Η «Οδύσσεια» του Γιώργου Κόρδη στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ

18 Μαΐου 2021

Ο ζωγράφος Γιώργος Κόρδης δημιούργησε, από τις 12 έως τις 26 Μαρτίου 2021, ένα μνημειώδες έργο στον χώρο της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, με πρόταση του Κοσμήτορα της Σχολής Αχιλλέα Χαλδαιάκη. «Ήθελα πολλά χρόνια να το κάνω. Όπως κάθε Έλληνας, έχω μια “μυστική” συγγένεια με τον Οδυσσέα. Προ έτους, ο Αχιλλέας Χαλδαιάκης μού έκανε τη σχετική πρόταση, την οποία αποδέχθηκα με χαρά», αναφέρει ο ζωγράφος.

Πρόκειται, συγκεκριμένα, για μιαν εκτεταμένη (180 τ.μ.) ζωφόρο με επιλεγμένες σκηνές από όλο το έπος της Οδύσσειας, που κοσμεί διευρυμένη επιφάνεια στο κτήριο της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το έργο αποτελεί φιλόφρονα προσφορά του αναγνωρισμένου διεθνώς και με πληθώρα εκθέσεων ζωγράφου, τέως καθηγητού στη Θεολογική Σχολή του ΕΚΠΑ, Γιώργου Κόρδη (γ. 1956) προς τη Φιλοσοφική Σχολή.

Στο καλλιτέχνημα παρουσιάζονται σκηνές από το ομηρικό έπος, με την θεά Αθηνά μεταμορφωμένη σε άνθρωπο να συμβουλεύει τον Τηλέμαχο, που κατόπιν φέρεται με σωφροσύνη προς τους γλεντοκόπους μνηστήρες, ενώ την άλλη μέρα η Αθηνά με τη μορφή του Μέντορα συντρέχει στην ετοιμασία του καραβιού με το οποίο ο Τηλέμαχος θα αναχωρήσει τη νύχτα. Το σύνολο αρμόζει πλήρως προς τον χαρακτήρα της Φιλοσοφικής Σχολής.

Στη σύνθεσή του, που ολοκληρώθηκε με μικτή τεχνική σε κατάλληλα προετοιμασμένη επιφάνεια, ο Κόρδης συνδυάζει στη συγκεκριμένη περίπτωση το αναγνωρίσιμο εικαστικό ύφος του: δεδομένα της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής που τα έχει γόνιμα αφομοιώσει (σχηματοποίηση των σωμάτων, ιδιότυπη προοπτική, φόβος του κενού και οικονομία των χρωμάτων). Παράλληλα οργανώνει τα θέματά του επιτυχημένα, πλαισιώνοντάς τα με αφηγηματικά, ισορροπημένα τοπία. Αξιοσημείωτη είναι η ακρίβεια του σχεδίου που κατάγεται και από τη γνώση της ζωγραφικής των ιστορημένων χειρογράφων. Ας σημειωθεί ότι ο Κόρδης ήδη έχει επιδοθεί στις περιορισμένες κλίμακες της εικονογράφησης λογοτεχνικών και θεολογικών κειμένων.

Η πρόκληση του ζωγράφου να δαμάσει την έκταση του χώρου του δεν ήταν καθόλου μικρό εγχείρημα, μολονότι διέθετε την εμπειρία των τοιχογραφιών σε ναούς της Ελλάδος και του εξωτερικού. Φαίνεται ακόμα ότι ο Κόρδης έχει εύστοχα αντιμετωπίσει και το ύψος στο οποίο βρίσκονται τα απεικονιζόμενα θέματα. Και ενώ η όλη απόπειρά του, λόγω των διαδοχικών σκηνών που ο ίδιος επέλεξε, θα μπορούσε να καταντήσει φλύαρη και στεγνή περιγραφή επεισοδίων, εκείνος κατορθώνει να υπερβεί την παγίδα της ευκολίας αυτής και να φτάσει στην ευκταία κράση λόγου και εικόνας με προσωπικό τρόπο, κατά το ιδίωμά του.

Μέσα από την κίνηση αυτή, η ΦΛΣ του ΕΚΠΑ αποδεικνύει ότι ενσωματώνει την καλλιτεχνική έκφραση στις δραστηριότητές της, ως έμπρακτη απόδειξη της σημασίας που έχει η καλλιτεχνική δημιουργία για την πνευματική ωρίμανση τόσο των ατόμων όσο και του κοινωνικού συνόλου· προσδοκά δε αυτές οι παρεμβάσεις να τύχουν της αποδοχής που τους αξίζουν, παρά τις ιδιάζουσες συνθήκες που βιώνουμε.

Στην υλοποίηση του έργου βοήθησαν οι ζωγράφοι της ομάδας του Γιώργου Κόρδη: Κανέλλος Κανελλόπουλος, Πολυχρόνης Βήχος, Άλκης Παππάς, Μαρία Πάνου. Τη φιλολογική επιμέλεια του έργου είχε η καθηγήτρια Φιλόλογος του Α΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης Ειρήνη Φαραντούρη.