Πρωτοχρονιάτικα αλλά Αγιοβασιλιάτικα «έτη πολλά»

Η αρχή του νέου έτους είναι μια ευκαιρία προβληματισμού και αναθεωρήσεων, ειδικότερα όμως για την αξία του χρόνου, που θεωρείται δώρο στην ζωή του καθενός μας, όπως σημειώνει ο εορτάζων Μ. Βασίλειος «… Ὡς γάρ ἡ ἀρχή τῆς ὁδοῦ οὕπω ὁδός …., οὔτω καί ἡ τοῦ χρόνου ἀρχή οὔπω χρόνος» (Εἰς την Ἑξαήμερον, PG29, στ. 16CD-17A).

Πιθανόν πίσω από όλα τα γεγονότα που συνέβησαν το προηγούμενο έτος, τόσο στην προσωπική ζωή όσο και στον κόσμο, έχουμε την ευκαιρία να εκφράσουμε μια ευγνωμοσύνη για όλα τα καλά ίσως και για τα άσχημα πράγματα που έχουν συμβεί. Σε αυτά όλα δε μπορεί κανείς να μην λάβει υπόψιν του το θλιβερό και οδυνηρό υπαρκτό πρόβλημα της πανδημίας χωρίς να αγνοούμε την πραγματικότητα. Αλλά πάνω από όλα η αρχή του νέου έτους, είναι μια υπόσχεση για κάτι το καλλίτερο, που παρά τις πολυποίκιλες δυσκολίες, προσπαθούμε να είμαστε αισιόδοξοι. Η δοξολογία της Εκκλησίας για την είσοδο του νέου έτους μας δίνει πάλι το σύνθημα ότι και αυτός ο χρόνος είναι τελικά κάτω από την σκέπη του Θεού.

Επιπλέον την πρωτοχρονιά συνεορτάζομαι και τη δεσποτική εορτή της Περιτομής του Χριστού, οχτώ ημέρες από την γέννηση, είναι από τις ημέρες εκείνες που ο Χριστός είναι βρέφος, είναι το πλήρωμα του χρόνου, που ήρθε «ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν», (Γαλ. 4,4). Τόσο ο Χριστός ως βρέφος, όσο επίσης και ο χρόνος είναι ευάλωτα!! Είναι άμεσα σε κίνδυνο. Ο Θεός όμως το εύθραυστο και τον κίνδυνο τον περιβάλλει και τον προστατεύει: ως και το Θείο Βρέφος αλλά και τον χρόνο της ζωή μας.

Η επαναλαμβανόμενη ευχή της ημέρας «χρόνια πολλά» μας φέρνει ακριβώς αυτή την σχέση, μεταξύ του πληρώματος το χρόνου και της αρχής του νέου έτους. Αλλά συχνά πυκνά η ευχή αυτή για το νέο έτος είναι εγκλωβισμένη μέσα σε μια αρρωστημένη κοσμική αντίληψη: ποτά, χαρτιά διασκέδαση κ. ά. Ωστόσο η πραγματικότητα, η ιδέα και ο τρόπος εορτασμού που βιώνουμε δεν μπορεί να μας αφήσει μόνο εκεί, δηλαδή να μην βλέπουμε την πρωτοχρονιά ως κοσμικές διακοπές, αλλά ως το πλήρωμα του χρόνου, που ανήκει στο Θεό, για όλες τις ανθρώπινες υπάρξεις. Δεν είναι απλώς το 2022, το έτος, που ήρθε η σειρά του, για να προστεθεί έτι ως ένας χρονικός κρίκος. Ο χρόνος αυτός στην καθημερινή κουλτούρα, διαπιστώνεται με την παρουσία του Χριστού στην ανθρώπινη ιστορία. Είμαστε πλέων στα 2022 έτη από την Γέννηση του Χριστού. Κάθε φορά που θα γράφουμε την ημερομηνία αυτή, σε γράμμα ή επιστολή, διαβάζοντας την στην εφημερίδα ή στην οθόνη των υπολογιστών, θα μας οδηγεί και πάλι πίσω στο πρόσωπο του Χριστού. Αυτός είναι ο Κύριος της ιστορίας, είναι ο χρόνος που του ανήκει. Στη νέα χρονιά θα ξανά ζήσουμε το πλήρωμα του χρόνου. Το νέο έτος μας υπενθυμίζει ακόμη πως ο Θεός είναι το παρελθόν, παρόν και μέλλον όλων των εποχών. Είναι παρών σε όλες τις χρονικές διαστάσεις, και παρεμβαίνει σε κάθε εποχή και σε κάθε ανθρώπινη ψυχή. Το παρελθόν έφυγε, το μέλλον δεν ήρθε ακόμη. Είναι το αιώνιο παρόν του Θεού, όπως υπογραμμίζει και πάλι ο Μ. Βασίλειος, «Ἢ οὐχὶ τοιοῦτος ὁ χρόνος, οὗ τὸ μὲν παρελθὸν ἠφανίσθη, τὸ δὲ μέλλον οὔπω πάρεστι, τὸ δὲ παρὸν πρὶν γνωσθῆναι διαδιδράσκει τὴν αἴσθησιν;» (Εις Εξαήμ. 1,5, PG 29, 13B).

Ο χρόνος περιβάλλεται από την φθορά, είναι μέσα στο χώρο, δεν νοείται έξω από τις πράξεις μας και την ζωή μας. Ο χρόνος αξιοποιείται από τον πιστό γεμίζοντας με την χάρη Θεού. Αν κρατάμε τον χρόνο στα χέρια μας, για την δική μας απόλαυση, τότε χωριζόμαστε από τους άλλους. Πολύ περισσότερο αυτό συμβαίνει όταν κρατάμε τον χρόνο για μας τους ίδιους και στην Εκκλησία. Τότε χωριζόμαστε από τον Χριστό, τους Αγίους και τους κεκοιμημένους, κάνουμε το χρόνο όχι πλήρωμα, αλλά χρονική απόσταση, απομακρυνόμαστε δηλαδή από την αναζωογόνησή μας. Ο χρόνος κατά τον Μ. Βασίλειο είναι συνδεδεμένος με την εν Χριστώ ζωή και οδηγεί στη σωτηρία. Αυτές τις λίγες σκέψεις πρέπει να έχουμε κατά νουν στην αρχή του νέου έτους, προσδίδοντας νόημα για έναν νέον ενιαύσιο, που να είναι της χρηστότητας – αγαθότητας του Κυρίου και όχι της φθοράς μας.