Η μάχη των Μύλων

Στις 11 Ιουνίου ο Μακρυγιάννης με 150 άνδρες είχε φτάσει στους Μύλους, προερχόμενος από αποτυχημένες δράσεις στην Μεσσηνία και Αρκαδία. Το πρωί της 12ης Ιουνίου εμφανίστηκε ο Αιγυπτιακός στρατός στην Αργολική πεδιάδα. Στο Ναύπλιο είχαν συγκεντρωθεί περίπου 20.000 γυναικόπαιδα, ασθενείς και άμαχος πληθυσμός καθώς και ελάχιστος στρατός. Ο Ιμπραήμ δεν είχε σκοπό να επιτεθεί, αλλά μόνο να βολιδοσκοπήσει την κατάσταση.

Οι Έλληνες μην γνωρίζοντας τις προθέσεις του βιάστηκαν να συγκεντρώσουν μεγάλο μέρος του ελληνικού στρατού στους Μύλους, κατά των οποίων κινήθηκε ισχυρή φάλαγγα από πεζούς και ιππείς. Έφτασε ο Χατζημιχάλης με το σώμα του, ο Δημήτριος Υψηλάντης μαζί 15 Φιλέλληνες του Ναυπλίου, μερικούς Έλληνες αγωνιστές, και με έναν λόχο ευζώνων καθώς και ο Κ. Μαυρομιχάλης με λίγους άνδρες. Την ίδια μέρα έφτασαν και ο Χατζηγιώργης και ο Χατζηστεφάνης. Η δύναμη των Ελλήνων δεν ξεπερνούσε τους 300 άνδρες.

Στην ακτή τοποθετήθηκαν και τρία μικρά πολεμικά πλοία με πυροβόλα. Παρευρέθηκαν δε και οι δύο μοίραρχοι του Αγγλικού και του Γαλλικού στόλου, Άμιλτον (Gawen William Hamilton, 1748 – 1838) και υποναύαρχος Δεριγνύ (ιππότης De Rigny), οι οποίοι αγκυροβόλησαν μπροστά στο Ναύπλιο και τους Μύλους αντίστοιχα.

Ο Ιμπραήμ έφτασε στους Μύλους την αυγή της 13ης. Οι προφυλακές των Αιγυπτίων προχώρησαν αθέατες ως τις γραμμές των Ελλήνων καθώς οι φρουροί κοιμούνταν. Η παρέμβαση Μακρυγιάννη έσωσε τους Έλληνες, ενώ την ίδια στιγμή αποβιβάστηκαν αρκετοί Κρητικοί. Οι Αιγύπτιοι ξαναεπιτέθηκαν το μεσημέρι. Τρεις επιθέσεις του εχθρικού πεζικού και μία του ιππικού αποκρούστηκαν γενναία. Τότε το εχθρικό πυροβολικό γκρέμισε με εύστοχες βολές το πρόχειρο οχύρωμα του Μακρυγιάννη, και ένας λόχος Αιγυπτίων επιτέθηκε ορμητικά υπερπηδώντας τα ερείπια.

Η αντεπίθεση του Μακρυγιάννη ήταν ηρωική. Στο μεταξύ έφθασαν ενισχύσεις από το Ναύπλιο. Τελευταίος ήρθε ο Μήτρος Λιακόπουλος ανεβάζοντας τον αριθμό πολεμιστών σε 480 άντρες. Οι Αιγύπτιοι μετά τις αποτυχημένες απόπειρες έπαψαν τις επιθέσεις, και επειδή είχε αρχίσει να βραδιάζει, υποχώρησαν και έφυγαν για το Άργος. Στο πεδίο της μάχης εγκατέλειψαν περίπου 50 νεκρούς και αποκόμισαν άλλους τόσους τραυματίες.

Η οχυρή μορφολογία των Μύλων βοήθησε την οχύρωση των Ελλήνων. Η μάχη των Μύλων κατέληξε σε νίκη της ελληνικής πλευράς. Με την νίκη του αυτή ο Μακρυγιάννης έσωσε σε κρίσιμη στιγμή τον άμαχο πληθυσμό του Ναυπλίου, και διατήρησε σημαντικά αποθέματα τροφίμων και νερού. Αν «έπεφταν» οι Μύλοι θα χανόταν το Ναύπλιο και θα έσβηνε η ελληνική επανάσταση στην Πελοπόννησο.