5. Επίλογος

Συνήθως το τελευταίο κεφάλαιο ενός άρθρου Αρχαιομετρίας φέρει τον τίτλο «Συμπεράσματα». Για την περίπτωση όμως της Σινδόνης του Τορίνο ένας τέτοιος τίτλος θα ήταν μάλλον ανάρμοστος, καθώς ερωτηματικά και αμφιβολίες επισκιάζουν τις απαντήσεις που έχει δώσει μέχρι σήμερα η επιστήμη στα δύο βασικά ζητούμενα με τα οποία ασχολείται το άρθρο: (α) πώς αποτυπώθηκαν επάνω στη Σινδόνη η εικόνα του ανθρώπινου σώματος και τα σημάδια-κηλίδες που παραπέμπουν στο σταυρικό μαρτύριο του Ιησού; (β) Ποια είναι η ηλικία της Σινδόνης; Η πιο σημαντική δυσκολία στις προσπάθειες που έγιναν για να απαντηθούν τα ερωτήματα ήταν η περιστασιακή και περιορισμένη πρόσβαση που είχαν οι επιστήμονες στο αντικείμενο.

Όπως προκύπτει από το Κεφάλαιο 3, ο τρόπος με τον οποίο αποτυπώθηκε η ανθρώπινη φιγούρα επάνω στο λινό ύφασμα δεν έχει διαλευκανθεί. Τα αποτελέσματα της πολυπληθούς ομάδας STURP, και πιο συγκεκριμένα το συμπέρασμά της ότι η ανθρώπινη εικόνα δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα κάποιας διάβρωσης (π.χ. οξείδωσης-αφυδάτωσης) της κυτταρίνης, θα πρέπει να αποτελέσουν το κύριο σημείο αναφοράς μελλοντικών ερευνών. Δεν θα πρέπει όμως να παραβλεφθούν οι παρατηρήσεις του McCrone και των άλλων ερευνητών που κατέγραψαν την παρουσία χρωστικών στο αντικείμενο.

Η χρονολόγηση της Σινδόνης του Τορίνο με άνθρακα-14 έδειξε ότι πρόκειται για ένα μεσαιωνικό ύφασμα. Το αποτέλεσμα αυτό είναι δύσκολο να παρακαμφθεί. Ωστόσο, σύμφωνα με τα όσα περιγράφονται στο Κεφάλαιο 4 η προτεινόμενη μεσαιωνική ηλικία της Σινδόνης έχει αμφισβητηθεί από αρκετούς επιστήμονες. Η πιο αξιόλογη ένσταση που έχει διατυπωθεί, και αξίζει περισσότερης διερεύνησης, έχει να κάνει με την αυθεντικότητα του δείγματος-λωρίδα που επιλέχθηκε για τη ραδιοχρονολόγηση. Οι καθαυτές ραδιομετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν από τρία ανεξάρτητα και έγκριτα εργαστήρια είναι δύσκολο να αμφισβητηθούν, παρά τις όποιες ενστάσεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί (επίδραση της φωτιάς, εσφαλμένη επεξεργασία των αποτελεσμάτων κ.λπ.). Σε κάθε περίπτωση, μέχρι να παρουσιαστεί ένα καθολικά αποδεκτό στοιχείο που να αποδεικνύει ότι η διαδικασία της ραδιοχρονολόγησης του 1989 ήταν εσφαλμένη σε κάποιο από τα στάδια εφαρμογής της, η επιστημονική απάντηση για την αυθεντικότητα της Σινδόνης θα είναι αρνητική: πρόκειται για ένα μεσαιωνικό ύφασμα το οποίο προφανώς δεν σχετίζεται με την Ταφή του Ιησού. Η άποψη αυτή σε καμία περίπτωση δεν αναιρεί την ανάγκη που υπογραμμίζει η πλειοψηφία των ερευνητών για επανάληψη της χρονολόγησης του αντικειμένου στο μέλλον, αξιοποιώντας πλέον την εμπειρία της πρώτης προσπάθειας και ακολουθώντας ένα πιο αυστηρό πρωτόκολλο ιδιαίτερα κατά το πρώτο, κρίσιμο στάδιο της δειγματοληψίας.

