Πώς θα μπορέσεις να κτυπήσεις τον αναίσχυντο με ισχυρότερο κτύπημα

17 Φεβρουαρίου 2022

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, (13ος αιώνας) Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Ιωάννου Χρυσοστόμου Ομιλία ΙΗ΄
Ματθ. 5, 38 – 48

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=333669

Έλεγε λοιπόν εις την αρχήν· «Αυτός που οργίζεται κατά του αδελφού του χωρίς λόγον και τον αποκαλεί μωρόν, θα είναι ένοχος διά την γέενναν του πυρός».

Εδώ τώρα απαιτεί ακόμα μεγαλυτέραν πνευματικότητα· δεν προστάζει μόνον να ησυχάζη αυτός που κακοποιείται, αλλά να αντιπαραθέτη μεγαλυτέραν φιλοτιμίαν, στρέφων και την άλλην σιαγόνα. Δεν το λέγει νομοθετών δι’ αυτά μόνον τα χτυπήματα, αλλά διδάσκων την ανεξικακίαν και εις όλας τας άλλας περιπτώσεις.

2. Όταν μας λέγη ότι «αυτός που καλεί τον αδελφόν του μωρόν, θα είναι ένοχος εις την γέενναν του πυρός», δεν ομιλεί μόνον διά την κατηγορίαν αυτήν. Έτσι και εδώ δεν νομοθετεί να υποφέρωμεν με γενναιότητα όταν μας ραπίζουν, αλλά να μη αναστατωνώμεθα ο,τιδήποτε και αν πάσχωμμεν.

Διά τούτο και εκεί εδιάλεξε την χειροτέραν ύβριν και εδώ προβάλλει το πιο ατιμωτικόν θεωρούμμενον κτύπημα, το κτύπημα εις την σιαγόνα, που είναι και το πιο υβριστικόν. Και το ορίζει τούτο, επειδή λογαριάζει και αυτόν που κτυπά και αυτόν που κτυπάται. Διότι και αυτός που έχει υβρισθή, δεν θα νομίση ότι πάσχει κανένα δεινόν, προετοιμασμένος με τέτοιαν πνευματικήν διάθεσιν (δεν θα αντιληφθή καν την ύβριν, επειδή αγωνίζεται μάλλον παρά κτυπάται)· και αυτός πάλιν που κακοποιεί θα αισθανθή εντροπήν και δεν θα καταφέρη δεύτερον κτύπημα, ακόμη και αν είναι αγριώτερος από κάθε θηρίον· αντιθέτως θα καταδικάση σφοδρά τον εαυτόν του και διά το πρώτον.

Διότι αυτούς που αδικούν τίποτε δεν τους συγκρατεί περισσότερον, όσον το να υποφέρουν με υπομονήν οι αδικούμενοι ό,τι τους συμβαίνει. Και δεν τους συγκρατεί μόνον από την παραπέρα πορείαν των αλλά τους κάνει να μετανοήσουν και διά όσα έχουν κάμει και να απομακρύνωνται θαυμάζοντες την υπομονήν και τους μεταβάλλει εις δούλους, όχι μόνον φίλους, εκεί που ήσαν εχθροί και πολέμιοι.

Όπως με την ανταπόδοσιν συμβαίνουν όλα τα αντίθετα· ντροπιάζει και τους δύο και τους κάνει χειροτέρους, και κάνει τον θυμόν μεγαλυτέραν φωτιάν. Και το κακόν προχωρώντας περισσότερον καταλήγει εις τον θάνατον. Διά τούτο ώρισεν όχι μόνον να μη οργίζεσαι όταν σε ραπίζη κανείς αλλά και την επιθυμίαν του να ικανοποιής, διά να μη φανής ότι και προηγουμένως υπέφερες χωρίς να θέλης.

Έτσι και τον αναίσχυντον θα ημπορέσης να τον κτυπήσης με ισχυρότερον κτύπημα παρά αν τον εκτυπούσες με το χέρι, και ενώ είναι υπερβολικά αναίσχυντος θα τον κάνης υπερβολικά καλόν.

«Αυτόν που θέλει να σου κάνη δικαστήριον και να λάβη τον χιτώνα σου άφησέ του και το ιμάτιον».
Επειδή δεν θέλει να δείχνωμεν εις τα κτυπήματα μόνον αλλά και εις τα πράγματα την ανεξικακίαν αυτήν διά τούτο πάλιν χρησιμοποιεί την ιδίαν υπερβολήν, και όπως εκεί ορίζει να νικώμεν με το να υπομένωμεν, έτσι και εδώ με το να στερούμεθα περισσότερα από όσα είχε λογαριάσει αυτός που απαιτεί από εσένα.

Και δεν το έθεσεν απλά, αλλά με προσθήκην. Δεν είπε, δώσε το ιμάτιόν σου εις αυτόν που το ζητεί, αλλά «εις αυτόν που θέλει να δικασθή μαζί σου», δηλ. αν σε σέρνη εις το δικαστήριον και σου δημιουργή ζητήματα.

Και όπως, αφού είτε να μη αποκαλούμεν τον αδελφόν μας μωρόν και να μη οργιζώμεθα χωρίς λόγον, εν συνεχεία εζήτησε περισσότερα, ορίζων να δίδωμεν και την δεξιάν σιαγόνα, έτσι και εδώ, αφού είπε να αγαπώμεν τον αντίδικόν μας, επαυξάνει και πάλιν την εντολήν του. Διότι δεν προστάζει να του δώσωμεν όσα ζητεί μόνον, αλλά να επιδείξωμεν μεγαλυτέραν φιλοτιμίαν.

Και θα γυρίζω λοιπόν γυμνός; θα ειπή κάποιος. Δεν θα ήμεθα γυμνοί, αν ετηρούσαμεν τους λόγους τούτους με ακρίβειαν. Αντίθετα θα ήμεθα ενδεδυμένοι με πολύ περισσότερα φορέματα από όλους.

Πρώτα-πρώτα κανείς δεν θα εστρέφετο εναντίον ανθρώπων με την διάθεσιν αυτήν.

Δεύτερον, και αν ετύχαινε κανείς τόσον άγριος και ανήμερος, ώστε να φθάση ως αυτό το σημείον, θα παρουσιάζοντο πολύ περισσότεροι, που αυτόν που έχει αυτήν την φιλοσοφίαν όχι μόνον με τα φορέματά των αλλά και με την ιδίαν των την σάρκα θα τον έντυναν αν ήτο δυνατόν.

Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=334057

 

Από την έκδοση Ι. Χρυσοστόμου Έργα 9, «Υπόμνημα εις το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον α’», (Ομιλίαι Α-Κ), της σειράς «Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας», των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια, Ιγνάτιος Σακαλής και Νικόλαος Τσικής (φιλόλογοι).