Προσβάσιμη σελίδα

Ευγένιος Βούλγαρις: «ἡ μουσική τόσον ἔχει δύναμιν εἰς τάς ψυχάς τῶν ἀνθρώπων…»

«Τῆς μουσικῆς ἡ χάρις καί ἡ δύναμις, ἡ χρῆσις καί ἡ ὠφέλεια εἶναι ἀπό ἐκεῖνα τά φαινόμενα, τά ὁποῖα, ἐπειδή τά γνωρίζουν πάντες κοινῶς, φαίνεται περιττόν νά ζητῇ τινάς νά τά παραστήσῃ ἰδίως.

Οἱ παλαιοί Ἕλληνες ἔλεγον, ὅτι ὅστις δέν ἀνοίγει στόμα εἰς ἔπαινον τοῦ Ἡρακλέους εἶναι κωφός. Τοῦτο ὁποῦ ἐλέγετο διά τόν υἱόν τοῦ Διός καί τῆς Ἀλκμήνης, δύναται νά ῥηθῇ καί διά τάς Μούσας, τάς θυγατέρας τῆς Μνημοσύνης καί τοῦ Διός, τάς ὁποίας καί ἐκεῖνος ὁ ἥρως τιμῶν ἐξόχως καί θεραπεύων εἰς ἐγκωμίου λόγον ἔλαβε τό νά ὀνομάζεται ὡς ὁ Ἀπόλλων καί αὐτός Μουσηγέτης.

Ἂν εἶναι τις ἀκίνητος εἰς τά θέλγητρα καί εἰς τούς γλυκασμούς τῆς Εὐτέρπης, τῆς Ἐρατοῦς καί τῆς Τερψιχόρης, βέβαια ὁ τοιοῦτος πρέπει νά εἶναι κωφός· ἢ ἂν δέν εἶναι βεβλαμμένος τάς ἀκοάς, ἀνάγκη νά συναριθμηθῇ με τά ἀλογώτερα καί νωθρότερα κτήνη· ἐπειδή καί τούτων ἱστοροῦνται πολλά, εἰς τά ὁποῖα ἐφιλοτιμήθη ἡ φύσις νά ἐνστάξη τόν τῆς μουσικῆς ἔρωτα. Τί ἄλλο οἱ παμπάλαιοι μῦθοι νά μᾶς διδάξουν ἠθέλησαν παρά τήν δραστηριωτάτην χάριν ἢ τήν χαριεστάτην δύναμιν τῆς μουσικῆς, ὅταν ἐτόλμησαν νά πλάσουν τάς τόσον ἀπίστους, τόσον ἀτόπους περί αὐτῆς παραδοξολογίας;

Ὁ Θρᾷξ Ὀρφεύς μέ τήν μουσικήν του ἀνεχαίτιζεν ἀπό τόν ἴδιον δρόμον τούς ποταμούς· ἔσυρεν ὀπίσω του ὄχι μόνον τά θηρία τά πλέον ἄγρια, ἀλλά καί τά δένδρα καί τάς πέτρας· καί με τήν γλυκύτητα τῆς μελῳδίας ἔφθασε (λέγουσι) νά καταμαλάξῃ καί τόν Ἀϊδωνέα καί τήν Περσεφόνην, τούς ἀμειλίκτους καί ἀδυσωπήτους θεούς, διά νά τοῦ ἐπιστρέψουν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τήν ζωήν Εὐρυδίκην τήν φιλτάτην του σύζυγον.

Οἱ Βοιωτοί Ζῆθος καί Ἀμφίων μέ τά θελκτικά κρούσματα τοῦ ὀργάνου των καί κατεκήλουν καί κατεκύλιον ἀπό τά ὄρη τά μάρμαρα καί τούς λίθους, καί δι᾿ αὐτῶν, εὐρύθμως τε καί ἁρμονικῶς συναπτομένων, ἔκτιζον τῶν Θηβῶν τά ὑψηλά πυργώματα καί τά τείχη. Καί ὁ Μηθυμναῖος Ἀρίων, πηδῶν εἰς τήν θάλασσαν διά νά φύγῃ τόν κίνδυνον τῶν καταποντιστῶν, συνεκάλει διά τῶν τῆς λύρας αὐτοῦ μουσουργημάτων πρός βοήθειάν του τούς φιλανθρώπους δελφῖνας, καί ὑπ᾿ αὐτῶν ἀναβασταζόμενος καί διανηχόμενος ἀσφαλῶς τά κύματα εὕρισκεν εἰς Ταίναρον τήν σωτηρίαν.

Τοῦτο τό ἔσχατον δέν ἔλειψέ τις νά τό περάσῃ ὡς πραγματιώδη καί ἀληθινήν ἱστορίαν. Ἡμεῖς μέ τούς περισσοτέρους τό κρίνομεν μῦθον, καθώς καί ἄλλα· ἀλλ᾿ οἱ μῦθοι οὗτοι εἰκονίζουσι τήν ἀλήθειαν· καί ἡ ἀλήθεια ὁποῦ ὑποκρύπτεται ὑπό τάς εἰρημένας μυθολογίας εἶναι, ὅτι ἡ μουσική τόσον ἔχει δύναμιν εἰς τάς ψυχάς τῶν ἀνθρώπων, ὁποῦ καί τούς ἀκινήτους διά ῥᾳθυμίαν τούς διεγείρει, καί τούς ἀναισθήτους διά νωθρότητα τούς παρορμᾶ, καί τούς σκληρούς καί ἀτέγκτους μαλάττει, καί τούς ἀγρίους καί θηριώδεις φέρει εἰς ἡμερότητα.»

Πρόσφατες
δημοσιεύσεις
Λόγος και Μέλος: Ιδιόμελα Τριωδίου παλαιού στιχηραρίου (Β')
Λόγος και Μέλος: Ιδιόμελα Τριωδίου παλαιού στιχηραρίου (Α')
Το Σάββατο του Ακαθίστου στο ιερό Αρχιεπισκοπικό παρεκκλήσιο του προφήτου Ελισσαίου
«Ψυχή μου, ψυχή μου ανάστα» (π. Αθανάσιος Σιμωνοπετρίτης)
Λόγος και Μέλος: Μικρό σταυροαναστάσιμο οδοιπορικό - π. Μιχαήλ Καρδαμάκης (Β΄)