Αποτελεί γενική παραδοχή ότι η Σινδόνη του Τορίνο θα πρέπει να υποβληθεί σε νέες διαδικασίες μελέτης και χρονολόγησης. Αν όμως αυτές πραγματοποιηθούν κάποια στιγμή, δεν αναμένεται να γίνουν στο κοντινό μέλλον. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αρνείται, επί του παρόντος, να επιτρέψει την εξαγωγή νέων δειγμάτων για μελέτη και χρονολόγηση και αρνείται να εκθέσει το αντικείμενο σε μία νέα διαδικασία καταπόνησης που πάντα συνοδεύει μια επιτόπια αρχαιομετρική μελέτη. Ως προτεραιότητα έχει τεθεί η συντήρηση και διατήρηση του αντικειμένου. Η στάση αυτή της Εκκλησίας είναι σωστή. Η Επιστήμη είχε την ευκαιρία στο πολύ πρόσφατο παρελθόν να απαντήσει στα δύο σημαντικά ερωτήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω και σχετίζονται με την αυθεντικότητα της Σινδόνης. Αξιοποιώντας τα μέσα της εποχής, η επιστήμη κατέθεσε τις μαρτυρίες της που θα αποτελέσουν ένα χρήσιμο οδηγό για μελλοντικές έρευνες. Οι τελευταίες είναι φρόνιμο να πραγματοποιηθούν στο απώτερο μέλλον οπότε θα έχουμε στη διάθεσή μας πιο εξελιγμένα όργανα με χαμηλότερα όρια ανίχνευσης και μη-δειγματοληπτικές, φορητές συσκευές με επαυξημένες αναλυτικές δυνατότητες.

Είναι βέβαιο ότι πολλές από τις τεχνικές δυσκολίες που σήμερα φαντάζουν δυσεπίλυτα προβλήματα και περιορίζουν την αξιοπιστία και ακρίβεια των μετρήσεων δεν θα απασχολούν τους μελλοντικούς ερευνητές. Ας αναλογιστούμε ως παράδειγμα τη ραγδαία εξέλιξη της φασματομετρίας XRF που είναι ένα από τα όργανα που χρησιμοποίησε η ομάδα STURP για τη μελέτη της Σινδόνης το 1978¹. Τη δεκαετία του 1970 ελάχιστες ήταν οι φορητές διατάξεις XRF. Αυτές μάλιστα συνοδεύονταν από πολλά παρελκόμενα καθιστώντας την εφαρμογή τους δύσκολη. Η διάταξη που χρησιμοποιήθηκε από την ομάδα STURP είχε τη δυνατότητα ανίχνευσης στοιχείων με ατομικό αριθμό μεγαλύτερο του 16. Στις μέρες μας υπάρχουν πολλά μοντέλα φορητών οργάνων XRF τα οποία χωρούν άνετα σε μία μικρή χειραποσκευή, ενώ η δυνατότητα ανίχνευσης στοιχείων με ατομικό αριθμό μεγαλύτερο του 10 είναι δεδομένη για μετρήσεις ρουτίνας. Η μεταφορά των οργάνων αυτών είναι πλέον πολύ εύκολη, όχι μόνο λόγω του μικρού μεγέθους και βάρους τους, αλλά και της ανθεκτικότητάς τους η οποία είναι επαρκής ώστε τα όργανα να μπορούν να ανταποκριθούν στις καταπονήσεις διαστημικών ταξιδιών. Ένα φορητό όργανο XRF αποτελεί μέρος του εξοπλισμού του ρομποτικού οχήματος Perseverance το οποίο προσγειώθηκε στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη το Φεβρουάριο του 2021.

