Η εκλογή του Ματθία και οι Δώδεκα Απόστολοι
29 Ιουνίου 2021Η εκλογή του Ματθία και ο ρόλος του Πέτρου σε αυτήν
Συνεχίζοντας την έρευνα, περνάμε στην εκλογή του δωδέκατου προσώπου, όπου εκεί ο Λουκάς αποκαλύπτει ακόμη περισσότερο την ηγετική ιδιότητα του Πέτρου. Μια ιδιότητα που ξεκίνησε να αναπτύσσεται πολύ πρίν την Πεντηκοστή. Ακόμη και κατά την διάρκεια της εκλογής του Ματθία, βλέπουμε ότι η διήγηση επικεντρώνεται στο πρόσωπο του Πέτρου και τον λόγο του (Πραξ. 1:16-22 και 1:24-25), παρά στα χαρακτηριστικά του νέου προσώπου που πρόκειται να ενταχθεί στην ομάδα των Δώδεκα.
Σε αυτό το σημείο, όμως, προκύπτει κάτι αρκετά ενδιαφέρον. Η πράξη αυτή είναι αρκετά περίεργη και ενδιαφέρουσα, διότι ο αναστημένος Χριστός δεν τους είπε ποτέ, να αναπληρώσουν την κενή θέση που άφησε το Ιούδας. Μια πρωτοβουλία που φαίνεται να παίρνει ο ίδιος ο Πέτρος: «Καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ἀναστάς Πέτρος ἐν μέσῳ τῶν ἀδελφῶν εἶπεν· ἦν τε ὄχλος ὀνομάτων ἐπί τό αὐτό ὡσεί ἑκατόν εἴκοσι» (Πραξ. 1:15) και «γέγραπται γάρ ἐν βίβλῳ ψαλμῶν· γενηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτοῦ ἔρημος καί μή ἔστω ὁ κατοικῶν ἐν αὐτῇ, καί· τήν ἐπισκοπήν αὐτοῦ λαβέτω ἕτερος» (Πραξ. 1:20).
Για αρχή το περίεργο με αυτό το χωρίο είναι ότι το γεγονός λαμβάνει χώρα μετά την Ανάληψη του Χριστού, αλλά πριν τον ερχομό του Πνεύματος. Το συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, όπως και τα πρόσωπα τα οποία συμμετέχουν, προδίδουν πως ο Λουκάς δεν λησμόνησε τυχαία να αποδώσει στον αναστημένο Χριστό μια τέτοια προτροπή. Αντίθετα, η διαδικασία με την οποία αποφασίζουν τον αντικαταστάτη, αυτή του κλήρου (Πραξ. 1:26), χαρακτηρίζει την κατάσταση που επικρατούσε στην κοινότητα των Αποστόλων την περίοδο αυτή[1]. Επειδή δεν είχαν λάβει ακόμη το Πνεύμα οι μαθητές χρησιμοποιούν τον κλήρο για να αποφασιστεί ο αντικαταστάτης.
Επίσης, το όλο εγχείρημα της συμπλήρωσης της θέσης του Ιούδα αντικατοπτρίζει την απάντηση στο ερώτημα: «κύριε, εἰ ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ ἀποκαθιστάνεις τὴν βασιλείαν τῷ Ἰσραήλ;» (Πραξ. 1:6). Η αποκατάσταση των Δώδεκα μαθητών αντιπροσωπεύει την αποκατάσταση του Ισραήλ και αντιστοιχείται με τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ. Ο Λουκάς με αυτή την κίνηση δείχνει την συνέχεια της αρχαίας ιουδαϊκής παράδοσης μέσα στους πρωτοχριστιανικούς κόλπους[2]. Διότι, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, ο χαρακτήρας και το νόημα του Ισραήλ, του λαού του Θεού, μετά την έλευση του Χριστού, δεν περιορίζεται σε μια φυλή και δεν είναι πλέον αποκλειστικότητα ενός μόνο γένους.
Ο Λουκάς, με το να επικεντρωθεί στο πρόσωπο του Πέτρου και των Δώδεκα, φανερώνει το ενδιαφέρον του να αναδείξει την συνέχεια της διδασκαλίας και του έργου του Χριστού. Ενός, έργου που βρίσκει πλέον συνέχεια στον Πέτρο και τους μαθητές, πρίν ακόμη και από την Πεντηκοστή. Έτσι, φανερώνεται ότι η δικαιοδοσία του Πέτρου και των υπόλοιπων μαθητών δεν προέρχεται απλά από την μαθητεία τους κοντά στον Χριστό, αλλά από το ίδιο το πρόσωπο του Χριστού.
