Διαθέτω μόνον τον λόγον, ως υπηρέτης του Λόγου!

Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου Λόγος στ’
Ειρηνικός πρώτος

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=338036

4. Προηγουμένως μεν λοιπόν συνέβαινον αυτά. Και διά ποίον λόγον τάχα θα έπρεπε εις τον καιρόν της χαράς να σκαλίζη κανείς πάλιν την αηδίαν και να ασχολήται με τα δυσάρεστα, των οποίων την πείραν πρέπει να απεύχεται κανείς, και των οποίων την ανάμνησι πρέπει να αποφεύγη;

Η σιωπή δε είναι καλυτέρα από τον λόγον, επειδή κατακαλύπτει εις τα βάθη της λησμονιάς το κακόν το οποίον μας συνέβη, πλην της περιπτώσεως κατά την οποίαν υπενθυμίζει κανείς τα δυσάρεστα με μοναδικόν σκοπόν να σωφρονιζώμεθα από τα παραδείγματα και να αποφεύγωμεν τας αιτίας αι οποίαι το επροκάλεσαν, όπως κάνομεν εις τας ασθενείας.

Τώρα δε, οπότε έχει περάσει η οδύνη, η λύπη και ο στεναγμός οπότε έχουμεν γίνει εν το οποίον ανήκει εις τον ένα, και είμεθα από την ιδίαν ρίζαν και έχομεν εις τον Λόγον, ο οποίος έπαθεν, και έχομεν απομακρυνθή από τον παραλογισμόν· οπότε το Πνεύμα μάς έχει θερμάνει από ζήλον όχι εναντίον αλλήλων αλλά τον ένα χάριν του άλλου· οπότε ανήκομεν εις την Αλήθειαν και σκεπτόμεθα και λέγομεν τα ίδια πράγματα· οπότε ανήκομεν εις το φως και η ζωή μας είναι καθαρά όπως η ημέρα· οπότε όλοι ακολουθούμεν σωστά την Οδόν· οπότε είμεθα όλοι μέσα εις την θύραν· οπότε έχομεν την πραότητα του Προβάτου και του Ποιμένος και ανήκομεν εις την ιδίαν μάνδραν και εις τον ένα Ποιμένα, και δεν ανήκομεν εις ένα ποιμένα άπειρον, ο οποίος καταστρέφει τα πρόβατα με την απειρίαν του, και ο οποίος τα αφήνει να πέσουν εις τους κρημνούς και να τα αρπάξουν οι λύκοι, αλλά εις ποιμένα πολύ συνετόν και πολύ έμπειρον· οπότε έχομεν κερδίσει την συμπάθειαν εκείνου ο οποίος έπαθε προς χάριν μας και βοηθεί ο ένας τον άλλον να σηκώνωμεν τα βάρη μας οπότε ανήκομεν εις την Κεφαλήν και αποτελούμεν εν σώμα και συμβιβαζόμεθα εις κάθε πνευματικήν σχέσιν· οπότε εκείνος ο οποίος κάνει και μεταβάλλει τα πάντα προς το καλύτερο έχει μεταβάλει τον θρήνον μας εις χαράν και μας έχει δώσει αντί διά τον σάκκον του πένθους την ευθυμίαν, αποβάλλω μαζί με αυτά που επέρασαν την σιωπήν και προσφέρω εις την παρούσαν περίστασιν και εις σας τον λόγον, ή καλύτερα ευχαριστήριον θυσίαν πολύ αγαπητήν εις τον Θεόν, δώρον καθαρώτερον από τον χρυσόν, πολυτιμότερον από πολυτελείς λίθους, πολυτελέστερον από υφάσματα, αγιώτερον από νομικήν θυσίαν, ιερώτερον από προσφοράν πρωτοτόκων, πιο αρεστόν εις τον Θεόν από νέον μόσχον, ο οποίος δεν έχει ακόμη τέλεια κέρατα και οπλάς και δεν έχει αναπτυχθή τελείως, πιο ανώτερον από θυμίαμα, από θυσίαν ολοκαυτώματος, από μυριάδας παχέων αρνιών, πράγματα τα οποία συνεκράτει ο στοιχειώδης νόμος τον εις νηπιακόν ακόμη ηλικίαν ισραηλιτικόν λαόν, σκιαγραφών με τας αιματηράς θυσίας την μέλλουσαν θυσίαν.