Τέλος, υπάρχει μία ακόμη σκέψη που αξίζει να καταγραφεί αλλά εκτείνεται πέρα από τα αυστηρά καθορισμένα όρια της επιστήμης, καθώς η συλλογιστική της βασίζεται σε μία υπόθεση και προϋποθέτει πίστη και αποδοχή του θαύματος της Ανάστασης. Παρόμοιες σκέψεις έχουν διατυπωθεί στη βιβλιογραφία² και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις με πολύ έντονο τρόπο³. Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι η Σινδόνη του Τορίνο είναι πράγματι αυθεντική, δηλαδή πρόκειται για το λινό εκείνο ύφασμα που χρησιμοποιήθηκε στην Ταφή του Ιησού. Στην περίπτωση αυτή, και εφόσον αποδεχτούμε το θαύμα της Ανάστασης, πρέπει να δεχτούμε ότι η Σινδόνη έχει εκτεθεί στις όποιες υπερφυσικές συνθήκες επικράτησαν κατά τη στιγμή της Ανάστασης. Αλήθεια, με ποια μεθοδολογία μπορεί να προσεγγίσει η επιστήμη ένα τέτοιο αντικείμενο; Πώς μπορεί η (λογική) επιστήμη να μελετήσει το (υπερβατικό) θαύμα; Στην περίπτωση που η Σινδόνη είναι αυθεντική, μήπως είναι ουτοπική η όποια προσπάθεια μελέτης και κατανόησης του αντικειμένου με τα ανθρώπινα μέσα και την ανθρώπινη λογική;

6. Βιβλιογραφία

Accetta J.C., Baumgart J.S. Infrared reflectance spectroscopy and thermographic investigations of the Shroud of Turin, Applied Optics 19 (1980) 1921–1929.

Aloupi E., Karydas A.G., Paradellis T. Pigment analysis of wall paintings and ceramics from Greece and Cyprus. X-ray Spectrometry 29 (2000) 18–24.

Αssociated Press, June 21, 2015

Ball P. Shrouded in mystery, Nature Materials 7 (2008) 349.

Ball P. Is this holy relic preserved, Nature Materials 16 (2017) 503.

Barcaccia G., Galla G., Achilli A., Olivieri A., Torroni A. Uncovering the sources of DNA found on the Turin Shroud, Scientific Reports 5 (2015) 14484.

Bella M., Garlaschelli L., Samperi R. Comments on the analysis interpretation by Rogers and Latendresse regarding samples coming from the Shroud of Turin, Thermochimica Acta 632 (2016) 52–55.

Bella M., Garlaschelli L., Samperi R. There is no mass spectrometry evidence that the C14 sample from the Shroud of Turin comes from a “medieval invisible mending”, Thermochimica Acta 617 (2015) 169–171.

Boi M. Pollen on the Shroud of Turin: the probable trace left by anointing and embalming, Archaeometry 59 (2017) 316–330.

Busson P. Sampling error, Nature 352 (1991) 187.

Carlino E., De Caro L., Giannini C., Fanti G. Atomic resolution studies detect new biologic evidences on the Turin Shroud, PLoS ONE 12 (2017) e0180487.

Casabianca T., Marinelli E., Pernagallo G., Torrisi B. Radiocarbon dating of the Turin Shroud: New evidence from raw data, Archaeometry 61 (2019) 1223–1231.

Culliton B.L. The mystery of the Shroud of Turin challenges 20th-century science, Science 201 (1978) 235–239.

Dale W.S.A. The Shroud of Turin: relic or icon, Nuclear Instruments and Methods in Physics Research B29 (1987) 187–192.

Damon P.E., Donahue D.J., Gore B.H., Hatheway A.L., Jull A.J.T., Linick T.W., Sercel P.J., Toolin L.J., Bronk C.R., Hall E.T., Hedges R.E.M., Housley R., Law I.A., Perry C., Bonani G., Trumbore S., Woelft W., Ambers J.C., Bowman S.G.E., Leese M.N., Tite M.S. Radiocarbon dating of the Shroud of Turin, Nature 337 (1989) 611–615.

De Caro L., Giannini C. Turin Shroud hands’ region analysis reveals the scrotum and a part of the right thumb, Journal of Cultural Heritage 24 (2017) 140–146.

Di Lascio Α., Di Lazarro P., Iacomussi P., Missori M., Murra D. Investigating the color of the blood stains on archaeological cloths: the case of the Shroud of Turin, Applied Optics 57 (2018) 6626–6631.

