Ο σκοπός και από τις δύο Διαθήκες είναι ένας, η διόρθωση του ανθρώπου!

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, (13ος αιώνας), Φορητή εικόνα Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Αγίου Όρους.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, «Περίληψη της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκη υπό την μορφή υπομνήματος»

Καινή Διαθήκη ονομάζεται από το χρόνο και από τη φύση των γεγονότων που συνέβηκαν σ’ αυτή, γιατί όλα ανακαινίστηκαν, και πρώτα ο άνθρωπος, για τον οποίο έγιναν τα πάντα. Για να μη λέγει λοιπόν κανείς, «Ο ουρανός είναι ο ίδιος, όπως και η γη, και το σπουδαιότερο απ’ όλα ο άνθρωπος είναι ο ίδιος», δόθηκε νέος νόμος, νέες εντολές, είναι νέα η χάρη που δίνεται με το βάπτισμα, νέος ο άνθρωπος, νέες οι υποσχέσεις.

Γιατί δεν είναι πια γη και τα προερχόμενα από τη γη, αλλά ουρανός και τα συμβαίνοντα στους ουρανούς. Νέα τα μυστήρια. Δεν είναι πια εκείνα τα υλικά, δηλαδή πρόβατο και αίμα και κνίσσα και ακαθαρσία, αλλ’ η λογική και ενάρετη λατρεία, οι εντολές νέες, ο σταυρός που ανεβάζει στους ουρανούς και κάνει υψηλούς τους ανθρώπους.

Ο σκοπός λοιπόν και από τις δύο Διαθήκες είναι ένας, η διόρθωση του ανθρώπου. Και γιατί πρέπει να θαυμάζουμε για την αγία Γραφή, αφού και η ωφέλεια της ίδιας της δημιουργίας είναι για τον άνθρωπο; Γιατί έκανε γι’ αυτόν και ουρανό μεγάλο και γη το ίδιο και θάλασσα παραπάνω από την ανάγκη. του, για να οδηγηθούν στη θεογνωσία οι άνθρωποι, αφού θαυμάσουν το Δημιουργό από το μέγεθος αυτών που έγιναν. Και αυτά λοιπόν έγιναν για τον άνθρωπο.

Επειδή λοιπόν ένας είναι ο σκοπός της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, θεώρησε ο Μωυσής ότι είναι αναγκαίο να γράψει και τις παλιές ιστορίες, όχι κατά τον τρόπο των άλλων ιστορικών, γιατί αυτοί γράφουν απλά τις ιστορίες, διηγούμενοι τα γεγονότα και παρουσιάζοντας τους πολέμους και τις μάχες, για να κερδίσουν τη δόξα από τα συγγράμματα.

Ο νομοθέτης όμως δεν κάνει έτσι, αλλά πάντοτε γράφει ιστορίες μεγάλων ανδρών που είχαν κάνει κατορθώματα ώστε η διήγηση εκείνων, που είχαν πράξει αυτοί, να γίνει θεμέλιο αγαθής διδασκαλίας στους μεταγενέστερους. Γι’ αυτό ακριβώς δεν παρουσιάζει μόνο αυτούς που κατόρθωσαν την αρετή, αλλά και τους αμαρτωλούς, για να μιμηθούμε τους πρώτους και ν’ αποφύγουμε τους δεύτερους, και να κατορθωθεί και από τις δύο μεριές η αρετή και η φροντίδα γι’ αυτήν.

Ας μη νομίζει λοιπόν κάποιος πως είναι άσχετο προς το νομοθέτη το να διηγείται παλιές ιστορίες και να γράφει νόμους. Γιατί τη δύναμη που έχει ο νόμος, την έχει και η διήγηση του βίου των αγίων.

