Αγιορείτικη Πνευματικότητα και Ποιμαντική δράση: Η περίπτωση της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και της Πεμπτουσίας
14 Ιουνίου 2022Εκδοτικό έργο
Η Ποιμαντική προσφορά του Αγίου Όρους στον εκδοτικό τομέα έχει σκοπό να μεταφέρει το μήνυμα του Αγίου Όρους στον κόσμο, να αναδείξει την αγιορείτικη κληρονομία και πνευματικότητα σε όλη την οικουμένη, προβάλλοντάς τες μέσω των έντυπων εκδόσεων τόσο στην ελληνική, όσο και σε άλλες γλώσσες, ώστε να μαθητεύσουν σε αυτές οι απανταχού πιστοί, οι μη δυνάμενοι να παραβρεθούν στο Άγιο Όρος.
Πολύ σημαντικό κομμάτι του συγκεκριμένου εγχειρήματος αποτελεί, εκτός από την έκδοση των εντύπων, και η κυκλοφορία ψηφιακών δίσκων εκκλησιαστικής μουσικής (κυρίως από τις Μονές Βατοπαιδίου και Σίμωνος Πέτρας) με ύμνους (π.χ. Μεγάλης Εβδομάδας), που δίνουν τη δυνατότητα σε όλους να γίνουν κοινωνοί της αγιορείτικης ψαλτικής παράδοσης.
Οι εκδόσεις αυτές πραγματοποιούνται είτε από τις ίδιες τις Ιερές Μονές είτε από μοναχούς σε συνεργασία τους με εκδοτικούς οίκους εκτός Αγίου Όρους. Σχεδόν όλες οι Μονές προχωρούν στην έκδοση βιβλίων με περιεχόμενο θεολογικό, δογματικό, ιστορικό, λειτουργικής ζωής, αγιολογικό, οδοιπορικών του Αγίου Όρους, πρακτικών συνεδρίων, εντύπων με εικονογραφημένα χειρόγραφα κ.α..
Τη σημαντικότερη παρουσία στον εκδοτικό τομέα έχουν οι εκδόσεις της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου με περίπου 130 τίτλους με κυριότερα θέματα τον βίο των γερόντων που αναγέννησαν τη Μονή, δηλαδή του Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστή και του Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού που αποτελούσε μέλος της συνοδείας του. Επίσης, κυκλοφορούν βιβλία γραμμένα από τον ίδιο τον Γέροντα Ιωσήφ τον Βατοπαιδινό που μεταφέρουν τη διδασκαλία του στον κόσμο, όπως ο τίτλος με θέμα «Συζητήσεις στον Άθωνα» που δίνονται απαντήσεις σε πνευματικά θέματα που έθεταν στον γέροντα προσκυνητές του Αγίου Όρους. Με αυτό τον τρόπο, δίνεται η δυνατότητα στον κόσμο να διαβάσει μια σειρά ερωτοαπαντήσεων που απασχολούν πολλούς που θα ήθελαν να παραστούν σε μια ομιλία με κάποιον αγιορείτη και να του θέσουν παρόμοιους προβληματισμούς. Επίσης, κυκλοφορούν κείμενα και ομιλίες του Ηγούμενου Γέροντα Εφραίμ, και εκδίδονται νέοι αφιερωματικοί τόμοι αναφερόμενοι σε σύγχρονες αγιορείτικες μορφές όπως του Ιωσήφ του Ησυχαστή, του Μοναχού Μωυσή, του Εφραίμ του Κατουνακιώτη, του Γέροντα Σωφρονίου κ.α. αλλά και λοιπών αξιόλογων μορφών της Ορθοδοξίας όπως του Ιουστίνου Πόποβιτς, του Μάξιμου του Γραικού και άλλων (βλ. εικόνες 25-28 παραρτήματος).
