Την τελευταία Κυριακή της Μ. Τεσσαρακοστής, η εκκλησία μας προβάλλει μια ασκητική μορφή, την οσία Μαρία την Αιγυπτία, η οποία αποτελεί πρότυπο απόκτησης αρετών με τη νηστεία και την προσευχή.
Δώδεκα χρονών έφυγε από το σπίτι της και για δεκαεφτά χρόνια ζούσε άσωτη ζωή παρασύροντας πολλούς στην ακολασία. Όταν από περιέργεια θέλησε μαζί με άλλους προσκυνητές να παρευρεθεί στην Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, μια δύναμη την εμπόδιζε να μπει στην εκκλησία. Προσπάθησε πολλές φορές αλλά ήταν αδύνατο. Ύστερα από αυτό αποφάσισε να αλλάξει ζωή και να αναχωρήσει στη βαθιά έρημο την ίδια ημέρα, όπου έζησε για σαράντα χρόνια και πέθανε αφού την κοινώνησε ο π. Ζωσιμάς.
Η απομόνωσή της στην έρημο ήταν πράξη ελευθερίας και όχι πράξη αδυναμίας για την αντιμετώπιση της ζωής. Ήταν εκδήλωση αποφασιστικότητας και δύναμης, γιατί ήταν δική της επιλογή. Όπλα της οσίας Μαρίας ήταν η θερμή προσευχή προς τη Παναγία και η αδιάλειπτη προσευχή προς τον Χριστό καθώς και η συνεχής νηστεία. Όσο καθάριζε η ψυχή της από τις αμαρτίες του παρελθόντος, τα «πικρά δάκρυα» της μετανοίας έδιδαν τη θέση τους στα «γλυκά δάκρυα» της θείας κατανύξεως, τα οποία μαλάκωναν την ψυχή της.
Η μετάνοια της οσίας Μαρίας ήταν συνδεδεμένη με την ελπίδα και όχι με την απόγνωση. Η οσία Μαρία βρήκε την χρυσή τομή ανάμεσα στην λύπη και στην απελπισία για τις αμαρτίες της, εκφράζοντας αυτό που είπε ο Απ. Παύλος, ότι «η κατά Θεόν λύπη έχει ως αποτέλεσμα την μετάνοια που οδηγεί στη σωτηρία, ενώ αντίθετα η λύπη του κόσμου επιφέρει τον θάνατο».
H οσία Μαρία, για να καταφέρει να ξεπεράσει πρώτα τον εαυτό της και μετά τους πειρασμούς της, δεν είχε μόνο μια τάση αυτοκατηγορίας. Για τον αγιασμό δεν απαιτείται μόνο ψυχική συστολή αλλά και θεϊκός πόθος, «θείος έρωτας. Η πρώην πόρνη Μαρία αναδείχθηκε νύμφη Χριστού, κατόρθωσε δηλαδή να φθάσει στην αρετή της αγνότητας και στην άκρα ταπείνωση.
Κοντάκιον, τῆς Ὁσίας Ἦχος γ’ Ἡ Παρθένος σήμερον
Ἡ πορνείαις πρότερον μεμεστωμένη παντοίαις
Χριστοῦ Νύμφη σήμερον τῇ μετανοίᾳ ἐδείχθης,
Εσύ που χόρτασε προηγουμένως με κάθε είδους πορνεία
αναδείχθηκες σήμερα με την μετάνοιά σου Νύμφη Χριστού
Ἀγγέλων τὴν πολιτείαν ἐπιποθοῦσα,
δαίμονας Σταυροῦ τῷ ὅπλῳ καταπατοῦσα·
διὰ τοῦτο βασιλείας ἐφάνης νύμφη Μαρία ἔνδοξε.
Ποθώντας να ζεις στην πολιτεία των Αγγέλων
και καταπατώντας με το όπλο του Σταυρού τους δαίμονες,
γι αυτό ,Μαρία, αναδείχθηκες νύφη της βασιλείας του Θεού.
Σημεία για σχολιασμό
Την νύφη την θέλουμε να είναι αγνή παρθένα, αλλά η Μαρία η Αιγυπτία ήταν μεγάλη πόρνη, κι όμως με την μετάνοιά της έγινε και πάλι αγνή και μάλιστα νύμφη του Χριστού και κυκλοφορεί ανάμεσα σε αγγέλους στον ουρανό. Κι έτσι βγαίνει και πάλι αληθινός ο λόγος του Θεού ότι ληστές και πόρνες μας οδηγούν στην βασιλεία του Θεού, γιατί ο Θεός είναι τόσο μεγαλόψυχος, ώστε ξεχνάει όσες αμαρτίες και απιστίες του κάναμε, φτάνει να τις ομολογήσουμε, να μετανοήσουμε και να αλλάξουμε πορεία προς το αγαθό.
