όπως μας λένε, πληροφορία, την «περίτεχνη» ενημέρωση και την «πολύπλοκη» ειδησιογραφία. Ζούμε την ερημιά του εαυτού μας και την αποξένωση του άλλου. Ζωή ανέραστη και ανελεύθερη, φυλάκιση στο «εγώ». Μας παίρνει το παν· την ψυχή, το νόημα. Μας δίνει το μηδέν· φευγαλέες ικανοποιήσεις. Μας μετατρέπει σε δούλους, αφού τίποτε δεν υποδουλώνει τον άνθρωπο πιο πολύ από το «πολλών δείσθαι». Πολλοί από εμάς έχουμε την αίσθηση, νιώθουμε, «σαν ποντικοί μέσα στην φάκα», κατά την ρήση του οσίου πατρός Ιουστίνου Πόποβιτς. Τώρα πιά μπορεί να είναι σκοτάδι έξω. Βαθιά η νύχτα και ίσως να κρατήσει πολύ. Σπάσαμε τα δεσμά, αλλά χάσαμε τους δεσμούς μας· αποδεσμευτήκαμε, αλλά και αποξενωθήκαμε· γίναμε μοναδικοί και συνάμα μοναχικοί, δίχως τελικά να γευόμαστε αληθινή χαρά και ειρήνη. Μοιάζουμε σαν καράβι στη φουρτουνιασμένη θάλασσα χωρίς πυξίδα και προσανατολισμό.

Μέσα σε όλα αυτά γεννάται εύλογα το ερώτημα: Πως θα οδηγηθούμε στην γη της ελευθερίας; Πως θα λυτρωθούμε από την φυλακή του εαυτού μας; Απαντά και πάλι ο π. Ιουστίνος Πόποβιτς: «Οι αρετές μας βοηθούν για την ορθή γνώση του εαυτού μας». Κατάδυση εσωτερική, λοιπόν, χρειάζεται· αληθινή αυτογνωσία, «ένδον σκάπτε». Να ανακαλύψουμε τον έσω άνθρωπο, τον αληθινό μας εαυτό. Χρησιμοποιώντας ως όχημα όχι τον φιλοσοφικό στοχασμό ή άλλες τεχνικές της ψευδώνυμης γνώσης που θα μας οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερη φυλάκιση και βαθύτερο σκοτάδι, αλλά την αληθινή εκείνη γνώση που χαρίζει η Χάρις του Θεού που φωτίζει τον νού και καθαρίζει την καρδιά. Με την εκούσια άσκηση, την αυτοκριτική, την μετάνοιά μας και το ασκητικό μας φρόνημα. Ταξίδι εσωτερικό στην «βαθεία καρδία μας» που οδηγεί στην εσωτερική μεταμόρφωση, στην «αλλοτρίωση των κακών», όπως σημειώνει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Και ποια είναι αυτά τα κακά; Συμπληρώνει ο ίδιος: «εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχής, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιάς ψεύδους και επιορκίας. Η τούτον ένδεια νηστεία εστί αληθής και ευπρόσδεκτος».

Αυθύπαρκτη γνώση του εαυτού μας δεν υπάρχει. Απατάται όποιος εγκλωβίζεται στην ψευδαίσθηση αυτή. Απαραίτητη προϋπόθεση αληθινής αυτογνωσίας η αλλοτρίωση των κακών, η αναζήτηση της ειρήνης της καρδιάς. «Βρες την ειρήνη στην καρδιά σου και χιλιάδες κόσμος θα σωθεί», θα πεί ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ.

Ιδού, λοιπόν, αδελφοί, ο πλούτος και η ομορφιά της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής που ανοίγεται και πάλι ενώπιόν μας ως «καιρός», ευκαιρία αληθινής, ουσιαστικής γνώσης του εαυτού μας. Η Μεγάλη Σαρακοστή δεν είναι, όπως κάποιοι ισχυρίζονται, περίοδος απαγορεύσεων και στερήσεων. Αντιθέτως είναι «καιρός» ελευθερίας, ευκαιρία εσωτερικής μεταμόρφωσης του ανθρώπου· πνευματικής αναγέννησης· συμφιλίωσης, εσωτερικής εργασίας και μετανοίας· με την εμπειρία της χαράς, του ενθουσιασμού και της προσδοκίας της Θεικής παραμυθίας. Αναζήτηση πνευματικής αίσθησης· άρνηση της ανέλπιδης εκκοσμίκευσης της ύπαρξής μας και αποκατάσταση σχέσης με τον Θεό και τον εαυτό μας. Καλλιέργεια βιώματος χάριτος και μαρτυρία αγιότητος.

Ας εμπιστευτούμε, λοιπόν, αυτή την Μεγάλη Σαρακοστή την «πολυκλινική της Εκκλησίας μας», (π. Ι. Ρωμανίδης), αποβάλλοντας κάθε είδους άγχος, φόβο, αμφισβήτηση και απελπισία. Αφήνοντας τις λύσεις στον Θεό και όχι στον εαυτό μας. Για να οδηγηθούμε στην εσωτερική χαρά, την ειρήνη της καρδιάς, την αληθινή γνώση του εαυτού μας, την αλλοτρίωση των κακών, την ελευθερία της ψυχής.

Ας γίνει η όμορφη αυτή περίοδος ταξίδι και ευκαιρία να οδηγηθούμε από την αυτογνωσία στην Θεογνωσία.

Καλή Αγία Τεσσαρακοστή. Καρποφορούμενοι παρά Θεού οι πνευματικοί μας αγώνες.