Το ένα μέρος λοιπόν της Παλαιάς Διαθήκης είναι ιστορικό, όπως, η Οκτάτευχος [τα οκτώ πρώτα τεύχη της Π.Δ. που αναφέρει στη συνέχεια]. Η Γένεση διηγείται τα σχετικά με τη δημιουργία του κόσμου και με τη ζωή αυτών που ήταν ευάρεστοι στο Θεό. Η Έξοδος αναφέρει την απελευθέρωση των Ιουδαίων από την Αίγυπτο, εκείνη τη θαυμαστή, τη διαμονή τους στην έρημο, και τη χορήγηση του νόμου. Το Λευιτικό πραγματεύεται τα σχετικά με τις θυσίες και τις ιερουργίες. Γιατί η φυλή του Λευί ήταν αυτή που με κλήρο έλαβε την ιερωσύνη και από το όνομα της φυλής πήρε την ονομασία το βιβλίο. Ύστερα απ’ αυτό οι Αριθμοί. Γιατί, μετά την Έξοδο από την Αίγυπτο, διέταξε ο θεός ν’ αριθμηθεί ο λαός των Ιουδαίων, και βρέθηκαν εξακόσιες χιλιάδες που έγιναν από ένα άνθρωπο, δηλαδή τον Αβραάμ. Έπειτα απ’ αυτό είναι το Δευτερονόμιο, γιατί για δεύτερη φορά τους ερμήνεψε το νόμο ο Μωυσής. Ύστερα είναι ο Ιησούς του Ναυή. Αυτός αφού έγινε αρχηγός των Ιουδαίων μετά το Μωυσή, τους οδήγησε στη γη της επαγγελίας και μοίρασε τη γη με κλήρους στις δώδεκα φυλές. Μετά είναι οι Κριτές. Γιατί όταν πέθανε ο Ιησούς [ο Ιησούς του Ναυή], το πολίτευμα των Ιουδαίων έγινε αριστοκρατικό και κυβερνούσαν οι φυλές. Έπειτα είναι το μικρό βιβλίο της Ρουθ, που περιέχει την ιστορία μιας ξένης γυναίκας, η οποία παντρεύτηκε κάποιον Ιουδαίο.

Ύστερα απ’ αυτό είναι τα τέσσερα βιβλία των Βασιλειών, στα οποία περιέχεται η ιστορία του Σαούλ, του Δαυίδ, του Σολομώντα, του Ηλία και του Ελισσαίου, καθώς και τα γεγονότα μέχρι την αιχμαλωσία στη Βαβυλώνα.

Μετά τα βιβλία των Βασιλειών είναι ο Έσδρας. Αφού λοιπόν οδηγήθηκαν στη Βαβυλώνα, επειδή αμάρτησαν, και έμειναν εκεί δούλοι εβδομήντα χρόνια, ο Θεός έγινε τελευταία ευμενής σ’ αυτούς και έκαμε τον Κύρο, τον τότε βασιλιά των Περσών, τον Κύρο που την παιδεία του έγραψε ο Ξενοφώντας*, ν’ αφήσει τους αιχμαλώτους. Και όταν τους άφησε, επέστρεψαν με αρχηγό τον Έσδρα, τον Νεεμία, και το Ζοροβάβελ. Και την επιστροφή αυτή γράφει ο Έσδρας.

Μόλις επέστρεψαν έκτισαν για δεύτερη φορά το ναό και ανοικοδόμησαν την πόλη. Και όταν πέρασαν εκατό χρόνια, πάλι τους βρήκε ο πόλεμος των Μακεδόνων. Έπειτα συνέβηκαν τα γεγονότα στην εποχή του Αντιόχου του Επιφανή οπότε, αφού πολιορκήθηκαν τρία χρόνια και μισό και υπέφεραν τα πάντα, πάλι απαλλάχθηκαν από τα κακά που ακολούθησαν. Και ύστερα απ’ αυτό, όταν πέρασε λίγος καιρός, έρχεται ο Χριστός και τελειώνει η Παλαιά Διαθήκη.

Συνεχίζεται

* Ξενοφώντας· Αθηναίος ιστορικός και φιλόσοφος (437-366 π.Χ.). Στο έργο «Κύρου Παιδεία» διηγείται την αγωγή και την ιστορία ενός υποδειγματικού βασιλιά, του Κύρου, παρουσιάζοντας τις δικές του ηθικές και πολιτικές θέσεις.

Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=338252

Από τον τόμο «Ιωάννου Χρυσοστόμου, Άπαντα τα έργα», τόμος 1, της σειράς «Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας» των Πατερικών Εκδόσεων, «Γρηγόριος Παλαμάς», Θεσσαλονίκη 1984.