Προσβάσιμη σελίδα

Τα Κοντάκια και οι Οίκοι των Κυριακών του Παραλυτικού και της Σαμαρείτιδος

(Προηγούμενη δημοσίευση: http://www.pemptousia.gr/?p=341385)

Δ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ

Κοντάκιον Ἦχος γ’ Ἡ Παρθένος σήμερον

Τὴν ψυχήν μου Κύριε, ἐν ἁμαρτίαις παντοίαις, καὶ ἀτόποις πράξεσι, δεινῶς παραλελυμένην, ἔγειρον τῇ θεϊκῇ σου ἐπιστασίᾳ, ὥσπερ καὶ τὸν Παράλυτον, ἤγειρας πάλαι, ἵνα κράζω σεσωσμένος· Οἰκτίρμον δόξα, Χριστέ, τῷ κράτει σου.

Σχόλιο

Ο υμνωδός ταυτίζει τον παράλυτο με τον εαυτό του με τη διαφορά ότι αυτός δεν είναι παράλυτος στο σώμα αλλά στην ψυχή και δεν τον παράλυσε η ασθένεια αλλά η παντός είδους αμαρτία και οι άτοπες πράξεις του. Η μόνη ελπίδα που έχει είναι ο Παντοδύναμος θεός, ο οποίος, όπως σήκωσε τον παράλυτο όρθιο, έτσι να σηκώσει και αυτόν από την πτώση της αμαρτίας κι έτσι σωσμένος να αναφωνήσει προς τον Κύριο: Χριστέ μου είσαι πραγματικά φιλεύσπλαχνος και δεν έχω παρά να δοξάζω τη Δύναμή Σου.

Ὁ Οἶκος

 χειρί σου δρακὶ περικρατῶν τὰ πέρατα, Ἰησοῦ ὁ Θεός, ὁ τῷ Πατρὶ συνάναρχος, καὶ Πνεύματι ἁγίῳ συνδεσπόζων ἁπάντων, σαρκὶ ἐφάνης, νόσους ἰώμενος, καὶ πάθη ἀπήλασας, τυφλοὺς ἐφώτισας, καὶ τὸν Παράλυτον λόγῳ θεϊκῷ σὺ ἐξανέστησας, περιπατεῖν ἀθρόως προστάξας, καὶ τὴν βαστάσασαν αὐτὸν κλίνην ἐπὶ τῶν ὤμων ἆραι· ὅθεν πάντες σὺν τούτῳ ἀνυμνοῦμεν καὶ ἐκβοῶμεν· Οἰκτίρμον δόξα, Χριστὲ τῷ κράτει σου.

Σχόλιο

Ο υμνωδός κάνει μια γενική αναφορά στην θεότητα του Κυρίου και στο λυτρωτικό έργο στη γη και στη συνέχεια μιλάει ειδικότερα για την περίπτωση του παραλύτου.

Στην γενική αναφορά τονίζει την παντοδυναμία του Κυρίου που πηγάζει από τη θεϊκή ιδιότητά του, ως συνάναρχος του Πατρός και συνδεσπότης του Αγίου Πνεύματος, την οποία δεν αποποιήθηκε όταν φόρεσε την ανθρώπινη σάρκα, πράγμα που αποδεικνύεται από ποικίλα θαύματα κατά την επί γης παρουσία του με το να θεραπεύει αρρώστους, να δίνει το φως τους σε τυφλούς και να εξαλείφει όλα τα ανθρώπινα πάθη.

Ύστερα έρχεται στην συγκεκριμένη περίπτωση του παραλύτου στον οποίο πρόσταξε να σηκωθεί να περπατήσει, να πάρει το κρεβάτι του στον ώμο και πάει σπίτι του. Παράλυτοι όμως από την αμαρτία είμαστε και εμείς και γι αυτό όσοι δεχτήκαμε τη σωτήρια λύτρωση από τον Λυτρωτή Χριστό, πρέπει μαζί με τον παράλυτο της παραβολής να αναφωνήσουμε και εμείς: Εσύ Κύριε είσαι πραγματικά φιλεύσπλαχνος και γι αυτό υμνολογούμε και δοξάζουμε την Δύναμή Σου.