Ὁ Οἶκος
Τὴν ἀμνάδα Χριστοῦ καὶ θυγατέρα, ᾄσμασιν εὐφημοῦμέν σε νῦν,
Μαρία παναοίδιμε τὴν τῶν Αἰγυπτίων ἀναφανεῖσαν θρέμμα
τὴν πλάνην δὲ τούτων πᾶσαν φυγοῦσαν,
Εσύ που είσαι το προβατάκι και η θυγατέρα του Χριστού
με άσματα σε δοξολογούμε σήμερα, Μαρία αειμακάριστη,
εσύ που εμφανίστηκες μεν ως γέννημα της Αιγύπτου
όμως που ξέφυγες κάθε είδους πλάνη τους
καὶ καλῶς προσενεχθεῖσαν τῇ Ἐκκλησίᾳ
βλάστημα τίμιον δι’ ἐγκρατείας καὶ δεήσεως,
ἀσκήσασαν ὑπὲρ μέτρον τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως·
και πολύ καλά προβάλλεται στην εκκλησία
σαν ένα πολύτιμο ανάστημα εγκρατείας και προσευχής
που επιδόθηκε σε ασκήσεις που ήταν πέρα
από κάθε μέτρο ανθρώπινης φύσης
διὸ καὶ ὑψώθης ἐν Χριστῷ, διὰ βίου καὶ πράξεως,
Βασιλείας Οὐρανοῦ φανεῖσα νύμφη Μαρία πάνσεμνε.
Γι αυτό και να αναδείχθηκες μέσα στην ποίμνη του Χριστού
με τη ζωή και τις πράξεις σου και έτσι ,Μαρία, αποδείχθηκες
Νύφη της Βασιλείας του Ουρανού.
Σημεία για σχολιασμό
Στον οίκο πάντοτε έχουμε μι αναλυτικότερη περιγραφή του εορταζόμενου γεγονότος, στην προκειμένη περίπτωση της μνήμης της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Η Μαρία τώρα ύστερα από τους εξαντλητικούς αγώνες, που ξεπερνούσαν κάθε μέτρο σύγκρισης για την απόκτηση αρετών, είναι η αμνάδα και η αγαπημένη θυγατέρα του Χριστού, τόση είναι η μαγαλοθυμία και η μακροθυμία του Χριστού, που αποτελεί το μεγάλο γέννημα της Αιγύπτου, που ξέφυγε την πλάνη των ειδώλων και έγινε τίμιο βλάστημα εγκρατείας και προσευχής. Το αποτέλεσμα των προσπαθειών της ήταν να γίνει νύφη της βασιλείας του Θεού ήδη ακόμη και από αυτήν ζωή.
Δόξα… Ἦχος α’ Ἰδιόμελον
Οὐκ ἔστιν ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ βρῶσις καὶ πόσις
ἀλλὰ δικαιοσύνη καὶ ἄσκησις, σὺν ἁγιασμῷ·
Η Βασιλεία του Θεού δεν είναι να τρώμε και να πίνουμε
αλλά να ασκούμε δικαιοσύνη επιδιώκοντας τον αγιασμό
ὅθεν οὐδὲ πλούσιοι εἰσελεύσονται ἐν αὐτῇ,
ἀλλ’ ὅσοι τοὺς θησαυρούς αὐτῶν ἐν χερσὶ πενήτων ἀποτίθενται.
Και επομένως ούτε οι πλούσιοι θα μπουν μέσα σε αυτήν
Αλλά όσοι εναποθέτουν τους θησαυρούς τους στα χέρια των φτωχών.
Ταῦτα καὶ Δαυῒδ ὁ Προφήτης διδάσκει λέγων·
Δίκαιος ἀνὴρ ὁ ἐλεῶν ὅλην τὴν ἡμέραν, ὁ κατατρυφῶν τοῦ Κυρίου καὶ τῷ φωτὶ περιπατῶν, ὃς οὐ μὴ προσκόψῃ,
Αυτά λέγει και ο Προφήτης Δαυίδ διδάσκοντας:
Άνθρωπος του Θεού είναι αυτός δείχνει έλεος όλη την ημέρα
που εντρυφά στις εντολές του Κυρίου,
αυτός που περπατάει με το φως του Χριστού
και συνεπώς δεν πρόκειται ποτέ να σκοντάψει.
ταῦτα δὲ πάντα πρὸς νουθεσίαν ἡμῶν γέγραπται
ὅπως νηστεύοντες χρηστότητα ποιήσωμεν,
καὶ δῴη ἡμῖν Κύριος ἀντὶ τῶν ἐπιγείων τὰ ἐπουράνια.
Όλα αυτά έχουν γραφτεί για νουθεσία μας,
έτσι ώστε με τη νηστεία να γίνουμε χρηστοί.
Και ύστερα από όλα αυτά ας μας δώσει ο Κύριος
αντί των επιγείων τα ουράνια αγαθά
