Τα αποφρακτικά υλικά οπών και σχισμών προστατεύουν τα δόντια και λειτουργούν προληπτικά κατά της τερηδόνας

του Άρη Αλεξόπουλου

Οδοντιάτρου, DDS

Τα δόντια μας συνεχώς καλύπτονται από ένα συγκολλητικό λεπτό στρώμα-υμένα με βακτηρίδια που ονομάζεται οδοντική πλάκα. Όταν τρώμε ή πίνουμε οτιδήποτε περιέχει ζάχαρη ή άμυλο όπως π.χ. το γάλα, το ψωμί, τα μπισκότα, τα ζαχαρωτά, τα ανθρακούχα ποτά, οι χυμοί, τα φρούτα και πολλές άλλες τροφές και ποτά-αναψυκτικά, τα βακτηρίδια αυτά μετατρέπουν τη ζάχαρη και το άμυλο σε οξέα που μπορούν να επιδράσουν αρνητικά και να καταστρέψουν την αδαμαντίνη των δοντιών. Σε μερικά άτομα, αυτές οι επανειλημμένες προσβολές από τα οξέα μπορεί τελικά να οδηγήσουν στην ανάπτυξη τερηδόνας στα δόντια τους.

Ένα από τα συνηθέστερα σημεία που αναπτύσσεται η τερηδόνα των δοντιών είναι οι μασητικές επιφάνειες των οπίσθιων δοντιών τα οποία ονομάζονται προγόμφιοι και γομφίοι. Περνώντας τη γλώσσα μας από τις μασητικές επιφάνειες των οπίσθιων δοντιών μπορούμε να αισθανθούμε ότι εκεί υπάρχουν εντυπώματα και αύλακες. Αυτές οι ανατομικές διαμορφώσεις που ονομάζονται οπές και σχισμές συντελούν στην κατάτμηση και στη μάσηση των τροφών.

Το τακτικό και σωστό βούρτσισμα και ο καθαρισμός των επιφανειών μεταξύ των δοντιών με τη χρήση οδοντικού νήματος ή κάποιου άλλου μέσου για μεσοδόντιο καθαρισμό συντελούν στην απομάκρυνση των υπολειμμάτων των τροφών και των βακτηριδίων από τις λείες επιφάνειες της αδαμαντίνης των δοντιών. Εν τούτοις, οι οπές και οι σχισμές είναι δύσκολο να διατηρηθούν καθαρές και αυτό γιατί οι τρίχες της οδοντόβουρτσας δε μπορούν να φτάσουν στο βάθος των μικροσκοπικών αυλάκων ώστε να απομακρύνουν από εκεί τα βακτηρίδια των πλακών και τα πολύ μικρά υπολείμματα τροφών.

Επειδή οι οπές και οι σχισμές είναι δύσκολο να διατηρηθούν καθαρές ο οδοντίατρος μπορεί να συστήσει τη χρήση συγκεκριμένων υλικών με προληπτικό και θεραπευτικό

προσανατολισμό που ονομάζονται αποφρακτικά υλικά οπών και σχισμών για τα δόντια. Αυτά τα αποφρακτικά είναι εύπλαστα υλικά που εφαρμόζονται στις μασητικές επιφάνειες των οπίσθιων δοντιών και λειτουργούν σαν μία ασπίδα προστασίας ώστε να προστατεύεται η αδαμαντίνη των δοντιών από τις πλάκες και τα οξέα. Αυτά τα υλικά χρησιμοποιούνται στην πράξη εδώ και αρκετά χρόνια και μπορούν να εξασφαλίσουν ιδιαίτερα πλεονεκτήματα από οδοντιατρική άποψη και σε παιδιά και σε ενήλικες. Η πιθανότητα ανάπτυξης οδοντικής τερηδόνας στις μασητικές επιφάνειες αρχίζει από τα πρώτα χρόνια της ζωής του ανθρώπου και έτσι τα παιδιά και οι έφηβοι είναι σίγουρα μία ομάδα του πληθυσμού στην οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία τα αποφρακτικά υλικά. Όμως και οι ενήλικες μπορούν να επωφεληθούν από τη χρήση αυτών των υλικών γιατί ποτέ δε μπορούμε να αποκλείσουμε οριστικά την πιθανότητα ανάπτυξης τερηδόνων.