Ο Πέτρος, όπως έχουμε αναφέρει ήδη, ήταν μια κορυφαία και ηγετική φιγούρα μεταξύ των Δώδεκα. Λειτουργούσε ως αντιπρόσωπος των μαθητών στα Ευαγγέλια και στο 21ο κεφάλαιο του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου, βλέπουμε να λαμβάνει ποιμαντική, καθοδηγητική εξουσία από τον Χριστό[3]. Αυτή η ιδιότητα του Πέτρου εκφράζεται από τον Λουκά, τόσο επειδή τοποθετεί το γεγονός της εκλογής του Ματθία αμέσως μετά την Ανάληψη, όσο και επειδή ο Πέτρος αναλαμβάνει καθοδηγητικό και ενεργό ρόλο στην όλη εκλογή του. Αυτό, που πρέπει να προσδιορίσουμε είναι ότι ο Πέτρος παρόλο που θέτει το γεγονός, που είναι η συμπλήρωση της κενής θέσης, αλλά και καθοδηγεί την διαδικασία εκλογής, δεν το κάνει απολυταρχικά και αυτόβουλα. Η χρήση της λέξης «ἄνδρεςἀδελφοί» (Πραξ 1:16), όπως και ο αριθμός των αδελφών που υπήρχε στην συγκέντρωση, δηλώνει ότι ο Πέτρος σε καμία περίπτωση δεν θα επέβαλε το θέλημα του, αλλά με την συμβολή όλων των παρευρισκόμενων θα έβγαινε η απόφαση. Ο Πέτρος είχε καθαρά καθοδηγητικό και συμβουλευτικό ρόλο και όχι επιβλητικό, δεσποτικό και απολυταρχικό. Χαρακτηριστικό που κυριαρχεί στην προσωπικότητα του κατά την περίοδο της αποστολής, αλλά και σε όλων των συνόδων που λαμβάνουν χώρα και μας περιγράφονται μέσα στις Πράξεις.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που έφεραν οι Δώδεκα
Στους στοίχους (Πραξ. 1:21-22), εντοπίζουμε τόσο τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει το άτομο που θα εκλέξουν, όσο και ένα ακόμη στοιχείο που είναι η μαρτυρία της αναστάσεως. Τα χαρακτηριστικά αυτά θέτονται από τον Πέτρο[4] και φαίνεται ότι δηλώνουν μια συμφωνία μεταξύ των μαθητών ή των παρευρισκόμενων που δηλώνονται ομόφωνα από το πρόσωπο του Πέτρου. Έτσι, ο Πέτρος αναφέρει τα εξής λόγια που περιγράφουν τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει το άτομο αυτό: «δεῖ οὖν τῶν συνελθόντων ἡμῖν ἀνδρῶν ἐν παντὶ χρόνῳ ᾧ εἰσῆλθεν καὶ ἐξῆλθεν ἐφ᾽ ἡμᾶς ὁ κύριος Ἰησοῦς, ἀρξάμενος ἀπὸ τοῦ βαπτίσματος Ἰωάννου ἕως τῆς ἡμέρας ἧς ἀνελήμφθη ἀφ᾽ ἡμῶν, μάρτυρα τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ σὺν ἡμῖν γενέσθαι ἕνα τούτων» (Πραξ. 1:21-22).
Το άτομο αυτό πρέπει (1) να είχε ακολουθήσει τον Χριστού σε όλη την επίγεια δράση του, (2) από το βάπτισμα του από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, μέχρι την Ανάληψη του, (3) να είναι μάρτυρας της Ανάστασης του[5]. Είναι αρκετά ενδιαφέρον το γεγονός ότι τόσο ο Πέτρος, όσο και ο Λουκάς που καταγράφει τα γεγονότα, αναφέρει ότι η αρχή της επίγειας δράσης τίθεται από την Βάπτιση του Χριστού. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι αρκετά ενδιαφέρον για να καταλάβουμε ότι οι πρωτοχριστιανικές κοινότητες είχαν ως κοινή πεποίθηση πως η έναρξη της επίγειας δράσης του Χριστού ήταν το βάπτισμα Του στον Ιορδάνη ποταμό[6].Μια εξίσου σημαντική πεποίθηση των πρωτοχριστιανικών κοινοτήτων που μας ενδιαφέρει είναι η μαρτυρία της Ανάστασης, όχι γενικά, αλλά και ιδικά από τον ίδιο τον Πέτρο. Την θέση αυτή θα αναλύσουμε στην συνέχεια.
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ
