Αλμπέρτο Σάντος Ντουμόντ: Ο άγνωστος πατέρας της αεροναυπηγικής

Οι Βραζιλιάνοι δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι ο συμπατριώτης τους Alberto Santos-Dumont (Αλμπέρτο Σάντος Ντουμόντ) είναι ο «πατέρας της αεροναυπηγικής», καθώς δύο χρόνια πριν από τους αδελφούς Ράιτ πραγματοποιούσε την πρώτη μηχανική πτήση στο Παρίσι. Ωστόσο, οι απόψεις των ειδικών σχετικά με το ποιος δικαιούται τον επίμαχο τίτλο, διίστανται…

Γεννημένος στις 2 Ιουλίου 1873 στο Βραζιλιάνικο χωριό Παλμίρα που φέρει σήμερα το όνομά του, είχε τη δυνατότητα να ταξιδέψει για πρώτη φορά στη γαλλική πρωτεύουσα στα 17 του χρόνια. Ο γιος εύπορων μεγαλοκτηματιών γαλλο-πορτογαλικής καταγωγής λέγεται ότι γνώρισε στο πρώτο του ταξίδι στο Παρίσι τον Αρμάντ Πεζό της γνωστής αυτοκινητοβιομηχανίας Peugeot και πήρε μαζί του στη Βραζιλία ένα από τα αυτοκίνητα που είχε κατασκευάσει. Το 1892 ξεκίνησε να σπουδάζει μεταξύ άλλων Φυσική και Μηχανική στη γαλλική πρωτεύουσα. Εκεί έζησε από κοντά όλες τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής συμμετέχοντας μάλιστα ενεργά σε αυτές χάρη στην οικονομική δυνατότητα που του έδινε η πλούσια κληρονομιά του πατέρα του.

Ο Ντουμόντ άρχισε να κατασκευάζει μηχανικά αερόστατα. Μετά από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες, κατάφερε να πετάξει μπροστά στα μάτια του ενθουσιώδους πλήθους από το παριζιάνικο προάστιο Saint-Cloud προς τον πύργο του Άιφελ. Για αυτήν την πτήση κέρδισε τελικά το βραβείο του Γάλλου βιομηχάνου Henry Deutsch de la Meurthe, δωρίζοντας το μισό του συνολικού ποσού των 100.000 φράγκων σε φτωχούς Παριζιάνους.

Ο τίτλος του πατέρα της αεροναυπηγικής αποτελεί πάντως αντικείμενο συζητήσεων και διαφωνιών. Όπως λέει ο Χόλγκερ Στάινλε, επιμελητής της έκθεσης αεροναυπηγικής του Μουσείου Τεχνολογίας του Βερολίνου, «ο Σάντος Ντουμόντ είναι με την κατασκευή του πρώτου κατευθυνόμενου αερόστατου ο πατέρας του αερόστατου, αλλά οι αδελφοί Ράιτ εφηύραν το αεροπλάνο».

Διαφορετική άποψη έχει η Μαρίσα Γουαδαλούπε Πλουμ, διευθύντρια του Μουσείου Σάντος Ντουμόντ στην Petropolis της Βραζιλίας, η οποία επισημαίνει ότι «ο Σάντος Ντουμόντ είναι ο πρώτος που πραγματοποίησε αποδεδειγμένα πτήση με κινητήρα. Κατόρθωσε σε ένα διαγωνισμό στις 23 Οκτωβρίου 1906 να πραγματοποιήσει πτήση 25 μέτρων και λίγο αργότερα μάλιστα πέταξε σε ύψος 220 μέτρων». Για αυτό το επίτευγμα κέρδισε τότε ο Ντουμόντ το βραβείο Archdeacon για την πτήση με ένα όχημα «πιο βαρύ από τον αέρα», όπως χαρακτηριστικά λεγόταν τότε.

Οι διάσημοι αδελφοί Ράιτ λέγεται ότι είχαν κατορθώσει κάτι ανάλογο ήδη το 1903, ωστόσο μόλις το 1908 πραγματοποίησαν πτήση ενώπιον του κοινού.

Η πατρότητα της αεροναυπηγικής δεν είναι το μόνο επίμαχο σημείο στη ζωή του Σάντος Ντουμόντ. Αδιευκρίνιστη παραμένει και η στάση του έναντι της χρησιμοποίησης των εφευρέσεών του για στρατιωτικούς σκοπούς. Λέγεται ότι ενώ αρχικά είχε δώσει τη συγκατάθεσή του να χρησιμοποιηθούν τα ιπτάμενα οχήματά του από τις γαλλικές ένοπλες δυνάμεις, όταν αργότερα έζησε από κοντά τη βαρβαρότητα του πολέμου «οδηγήθηκε σε κατάθλιψη», όπως αναφέρει η Γουαδαλούπε Πλουμ.

Ο Αλμπέρτο Σάντος Ντουμόντ πέθανε στις 23 Ιουλίου 1923, την ημέρα που οι αεροπορικές δυνάμεις του πραξικοπηματία Getulio Vargas επιτέθηκαν στο Σάο Πάολο.

Πηγή: www.dw.de – Jan D. Walter / Άρης Καλτιριμτζής, Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη