Κυπριακό οδοιπορικό αναμνήσεων: Πάσχαν εις τας τράπεζας των χωριών του Ακάμα

Φούρνισμα πασχαλινών ψωμιών. (Φωτογραφία από https://www.silvercity.gr).

 Αφιερωμένον στες νοικοτζυρές τες παλαιές του χωρκού μου και όλους τους κατά καιρούς ομοτράπεζους ημών εις την ωραίαν Δρούσιαν

Εις τας πασχάλιους ημέρας οι πρωτινές γεύσεις ήτο χαρά αναστάσιμη.
Αυκά καλά κοττσινισμένα με τους παλιούς τρόπους.
Φλαούνες κουλλούρκα, ποξιμάθκια [παξιμάδια] κατά παντού των χωρίων.

Οι φούρνοι πυρωμένοι, καλά καθαρισμένοι κάτω πουν οι πλάκες τους εδουλεύκαν προ και μετά της Αναστάσεως. Πριν το Πάσκαν ούλλα τα «γρουσά» [χρυσά] της σκάφης τα ζυμωτά.
Ύστερις τα ψητά, οι πατάτες των χωραφκιών μας τα φυτά. Αρνιά ρίφκια τ’ Ακάμα των χωραφκιών γύρου γύρου του χωρκού.

Αν επυρώνναμεν τζιαι τα φουρνούθκια πουνυχτός [από νυχτός] με τα κρέατα τα σκλερά [σκληρά]. Εσιυλαρώνναμεν τα με λάσπην καλήν [τα κλείναμε με χυλό λάσπης] τζιαι καλά να μεν φέφκει [φεύγει] η βράστη, το πύρωμαν των φουρνουθκιών. Τίποτε να μεν φκαίννει προς τα έξω.

Σαλάτες: Με το κρομμύδιν, το σέλλενον, το πομηλόριν [ντομάτα] ό,τι χόρτα είχαμεν. Κόλλιαντρον τζιαι λάδιν καλόν, πόλικον [μπόλικο] τζιαι λεμόνιν.
Άλας της θάλασσας μας σύναμαν [από μάζεμα] τζιαι στον σιερόμυλον [χειρόμυλο] αλασμένον νάκκον [λίγο]. Αλλομιάν [ακόμη μία] σαλάταν των αυκών με πατάτα βραστήν τζιαι ππαντζιάριν βραστόν λάδιν, ξύδιν τζιαι καλήν καρκιάν!

Ξυδάτα: Καππάριν θκιαλεχτόν συναμένον που τα χωράσσια [χωράφια] μας. Κίρταμαν [κρίταμα] της θαλάσσης ημών. Πάγκαλλους θκιαλεχτούς καλοκαθάρισμένους. Πιπέρκα αψά, σέλλενα καλά μες το ξύδιν το δυνάμενον [δυνατό].

Σαν επροχώραν η τράπεζα και ο οίνος και οι πύρες ή το κονιάκ αναλόγως των ομοτράπεζων εζήτουν τες φρέσκες τζινάρες. Οι αγκινάρες οι πρώτες ήτο από πριν κομμένες και συχνά εκαθαρίζοντο επί της τραπέζης με τους καθαρίζοντας ν’ ακροακκάννουν [να δαγκάνουν την άκρη] τον μεζέν το ακριανόν των φύλλων. Με το πέρας του καθαρισμού οι θησαυροί οι λευκοί των αγκινάρων εποτίζοντο με λεμόνιν εκλεκτόν, άλας πασιήν [χοντρό] και οίνον της φλάσκας η οποία ένωνεν και τους κακοφανισμένους και τους εν έριδι ευρισκομένους. Ούλλα εξεχνόντο κατά το νόημαν του παππού Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.