Ο Ύμνος που μας δονεί σύγκορμα!

Ο ύμνος αυτός δεν είναι άλλος από το «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ…». Απευθύνεται προς την Υπεραγία Θεοτόκο, ως ευχαριστήρια και ευγνώμων αναγνώριση για τη σωτηρία της Πόλης από την αιφνίδια πολιορκία των Αβάρων το 626 μ.Χ. καθ΄ον χρόνον ο αυτοκράτορας Ηράκλειος και ο βυζαντινός στρατός βρισκόντουσαν σε εκστρατεία κατά των Περσών, στα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας.

Ο πατριάρχης Σέργιος με την εικόνα της Παναγίας ανέβαινε στα τείχη για να εμψυχώσει την ολιγάριθμη φρουρά και γύριζε μέσα στην Πόλη και στους ναούς για να εμψυχώσει το λαό, που πάλευε στην άμυνα της Πόλης και προσευχόταν ένθερμα με ικετήριες παρακλήσεις για να υπερμαχήσει και αποτρέψει η Παναγία την άλωση.

Το θαύμα έγινε. Δυνατός ανεμοστρόβιλος παρέσυρε και καταβύθισε τα πλεούμενα των βαρβάρων. Η σθεναρή αντίσταση στα τείχη και οι απροσδόκητες απώλειες του εχθρού, έσπειραν τον πανικό στις τάξεις του, με αποτέλεσμα να λύσει την πολιορκία και να απομακρυνθεί από την Πόλη.

Ο λαός συνάχτηκε στην Παναγία των Βλαχερνών για να εκφράσει τις ευχαριστίες του για τη διάσωση της Πόλης. Εκεί έψαλε σε όρθια στάση, κλήρος και λαός, τον γνωστό Ακάθιστο Ύμνο.

Οι ιστορικοί αναλυτές δεν συμφωνούν για τον συνθέτη-υμνογράφο του Ακαθίστου Ύμνου και προβληματίζονται για το χρόνο σύνθεσης. Για το κοντάκιο «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ…» συμφωνούν ότι θα μπορούσε να συνταχθεί σε σύντομο χρόνο, όχι όμως και το μεγάλο κείμενο των Χαιρετισμών. Συνεπώς αυτό προϋπήρχε και εψάλη με την ευκαιρία της σωτηρίας της Πόλης.

Εκείνο που πρέπει να παρατηρήσουμε είναι ότι το κοντάκιο «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ…», δεν είναι ευχαριστήριο κάποιου προσώπου ή ακόμα και του συνόλου του λαού προς τη Θεοτόκο. Ο φυσικός του δημιουργός, χρησιμοποιώντας το σχήμα της προσωποποίησης, παρουσιάζει την ΠΟΛΗ, να ευχαριστεί την απροσμάχητη Στρατηγό. Αυτό σημαίνει πολλά. Πόλη δεν είναι μόνο οι άνθρωποι κατά τον συνθέτη. Είναι το τείχος, τα μνημεία, οι Ναοί, οι θησαυροί, οι τάφοι των προγόνων, τα λείψανα των Αγίων, γενικά τα άψυχα κτίσματα, η ιστορία της και τόσα άλλα ορατά και αόρατα…

Όλα αυτά γλύτωσαν από την καταστροφή με την θαυματουργό παρέμβαση της Μεγαλόχαρης και όλα αυτά σαν να έχουν πνοή ευχαριστούν και ευγνωμονούν την Σώτειρα. Η Πόλη ευχαριστεί, γιατί η Πόλη ζει!!!

Ένα δεύτερο στοιχείο, που πρέπει να επισημάνουμε είναι η γλώσσα που γράφτηκαν οι ύμνοι αυτοί. Η …θεία ελληνική γλώσσα. Έχουν περάσει από το 626 μ.Χ. 1400 χρόνια και είναι κατανοητές σχεδόν στο σύνολό τους οι λέξεις «σμαράγδια», που χρησιμοποιούνται στους, απαράμιλλου ύψους, ύμνους των Χαιρετισμών.

Παραθέτουμε στο σημείο αυτό, για του λόγου το αληθές, τον «Εθνικό Ύμνο» της Ορθοδοξίας, ή το «θούριο», που ψάλλεται σε θριαμβικό μέλος, από όλο το λαό, στις Εκκλησιές και αλλού:

«Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια,
Ως λυτρωθείσα των δεινών ευχαριστήρια,
Αναγράφω Σοι η Πόλις Σου Θεοτόκε.
Αλλ΄ως έχουσα το κράτος απροσμάχητον,
Εκ παντοίων με κινδύνων ελευθέρωσον,
Ίνα κράζω Σοι Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε».

Τι υπέροχα ελληνικά! Πόσο μιλάνε στο νου και στην καρδιά μας οι λέξεις που συνθέτουν τον υπέροχο αυτό ύμνο! Διαλεγμένες μία προς μία. Με πυκνό φορτίο περιεχομένου. Με δοξολογικό και ευχαριστήριο σκοπό. Ποιο άλλο υμνικό κείμενο και ποιο άλλο μέλος συνεγείρει τις καρδιές μας, όπως και όσο το «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ…»;

Πριν κλείσω αυτό το μικρό και ταπεινό αφιέρωμα θα ήθελα να σταθώ σε δύο μόνο φράσεις στο «αναγράφω Σοι η Πόλις Σου» και το «κράτος απροσμάχητον» .

Όπως προελέχθη τον Ευχαριστήριο και Ικετήριο Ύμνο απευθύνει στην Θεοτόκο, η ΠΟΛΗ. Το αναγράφω Σοι, νομίζω σημαίνει καταχωρώ στις αναμνηστικές μου στήλες το γεγονός ή άλλως στις δέλτους της Ιστορίας μου.

Το κράτος δεν θα το εννοήσωμε με την σημερινή έννοια, αλλα με την έννοια της ισχύος ή της εξουσίας, που κατέχει η Θεοτόκος και η οποία είναι απολέμητη και ακαταμάχητη.

Τις μέρες αυτές ας ψάλωμε με όλη τη δύναμη της ψυχής μας, έγκλειστοι στα σπίτια μας, πολιορκημένοι από το βάρβαρο κορονοϊό, το «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ…» και ως ικετήρια προσευχή!..

Από το «Περιβόλι Της» μπορεί να μας ακούσει και να μας σώσει!…