5. Τούτο προσφέρω εις τον Θεόν, τούτο το αφιερώνω, το μόνον το οποίον έχω αφήσει εις τον εαυτόν μου, τον μοναδικόν μου πλούτον. Διότι τα μεν άλλα τα έχω εγκαταλείψει υπακούων εις την εντολήν και εις το Πνεύμα και έχω λάβει ως αντάλλαγμα δι’ όσα είχα κάποτε τον πολύτιμον μαργαρίτην, και έχω γίνει μεγαλέμπορος, ή καλύτερα, επιθυμώ να γίνω αφού με τα μικρά, τα οποία θα καταστραφούν οπωσδήποτε, έχω αγοράσει τα μεγάλα, τα οποία δεν καταστρέφονται.

Διαθέτω δε μόνον τον λόγον, ως υπηρέτης του Λόγου, και ποτέ δεν θα παραμελούσα με την θέλησίν μου αυτό μου το κτήμα αλλά και το εκτιμώ και το παραδέχομαι, και χαίρομαι δι’ αυτό περισσότερον παρά δι’ όλα μαζί τα άλλα, με τα οποία χαίρονται οι πολλοί και το κάνω συμμέτοχον εις όλον μου τον βίον και αγαθόν σύμβουλον και συνομιλητήν και οδηγόν διά την οδόν προς τον ουρανόν και πρόθυμον συναγωγιστήν επειδή θεωρώ χωρίς αξίαν κάθε τι το ευχάριστον, το οποίον μένει εις την γην, έχει συγκεντρωθή εις αυτό όλη η αγάπη μου ύστερα από τον Θεόν, ή καλύτερα, και εις αυτό.

Διότι οδηγεί προς τον Θεόν με σύνεσιν, εφ’ όσον μόνον με τον λόγον γίνεται σωστά κατανοητός ο Θεός και διατηρείται και αυξάνει μέσα μας. Είπα ότι η Σοφία είναι αδελφή μου και την ετίμησα και την έψαλα, όπου ήτο δυνατόν, μέσα μου, και ζητώ διά την κεφαλήν μου τον στέφανον των χαρίτων και της ευτυχίας, πράγματα τα οποία είναι χαρίσματα της σοφίας και του λόγου μας, ο οποίος λαμπρύνει τον νουν μας και φωτίζει την πορείαν μας προς τον Θεόν.

6. Με αυτόν χαλιναγωγώ τας εκρήξεις του θυμού, με αυτόν κοιμίζω τον φθόνον ο οποίος λιώνει τον άνθρωπον, με αυτόν καταπολεμώ την λύπην, τον δεσμόν της καρδίας, με αυτόν συγκρατώ την επιθυμίαν της ηδονής, με αυτόν υπολογίζω το μίσος, αλλά όχι και την φιλίαν.

Διότι το μεν μίσος πρέπει να το ελέγχη και να το μετρά κανείς, ενώ της φιλίας δεν πρέπει να γνωρίζη όρια.

Αυτός με κάνει μετριόφρονα όταν είμαι εύπορος και μεγαλόψυχον όταν είμαι πτωχός.

Αυτός με παρακινεί να βοηθώ εκείνον ο οποίος ακολουθεί τον ορθόν δρόμον, να απλώνω το χέρι μου εις εκείνον ο οποίος πίπτει, να ασθενώ μαζί με τον ασθενή και να συνευφραίνωμαι με τον υγιή. Μαζί με αυτόν η πατρίδα μου και η ξενιτειά είναι το ίδιο πράγμα, καθώς επίσης και η μετακίνησις από ξένου εις ξένον τόπον αλλά όχι και από τους ομόφρονάς μου.

Αυτός διαιρεί προς χάριν μου τους κόσμους και με απομακρύνει από τον ένα ενώ με πλησιάζει προς τον άλλον. Αυτός με κάνει να μη υπερηφανεύωμαι όταν νικώ με τα δεξιά όπλα της δικαιοσύνης και να υπομένω με καρτερίαν όταν αγωνίζωμαι με τα αριστερά τα πιο τραχειά, επειδή συνδυάζει με αυτά την ελπίδα η οποία ποτέ δεν απογοητεύει και επειδή κάνει πιο ελαφρό το παρόν με το μέλλον.

Με αυτόν υποδέχομαι και τώρα τους φίλους και αδελφούς μου και τους παραθέτω τράπεζαν λογικήν και οίνον πνευματικόν, ο οποίος δεν εξαντλείται, και όχι πράγματα με τα οποία η επίγειος τράπεζα περιποιείται την αχόρταγον γαστέρα, η οποία θα καταργηθή.

Από το βιβλίο Γρηγορίου του Θεολόγου, «Άπαντα τα έργα, 1, Λόγοι, (Προσωπικαί σχέσεις και Εκκλησιαστική διακονία)», της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Νικόλαου Εμμ. Αποστολάκη.