Συμβουλές σ’ ένα έφηβο

15 Οκτωβρίου 2021

«Γιατί και οι Άγιοι αντιμετώπισαν πάθη, αντιμετώπισαν εχθρούς, αλλά διά μέσου της προσευχής των, διά μέσου της θείας Μεταλήψεως τους ενίκησαν. Αλλά πώς τους ενίκησαν; Πόσο αγωνίστηκε, λόγου χάριν, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς να νικήσει τον άλλο, τον Βαρλαάμ τον Καλαβρό, αγωνίστηκε και έτσι κατόπιν έχουμε ό,τι μας παρέδωσε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Έχουμε αυτό που μας παρέδωσε το σημερινό ως ένα δίδαγμα, ως ένα προπύργιο, ως ένα φύλαγμα της Εκκλησίας μας, διότι δεν γεννιούνται και δεν παρουσιάζει η Εκκλησία μας τέτοιους Αγίους κάθε λίγο.

Έχουμε τα διδάγματα των αγίων Πατέρων κι επάνω εκεί να στηριζόμεθα. “Είπεν ο Άγιος”… δεν θέλει αμφιβολία. Όχι! Είπεν ο άγιος Βασίλειος… Δεν χωράει αμφιβολία. Όχι. Μα μήπως; Όχι. Δεν χωράει…

Αλλά πώς έγινε ο άγιος Βασίλειος, ο Μέγας Βασίλειος; Πώς έγινε; Αυτός είναι όλος ο κόπος του Χριστιανού.

Τα βιβλία τα Πατερικά που μας άφησαν οι άγιοι Πατέρες πρέπει να τα διαβάζεις και να βάλεις δύναμη. Θα λαμβάνεις έτσι φωτισμό, θα λαμβάνεις και παρηγορία. Όλα τα βιβλία. Λέει η Ολυμπιάς στον άγιο Χρυσόστομο: “Έφυγες, Γέροντα κι εγώ τί θα κάνω;”. “Έχεις τα βιβλία μου”, λέει. Και μεις, πού να βρούμε τον άγιο Χρυσόστομο να τον ερωτήσουμε, να μας συμβουλεύσει; Διαβάζουμε τα βιβλία του, κι από κει βλέπουμε πως σκεπτότανε ο Άγιος, πως μιλούσε, πως ενεργούσε ο Άγιος. Δεν τον ενίκησε κανένα πάθος τον Άγιο. Τον ενίκησε το Ευαγγέλιο! Γι’ αυτό, ό,τι έκανε μετά, το έκανε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο και δεν μετενόησε, διότι πήγαινε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο.

Αν πας δίπλα απ’ το Ευαγγέλιο, αύριο θα μετανοήσεις. Να το ξέρεις αυτό. Πήγες σύμφωνα με το Ευαγγέλιο; Το Ευαγγέλιο λέει: “Ο ουρανός και η γη παρελεύσονται, οι δε λόγοι μου ου μη παρέλθωσι (Ματθ. 24, 35, πρβλ. Μάρκ. 13, 31 και Λουκ. 21, 33). Ψέμα από τον Θεόν δεν βγαίνει. Ο Θεός είναι Αλήθεια, είναι Φως, είναι Άρω¬μα! Αυτό.

Γι’ αυτό λοιπόν κοντά, κοντά να διαβάσεις και θρησκευτικά βιβλία και των αγίων Πατέρων. Όχι μόνον της επιστήμης σου. Διάβασε και τα μεν και τα δε. Οπότε, κατόπιν θα λαμβάνεις δύναμη, παιδί μου. Και ό,τι σου λέει ο πατέρας σου, ό,τι σου λέει ο πατέρας σου. Ο πρώτος σύμβουλος του ανθρώπου είναι η συνείδηση του. Όταν η συνείδηση το απαγορεύει, μην το κάνεις. Όταν σου το λέει, εντάξει· έχει καλώς. Ο άνθρωπος πάντοτε σε όποιο βαθμό κακίας και να φθάσει, θα ελέγχεται από τη συνείδησή του. Όσο βέβαια τον ελέγχει αυτή. Αυτός ο κλέφτης, αυτός ο φονιάς, αυτός ο δολοφόνος μη νομίσεις ότι έκαναν το έγκλημα χωρίς να ελέγχονται. Είχαν τη συνείδηση, η οποία τους το απαγόρευε, αλλ’ αυτοί καταφρόνησαν τη συνείδηση.