Di Lazzaro P., Atkinson A.C., Iacomussi P., Riani M., Ricci M., Wadhams P. Statistical and proactive analysis of an inter-laboratory comparison: the radiocarbon dating of the Shroud of Turin, Entropy 22 (2020) 926.

Dutton D. Still shrouded in mystery, Nature 327 (1987) 10.

Dutton(a) D. Protocols for Turin Shroud, Nature 331 (1988) 108.

Dutton(b) D. The Shroud of Turin, Nature 332 (1988) 300.

Emiliani C. Shroud of Turin, Nature 353 (1991) 598.

Fanti G. Can a corona discharge explain the body image of the Turin Shroud, Journal of Imaging Science and Technology 54 (2010) 020508.

Fanti G. Hypotheses regarding the formation of the body image on the Turin Shroud. A critical compendium, Journal of Imaging Science and Technology 55 (2011) 060507.

Fanti G., Furlan C. Do gold particles from the Turin Shroud indicate its presence in the Middle East during the Byzantine Empire, Journal of Cultural Heritage 42 (2020) 36–44.

Fanti G., Zagotto G. Blood reinforced by pigments in the reddish stains of the Turin Shroud, Journal of Cultural Heritage 25 (2017) 113–120.

Fazio G., Mandaglio G. Could the Turin Shroud body image formation be explained by Maillard reaction? Mediterranean Archaeology and Archaeometry 21 (2021) 177–181.

Freer-Waters R.A., Jull A.J.T. Investigating a dated piece of the Shroud of Turin, Radiocarbon 52 (2010) 1521–1527.

Froude R.E. The holy shroud of Turin, Nature 67 (1903) 367.

Gilbert R., Gilbert M.M. Ultraviolet-visible reflectance and fluorescence spectra of the Shroud of Turin, Applied Optics 19 (1980) 1930–1936.

Gove H.E. Dating the Turin Shroud: an assessment, Radiocarbon 32 (1990) 87–92.

Gove H.E. Letter to the Editor: the Turin Shroud, Archaeometry 31 (1989) 235.

Gove H.E. Turin Shroud, Nature 327 (1987) 652.

Hall E.T. The Turin Shroud: an editorial postscript, Archaeometry 31 (1989) 92–95.

Hedges R.E.M., Ramsey C.B., Van Klinken, G.-J. An experiment to refute the likelihood of cellulose carboxylation, Radiocarbon 40 (1998) 59–60.

Heller J.H., Adler A.D. A chemical investigation of the Shroud of Turin, Canadian Society of Forensic Sciences Journal, 1981 (14) 81–103.

Heller J.H., Adler A.D. Blood on the Shroud of Turin, Applied Optics 19 (1980) 2742–2744.

Henshilwood C.S., D’ Errico F., Van Niekerk K.L., Coquinot Y., Jacobs Z., Lauritzen S.-E., Menu M., García-Moreno R. A 100,000-year-old ochre-processing workshop at Blombos Cave, South Africa, Science 334 (2011) 219–222.

https://www.shroud.com

Jordan T.R., Sheen M., Abedipour L., Paterson K.B. Seeing inscriptions on the Shroud of Turin: the role of psychological influences in the perception of writing, PLoS ONE 10 (2015) e0136860.

Jull A.J.T., Donahue D.J., Damon P.E. Factors affecting the apparent radiocarbon age of textiles: A Comment on `Effects of fires and biofractionation of carbon isotopes on results of radiocarbon dating of old textiles: The Shroud of Turin’ by D. A. Kouznetsov, et al., Journal of Archaeological Science 23 (1996) 157–160.

Jumper E.J., Adler A.D., Jackson J.P., Pellicori S.F., Heller J.H., Druzik J.R. A comprehensive examination of the various stains and images on the Shroud of Turin, Archaeological Chemistry-III, Chapter 22 (1984) 447–476.

Jumper E.J., Mottern R.W. Scientific investigation of the Shroud of Turin, Applied Optics 19 (1980) 1909–1912.

Kouznetsov D.A., Ivanov A.A., Veletsky P.R. Effects of fires and biofractionation of carbon isotopes on results of radiocarbon dating of old textiles: the Shroud of Turin, Journal of Archaeological Science 23 (1996) 109–121.