Όσον αφορά τις υπόλοιπες Μονές, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκδόσεις της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας οι οποίες ανέρχονται ήδη στις δεκατρείς, δίνοντας έμφαση στο κομμάτι της λειτουργικής ζωής (με τελευταία έκδοση το «Ευχολόγιον Β΄-Σχηματολόγιον» το οποίο συνδυάζει τη λειτουργική με την ποιμαντική θεολογία λαμβάνοντας υπ’ όψιν σύγχρονους θεολογικούς προβληματισμούς και δεδομένα[1]), οι εκδόσεις της Ιεράς Μονής Ιβήρων που έχουν εκδώσει θεολογικά κείμενα του λόγιου Προηγούμενου Αρχιμανδρίτη Βασιλείου Γοντικάκη (στα ελληνικά και στα αγγλικά), οι εκδόσεις της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου που εκδίδουν κυρίως βιβλία του μακαριστού Γεροντά Γεωργίου Καψάνη (στα ελληνικά, αγγλικά και γερμανικά) και οι εκδόσεις της Ιεράς Καλύβης του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου (Νέα Σκήτη) που διακρίνονται για τις εκδόσεις βίων αγιασμένων προσώπων.
Τέλος, σημαντικό μέρος εκδόσεων τίτλων σχετικά με το Άγιο Όρος έχει αναλάβει η Αγιορείτικη Εστία, η οποία ιδρύθηκε το 2000 από τον Δήμο Θεσσαλονίκης και την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους, με σκοπό να οργανώσει και να λειτουργήσει εκθέσεις, να προχωρήσει σε εκδόσεις που θα αναδεικνύουν τη μακρά μοναστική παράδοση του Αγίου Όρους και τον ρόλο του ορθόδοξου μοναχισμού εν γένει, να παρουσιάσει την ιστορική και πολιτιστική διαδρομή του και τη μεγάλη πνευματική του παρακαταθήκη, και να προβάλει την σύγχρονη αποστολή του μέσα από την οργάνωση συνεδρίων, ομιλιών, συμποσίων και άλλων σχετικών[2].
Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός
Το Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός δημιουργήθηκε από την Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και είναι μια Αστική μη κερδοσκοπική εταιρία, με κύριο σκοπό την έρευνα, καταγραφή, διάσωση, διάδοση, προβολή και ανάδειξη του Παγκόσμιου Ορθοδόξου Πνευματικού και Πολιτιστικού Πλούτου και Αποθέματος[3].
Το Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός έχει πραγματοποιήσει έως τώρα πολλές έντυπες, ψηφιακές και μουσικές εκδόσεις[4] και ήταν παραγωγός ντοκιμαντέρ προβολής σύγχρονων αγιορειτών Γέροντων όπως του γέροντοςΠαΐσίου,του γέροντος Πορφύριου, του Ιωσήφ του Ησυχαστή,[5]ενώ είναι και συμπαραγωγός[6] στην διεθνή παραγωγή της ταινίας «Ο άνθρωπος του Θεού» όπου παρουσιάζεται η ζωή του Αγίου Νεκταρίου. Επίσης, συντέλεσε ώστε να παραχθούν ντοκιμαντέρ σχετικά με την Χάλκη, την Ίμβρο κ.α.. Επίσης, διοργάνωσε και αποτέλεσε βασικό χορηγό επικοινωνίας σε πλειάδα ημερίδων, διημερίδων, τοπικών και διεθνών συνεδρίων[7] και άλλων πολιτισμικών και κοινωνικών εκδηλώσεων. Πραγματοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα και χορηγεί υποτροφίες«Προχωρημένων Σπουδών στην Ορθόδοξη Πνευματική Ζωή και Θεολογία» απευθυνόμενες σε ορθόδοξους θεολόγους κατόχους διδακτορικού διπλώματος[8], ενώ δραστηριοποιείται και στον τομέα των εκδόσεων με την πιο πρόσφατη εκδοτική του ενέργεια να είναι το θεολογικό περιοδικό Αναλογία (Analogia), μία επιθεώρηση θεολογικού λόγου στην αγγλική γλώσσα. Στόχος της είναι η προώθηση του θεολογικού διαλόγου μεταξύ της Ορθοδοξίας και των απόψεων και ανησυχιών που εκφράζει ο δυτικός τρόπος της θεολογικής και φιλοσοφικής σκέψης. Από τις δραστηριότητες του Ινστιτούτου ξεχωρίζει η έκδοση του διαδικτυακού περιοδικού Πεμπτουσία (www.pemptousia.gr) και οι βραχίονες που αναπτύσσονται μέσω αυτής, τους οποίους θα δούμε παρακάτω, ενώ επίκειται και η δραστηριοποίηση στη δορυφορική τηλεόραση[9].