Το μικρό γεννάει το μεγάλο. Αυτός που έφθασε στο μεγάλο το κακό, πέρασε από το μικρό πρώτα. Το καταφρόνησε το μικρό κι έτσι έφθασε στο μεγάλο. Καταφρονάει και το μεγάλο. Γιατί το καταφρονάει; Γιατί καταφρόνησε το μικρό. Το μικρό, πρώτη Δημοτικού, πρώτη Γυμνασίου, πρώτο έτος Πανεπιστημίου. Έτσι είναι. Και οι αρετές και οι κακίες, έτσι είναι.
Μικρή αρετή θα σου ανοίξει δρόμο να αποκτήσεις μεγαλύτερη αρετή. Η άλλη, η μεγαλύτερη, μεγαλύτερη… οπότε φθάνεις και συ σε ένα υψηλότερο επίπεδο.

Γιατί εμείς, να πούμε, δεν μπορεί να γίνουμε σαν τον άγιο Βασίλειο; Δεν θέλουμε, παιδί μου, να γίνουμε. Δεν θέλουμε να γίνουμε. Θα πεις, δεν θέλεις; Όχι. Εκεί όμως καταλήγεις.
Ενώ ο άγιος Βασίλειος, από τη μικρή του ηλικία κοντά, μαζί με τη μητέρα του, μαζί με την αδελφή του, μαζί με τα ασκητικά κι έτσι αγίασε, έγινε ο Μέγας Βασίλειος. Κι ο άγιος Χρυσόστομος, είδες; Κι ο άγιος Χρυσόστομος. Δεν το έριξε κάτω ο άγιος Χρυσόστομος στην παρανομία. Τα δάκρυα της χήρας δεν τα καταφρονώ εγώ, λέει. Κι εκεί εδοξάσθηκε.

Κάθε πότε μεταλαμβάνετε εσείς τώρα; Εάν μπορείτε, βέβαια με την άδεια του πνευματικού, να κοινωνάτε όσο μπορείτε γρηγορότερα. Τουλάχιστον σε δεκαπέντε μέρες να κοινωνάτε. Τα παιδάκια κάθε Κυριακή. Κάθε Κυριακή τα παιδάκια. Κάθε Κυριακή. Οπότε λαμβάνουν από τώρα καλές αρχές, καλές ρίζες. Ούτως ώστε, όταν μεγαλώσουνε, έχουνε αυτό το οποίον τους παρέδωσε ο μπαμπάς, η μαμά και δύσκολα παρεκτρέπονται. Όταν όμως δεν έχουνε καλές αρχές, θα βγάλουνε το Γυμνάσιο, τα χάσαμε.

Εσύ Σπυράκο να μεταλαμβάνεις όσο μπορείς συχνότερα. Το μεγαλύτερο, κατά τη γνώμη μου, πνευματικό εφόδιο και μέσο είναι η θεία Κοινωνία. Γι’ αυτό κάθε Κυριακή να μεταλαμβάνεις. Βέβαια με την άδεια του πνευματικού σου. Αλλά πάντως, είναι επιβεβλημένο κάθε Κυριακή να μεταλαμβάνεις. Όταν μεταλαμβάνεις την Κυριακή, όλη η εβδομάδα θα πάει ειρηνική, χαρούμενη, με προσευχή, με προσευχή. Αν όμως δεν μεταλαμβάνεις, είναι λιγάκι κόπος. Και πρόσεξε, όπως σου είπαμε, πρόσεξε, όπως σου είπαμε. Μη φύγεις από τα μάτια των γονέων.

Αυτός που είπε: “ Προωρώμην τον Κύριον ενώπιόν μου διαπαντός, ότι εκ δεξιών μου έστιν, ίνα μη σαλευθώ” (Ψαλμ. 15, 8), ήξερε τι έλεγε. Εμείς δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα. Τον πατέ¬ρα, τη μητέρα έχουμε. Ο πατέρας είναι δίπλα. Η μαμά δίπλα. Κοίταξε· ό,τι κάνεις σε βλέπουνε. Ό,τι λες σε ακούνε. Κι έτσι ποτές δε θα παραστρατήσεις, ποτέ δε θα μετανοήσεις. Αν όμως σε κάτι, σαν άνθρωπος, παρεσύρθης, είτε με κάποιο λόγο άσχημο ή με κακή πράξη, μετάνοια και εξομολόγηση. Πήγαινε και διόρθωσε το λάθος σου την άλλη μέρα, να μην το ξανακάνεις. Και τότε θα δεις: αναβάσεις εν τη καρδία αυτού διέθετο” (Ψαλμ. 83, 6). Θα γίνεις καλύτερος, καλύτερος, καλύτερος. Έτσι να κάνεις Σπυράκο».

(Γεωργίου Κρουσταλάκη, Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης, Ο Θεολόγος και Παιδαγωγός της ερήμου, εκδ. Εν πλω, σσ. 300-305)