Ε΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ 

Κοντάκιον τῆς Σαμαρείτιδος Ἦχος πλ. δ’

Πίστει ἐλθοῦσα ἐν τῷ φρέατι, ἡ Σαμαρεῖτις ἐθεάσατο, τὸ τῆς σοφίας ὕδωρ σε, ᾧ ποτισθεῖσα δαψιλῶς βασιλείαν τὴν ἄνωθεν ἐκληρώσατο, αἰωνίως ἡ ἀοίδιμος.

Σχόλιο

Η Σαμαρείτιδα ήρθε στο φρέαρ (πηγάδι), για να πάρει νερό και να ποτιστεί, αλλά αντί να ποτιστεί από το νερό του πηγαδιού άντλησε το ύδωρ της σοφίας του Χριστού, που το ήπιε και κέρδισε την αιώνια βασιλεία. Η Σαμαρείτιδα δεν ήταν από τα προνομιούχα τέκνα του Ισραήλ όμως παρόλα αυτά γνώρισε μια από τις μεγαλύτερες αποκαλύψεις του Χριστού, ότι πνεῦμα  ὁ    Θεός,  καὶ  τοὺς  προσκυνοῦντας  αὐτὸν  ἐν  πνεύματι  καὶ  ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν (Ιω  Δ,24) .

Ὁ Οἶκος

Τῶν σεπτῶν μυστηρίων ἀκούσωμεν, Ἰωάννου ἡμᾶς ἐκδιδάσκοντος, τὰ ἐν τῇ Σαμαρείᾳ γινόμενα, πῶς γυναικὶ ὡμίλει ὁ Κύριος, ὕδωρ αἰτήσας, ὁ τὰ ὕδατα εἰς τὰς συναγωγάς αὐτῶν συνάξας, ὁ Πατρὶ καὶ τῷ Πνεύματι σύνθρονος· ἦλθε γὰρ ἐκζητῶν τὴν εἰκόνα αὐτοῦ, αἰωνίως, ὡς ἀοίδιμος.

Σχόλιο

Ο υμνωδός αναφέρεται στα γεγονότα που περιγράφει ο ευαγγελιστής Ιωάννης σχετικά με την Σαμαρείτιδα και τα οποία χαρακτηρίζει «σεπτά μυστήρια». Το παράξενο είναι πώς ο Κύριος μιλούσε με μια γυναίκα και μάλιστα αμαρτωλή, που δεν ήταν Ισραηλινή αλλά Σαμαρείτιδα, η οποία ήταν εκτός του ποιμνίου των λογικών προβάτων. Το ακόμη όμως πιο παράξενο για τον υμνωδό ήταν πώς αυτός που συγκεντρώνει τα σύννεφα και ρίχνει βροχές ζητάει από τη γυναίκα αυτή να πιει νερό. Την απάντηση την δίνει ό ίδιος ο υμνωδός «ἦλθε γὰρ ἐκζητῶν τὴν εἰκόνα αὐτοῦ», ήρθε να αναζητήσει την εικόνα Του, γιατί μπορεί οι Εβραίοι να μην συγχρωτίζονταν με τους Σαμαρείτες, ο Κύριος όμως θεωρεί όλους τους ανθρώπους «κατ’ εικόνα» αυτού και όχι μόνο κάνει συζήτηση μαζί της αλλά τις αποκαλύπτει πράγματα, που δεν τα είχε αποκαλύψει ούτε στους μαθητές του θέλοντας να δείξει ότι οι Εβραίοι δεν έχουν αποκλειστικότητα του ευαγγελίου αλλά την δικαιούνται και τα άλλα έθνη.

 

(Συνεχίζεται)

Πρόσφατες
δημοσιεύσεις
Λόγος και Μέλος: Άρθρο Μαρκέλλου Πιράρ «Έτσι ψάλανε οι παππούδες»
Λόγος και Μέλος: Άρθρο Θωμά Αποστολόπουλου «Δέκα λεπτομέρειες για τη βυζαντινή μουσική»
Μνήμη Μανόλη Κ. Χατζηγιακουμή: σκαπανέας, διασώστης, κιβωτός
«Το ευ ζην μου εδίδαξε ο Λυκούργος Αγγελόπουλος»
«Θα ανοίξω το στόμα της ψυχής μου και θα γεμίσει από Άγιο Πνεύμα»