Για το Άγιο Όρος το Διαδίκτυο αποτελεί μια διπλή πρόκληση. Πρώτον, ο εκμηδενισμός των αποστάσεων που δημιουργεί το διαδίκτυο, δίνει στο Άγιο Όρος τη δυνατότητα να μεταφέρει την πνευματικότητά του και τον Λόγο του Θεού στα πέρατα της Γης, και να συμβάλει ιεραποστολικά στον επαν(ευαγγελισμό) του κόσμου, καθώς το θείο θέλημα όπως τελειώθηκε και αποκαλύφθηκε εν Χριστώ, πρέπει να γνωστοποιηθεί σε κάθε γωνιά της γης και σε κάθε πτυχή της οικουμένης[10] και ιδιαίτερα σε χώρες όπου τα καθεστώτα είναι εχθρικά προς τον Χριστιανισμό. Δεύτερον, δημιουργεί ένα νέο χώρο ποιμαντικής διακονίας, καθώς οι σύγχρονοι ποιμένες οφείλουν να προστατεύσουν το ποίμνιό τους από τα κακώς κείμενα που υπάρχουν εντός του διαδικτύου αλλά και να θεραπεύσουν το ποίμνιό τους που ασθενεί (εξάρτηση) λόγω της αλόγιστης χρήσης αυτού του νέου μέσου.
Στο πλαίσιο αυτό, το Άγιο Όρος αναλογιζόμενο την ανάγκη των καιρών που απαιτεί έναν νέο τρόπο επικοινωνίας, επεκτείνει την ποιμαντική του διακονία και σε αυτόν τον τομέα δημιουργώντας ιστοσελίδες που αποτελούν γέφυρα επικοινωνίας με τον κόσμο.
Από τις είκοσι Ιερές Μονές του Αγίου Όρους οι δέκα (Βατοπαιδίου, Ιβήρων, Χιλανδαρίου, Κουτλουμουσίου, Παντοκράτορος, Ζωγράφου, Ξενοφώντος, Γρηγορίου, Εσφιγμένου και Παντελεήμονος) διατηρούν επίσημη ιστοσελίδα Στις ιστοσελίδες αυτές μπορεί να βρει ο κάθε ενδιαφερόμενος ιστορικά στοιχεία της κάθε μονής, πληροφορίες για τα προσκυνήματα που διαθέτει η καθεμία, παρουσίαση μοναστηριακών προϊόντων και εργόχειρων που διατίθενται προς πώληση, στοιχεία για τη διαδικασία φιλοξενίας, επίκαιρα άρθρα κ.α..
Όπως είχαμε προαναφέρει στο σχετικό κεφάλαιο, η Μονή Βατοπαιδίου προσπάθησε να διατηρήσει ζωντανή τη μόρφωση του Γένους κυρίως μέσω της Αθωνιάδας Σχολής και της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Έτσι και σήμερα, συνεχίζοντας αυτή την παράδοση, με σύγχρονα πλέον μέσα, ασκεί το κύριο διαδικτυακό ποιμαντικό έργο της μέσω της ιστοσελίδας «Πεμπτουσία», η οποία λειτουργεί μερίμνη της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός», όπως αναφέρθηκε και στην προηγούμενη ενότητα.