Τα αποφρακτικά υλικά προστατεύουν τις ευαίσθητες και ευπρόσβλητες περιοχές των δοντιών όπως είναι οι οπές και οι σχισμές, εξασφαλίζοντας μία αποτελεσματική «μόνωση» των δοντιών από τις πλάκες και τα υπολείμματα των τροφών.

Η σχετική διαδικασία εφαρμογής των αποφρακτικών υλικών στα δόντια είναι απλή και σύντομη και δε συνδέεται με ενοχλήσεις ή πόνους. Καταρχήν ο οδοντίατρος καθαρίζει προσεκτικά και προετοιμάζει με τον κατάλληλο τρόπο τα δόντια στα οποία θα χρησιμοποιηθούν τα αποφρακτικά υλικά. Στη συνέχεια εφαρμόζει αυτά τα υλικά στις μασητικές επιφάνειες των δοντιών που τα χρειάζονται και εκεί αυτά τα υλικά συγκολλώνται και προσαρμόζονται απόλυτα στην επιφάνεια της αδαμαντίνης των δοντιών. Για να επιτευχθεί καλύτερα και πιο ολοκληρωμένα ο πολυμερισμός-σκλήρυνση αυτών των υλικών, μπορεί ο οδοντίατρος να χρησιμοποιήσει μία ειδική συσκευή φωτοπολυμερισμού.

Εφόσον το στρώμα του αποφρακτικού υλικού παραμένει άθικτο επάνω στο δόντι, οι μασητικές επιφάνειες του δοντιού προστατεύονται σε σημαντικό βαθμό από την τερηδόνα. Τα αποφρακτικά υλικά έχουν διάρκεια ζωής αρκετών ετών δεδομένου ότι μπορούν με βάση τη χημική δομή τους και τον τρόπο εφαρμογής τους να αντέξουν τις πολύ ισχυρές δυνάμεις που ασκούνται κατά την καθημερινή μάσηση των τροφών. Μερικές φορές, λόγω φθοράς, μπορεί να χρειαστεί εκ νέου εφαρμογή των αποφρακτικών υλικών ώστε να ανανεωθεί το στρώμα των υλικών που καλύπτει τις επιφάνειες των δοντιών. Αυτό ελέγχεται από τον οδοντίατρο ο οποίος θα αποφασίσει κατά πόσον χρειάζεται ανανέωση του στρώματος των αποφρακτικών υλικών και αυτός ο έλεγχος μπορεί να γίνει στα πλαίσια του τακτικού στοματικού έλεγχου στο ιατρείο.

Δεδομένου ότι πρόκειται ουσιαστικά για ένα θέμα υγείας των δοντιών, και εδώ ισχύει η βασική αρχή της Οδοντιατρικής σύμφωνα με την οποία η πρόληψη είναι πάντοτε καλύτερη από τη θεραπεία. Τα αποφρακτικά υλικά των δοντιών που έχουν εφαρμοστεί και συντηρηθεί σωστά και ελεγχόμενα, είναι εξαιρετικά χρήσιμα για την αποφυγή της τερηδόνας των οπών και σχισμών στα δόντια και σίγουρα το κόστος της σχετικής εργασίας είναι ιδιαίτερα προσιτό και λογικό. Οπωσδήποτε όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρέπει να βουρτσίζουμε σωστά και προσεκτικά τα δόντια μας δύο φορές την ημέρα με φθοριούχο οδοντόκρεμα και να καθαρίζουμε τους χώρους μεταξύ των δοντιών 1 φορά την ημέρα με οδοντικό νήμα ή με κάποιο άλλο μέσο για μεσοδόντιο καθαρισμό. Επίσης πρέπει να προγραμματίζουμε τακτικές προληπτικές επισκέψεις στον οδοντίατρό μας και να αποφεύγουμε τη συχνή κατανάλωση διαφόρων μικρογευμάτων-σνάκς μεταξύ των κανονικών μας γευμάτων. Για να διατηρήσουμε ένα υγιές και όμορφο χαμόγελο πρέπει πάντοτε να φροντίζουμε με το σωστό τρόπο τα δόντια μας χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα προϊόντα στοματικής υγιεινής και προγραμματίζοντας τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρό μας έχοντας πάντοτε υπόψη ότι η πρόληψη αποτελεί την καλύτερη θεραπεία.

πηγή: Περιοδικό «Εμείς & ο Οδοντίατρος», Τεύχος 26, σελ. 2-3