Το «συγγνώμη» ως ελευθερία

17 Μαρτίου 2021

Την Κυριακή της Τυρινής, όπως ονομάζεται η τελευταία Κυριακή πριν τη Μεγάλη Σαρακοστή, διαβάζεται στους ναούς ένα απόσπασμα από την επί του Όρους ομιλία του Κυρίου, που αναφέρεται σε τρία θέματα:

  1. Προϋπόθεση για να μας συγχωρήσει ο Θεός
  2. Ποια είναι η αληθινή νηστεία
  3. Ο αληθινός θησαυρός

Το απόγευμα της Κυριακής αυτής γίνεται ο Εσπερινός της Συγγνώμης. Στο τέλος της ακολουθίας αυτής ο ιερέας διαβάζει για όλους τη συγχωρητική ευχή, παρακαλώντας το Θεό να δεχτεί τη μετάνοια των παρευρισκομένων. Μια μετάνοια που αρχίζει με την παραχώρηση συγχωρήσεως σε όσους μας έχουν στεναχωρέσει, μας έχουν φταίξει σε κάτι, αμαρτήσαν, τέλος πάντων, απέναντί μας. Κι είναι η συγχώρηση αυτή εκ μέρους μας προϋπόθεση για να συγχωρέσει και μας ο ουράνιος Πατέρας τα δικά μας παραπτώματα και αμαρτήματα, σύμφωνα με το λόγο του Χριστού: «Αν συγχωρήσετε τους ανθρώπους για τα παραπτώματά τους, θα σας συγχωρήσει κι εσάς ο ουράνιος Πατέρας σας» (Ματθ. 6.14).

Γι’ αυτό μετά την ευχή που διαβάζει ο ιερέας, ένας – ένας από του χριστιανούς προσέρχεται στον ιερέα ζητώντας συγχώρεση και στη συνέχεια στον καθένα από τους πιστούς, που είναι αδελφοί του, ζητώντας συγχώρεση και δίνοντας συγχώρεση λέγοντας:

  • Συγχώρεσέ με! Καλό στάδιο.
  • Ο Θεός συγχωρήσει σε! Καλό στάδιο.

Η πράξη αυτή της συγχωρήσεως έχει μια βαθειά και ουσιαστική σημασία: αρχίζουμε το «στάδιο των αρετών» χωρίς κρατούμενα, ελεύθεροι και ανεπηρέαστοι από τα βάρη που προκαλούνται από τις συγκρούσεις και τις μικρότητες μεταξύ μας. «Το αμαρτάνειν είναι ανθρώπινον, το δε εμμένειν εν τη αμαρτία δαιμονικόν», κατά τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο.

Βέβαια, το να συγχωρήσουμε από την καρδιά μας, με όλο μας το είναι, αυτόν που μας δυσκόλεψε, μας αναστάτωσε, μας εξευτέλισε, δεν είναι εύκολο, αν και δεν είναι αδύνατο. Χρειάζεται τόλμη, που πηγάζει από την ταπείνωση και τη συναίσθηση ότι κι εμείς είμαστε αμαρτωλοί ενώπιον  Θεού και ανθρώπων και χρειαζόμαστε συγχώρηση.

Κι ακόμα, κατά τον άγιο Σωφρόνιο του Έσσεξ, «χρειάζεται να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ότι, αν συγχωρήσουμε τα πάντα στους άλλους, το πνεύμα μας θα είναι πιο ελεύθερο κατά τη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου της Μεγάλης Σαρακοστής»[1].

Στην πραγματικότητα, στη συγχώρεση πιο πολύ ωφελείται κι ελευθερώνεται αυτός που την δίνει αντί αυτός που τη δέχεται. Κι έτσι προχωρεί τη ζωή αυτή με την εσωτερική πληροφορία της οικειότητας με το Θεό της συγχωρήσεως και της αγάπης.

Η περίοδος της Μ. Σαρακοστής, με τον κόπο της νηστείας, των πολλών ακολουθιών και τους ποικίλους πειρασμούς που έρχονται, έχει την ομορφιά της άνοιξης, τη χαρμολύπη της μετάνοιας, τη δύναμη της συλλογικής πορείας προς το Πάσχα, την εμπειρία της ζωντανής παρουσίας του σταυρωμένου και αναστάντα Κυρίου. Ας τη ζήσουμε ως νέα ευλογία, ως νέα ευκαιρία για όντως Ζωή και ανανέωση.

[1]  Οικοδομώντας το ναό του Θεού, Ι. Μ. Τ. Προδρόμου, Έσσεξ, 2014, σ. 233.

isagiastriados.com