Latendresse M. Comments on the mass spectrometry analysis of a sample of the Shroud of Turin by Bella et al., Thermochimica Acta 624 (2016) 55–58.

Laude J.-P., Fanti G. Raman and Energy Dispersive Spectroscopy (EDS) analyses of a microsubstance adhering to a fiber of the Turin Shroud, Applied Spectroscopy 71 (2017) 2313–2324.

Long A. Attempt to affect the apparent ¹⁴C age of cotton by scorching in a CO₂ environment, Radiocarbon 40 (1998) 57–58.

Lucotte G., Derouin T., Thomasset T. Hematite, biotite and cinnabar on the face of the Turin Shroud: microscopy and SEM-EDX analysis, Open Journal of Applied Sciences 6 (2016) 601–625.

Marion A. Discovery of inscriptions on the shroud of Turin by digital image processing, Optical Engineering 37 (1998) 2308–2313.

Μarino J.G., Benford M.S. Evidence for the skewing of the C-14 dating of the Shroud of Turin due to repairs, Congress «Sindone 2000», Orvieto, Italy, 2000.

McCrone W.C. The Shroud of Turin: blood or artist’s pigment, Accounts of Chemical Research 23 (1990) 77–83.

McCrone W.C., McCrone L.B. The Vinland map ink, The Geographical Journal 140 (1974) 212–214.

Meldola R. The holy Shroud of Turin, Nature 67 (1903) 241–243.

Miller V.D., Pellicori S.F. Ultraviolet fluorescence photography of the Shroud of Turin, Journal of Biological Photography 49 (1981) 71–85.

Mioč U.B., Colomban Ph., Sagon G., Stojanovič M., Rosič A. Ochre decor and cinnabar residues in Neolithic pottery from Vinča, Serbia, Journal of Raman Spectroscopy 35 (2004) 843–846.

Morris R.A., Schwalbe L.A., London, J.R. X-Ray fluorescence investigation of the Shroud of Turin, X-Ray Spectrometry 9 (1980) 40–47.

Pellicori S.F. Spectral properties of the Shroud of Turin, Applied Optics 19 (1980) 1913–1920.

Pellicori S.F., Evans M.S. The Shroud of Turin through the microscope, Archaeology 34 (1981) 35–43.

Riani M., Atkinson A.C., Fanti G., Crosilla F. Regression analysis with partially labelled regressors: carbon, dating of the Shroud of Turin, Statistics and Computing 23 (2013) 551–561.

Rogers R.N. Studies on the radiocarbon sample from the Shroud of Turin, Thermochimica Acta 425 (2005) 189–194.

Rogers R.N. Supportive comments on the Benford-Marino ’16th century repairs’ hypothesis, Shroud Newsletter 54 (2001) 28–33.

Schwalbe L.A., Rogers R.N. Physics and chemistry of the Shroud of Turin, Analytica Chimica Acta 135 (1982) 3–49.

Smith C.S. The image of the Shroud, Science 201 (1978) 572.

Smith P.R. Dating the Shroud, Nature 328 (1987) 196.

Smith W.G. The holy Shroud of Turin, Nature 67 (1903) 317–318.

The New York Times, October 14, 1988.

The PLOS ONE Editors. Retraction: Atomic resolution studies detect new biologic evidences on the Turin Shroud, PLoS ONE 13 (2018) e0201272.

Tite M.S. Turin Shroud, Nature 327 (1987) 456.

Tite M.S. Turin Shroud, Nature 332 (1988) 482.

Waldrop(a) M.M. Shroud of Turin is Medieval, Science 242 (1988) 378.

Waldrop(b) M.M. The Shroud of Turin: an answer is at hand, Science 241 (1988) 1750.

Walsh B., Schwalbe L. An instructive inter-laboratory comparison: the 1988 radiocarbon dating of the Shroud of Turin, Journal of Archaeological Science: Reports 29 (2020) 102015.

Warner M. The Shroud of Turin, Analytical Chemistry 61 (1989) 101A–103A.

 

 

http:// Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