Η Πεμπτουσία, έντυπη στην αρχή, αποτέλεσε ένα βήμα για τον διάλογο μεταξύ θρησκείας, επιστήμης και πολιτισμού στη βάση της ελληνορθόδοξης παράδοσης. Το περιοδικό αυτό αναγνωρίστηκε ως ένα από τα πιο ποιοτικά του είδους σε περιεχόμενο και εμφάνιση και αγαπήθηκε ιδιαιτέρως από τουςαναγνώστες, τόσο που τα τεύχη του σήμερα να θεωρούνται περιζήτητα έως συλλεκτικά. Οι οικονομικές δυσχέρειες συνέπεσαν με την οικονομική κρίση του 2009 και εντεύθεν ανάγκασαν το Ινστιτούτο Άγιος Μάξιμος να αναστείλει την έντυπη έκδοση. Τότε γεννήθηκε η ιδέα να συνεχίσει την προσφορά αυτή στον χώρο του διαδικτύου, ο οποίος προσφέρει μεγάλες δυνατότητες με πολύ μικρότερο κόστος[11].
Η Πεμπτουσία εισαγάγει το φιλοκαλικό πνεύμα στο Διαδίκτυο και θέλει με την παρουσία της να συμβάλει στην καλύτερη νοηματοδότηση της ζωής του ανθρώπου, στην αναζήτηση του οντολογικού του περιεχομένου και στην επίγνωση του ανεξάντλητου μυστηρίου του ανθρώπου που εικονίζει το θείο κάλλος[12]. Αναγνωρισμένες προσωπικότητες από όλο το φάσμα του επιστητού, της θεολογίας και του πολιτισμού πλαισιώνουν την Πεμπτουσία ως επιστημονικοί συνεργάτες. Επίσης, μεγάλη τομή αποτελεί η δημιουργία της ψηφιακής τηλεόρασης «pemptousia web tv», στην οποία εκατοντάδες πρωτότυπες και αποκλειστικές συνεντεύξεις από προσωπικότητες της εκκλησιαστικής ζωής, της επιστήμης και της τέχνης είδαν το φως της δημοσιότητας, ενώ πολλά διεθνή συνεδρία με τεράστια ποικιλία θεμάτων έχουν καλυφθεί τηλεοπτικά και έχουν αρχειοθετηθεί μέσα στην ιστοσελίδα της Πεμπτουσίας.
Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε το 2011, και μέχρι τα τέλη του 2017 στην Πεμπτουσία εισήχθησαν 17.000 άρθρα στα ελληνικά. Επίσης μεταφράστηκαν 3.000 άρθρα στα αγγλικά, δημοσιεύτηκαν 4.200[13] βίντεο με συνεντεύξεις και συνέδρια, ενώ παρήχθησαν και 8.000 ώρες ραδιοφωνικού προγράμματος[14]. Οι συνεργάτες-συντάκτες (κληρικοί και λαϊκοί) των άρθρων της «Πεμπτουσία» έως τον Ιανουάριο του 2019 έχουν ανέλθει σε 3.000, με τους μοναδικούς αναγνώστες της ιστοσελίδας (και των άρθρων που παράγονται από τους βραχίονές της όπως το «Διακόνημα», και το OrthodoxChristianNetwork) σε Ελλάδα και εξωτερικό να ανέρχονται στους 400.000 μηνιαίως, ενώ γίνονται και δημοσιεύσεις σε 1.250.000 λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα (Facebook και Twitter)[15], δείχνοντας ότι ο κόσμος έχει αγκαλιάσει αυτήν την προσπάθεια και έχει καθημερινή ανάγκη να αναπαύεται πνευματικά στο Διαδικτυακό χάος που επικρατεί.
Το Ποιμαντικό ενδιαφέρον προς τους απανταχού Ορθοδόξους είχε ως αποτέλεσμα η Πεμπτουσία να ανοιχτεί και στον υπόλοιπο ορθόδοξο κόσμο, λειτουργώντας στην αγγλική, τη ρωσική, τη ρουμανική και τη γεωργιανή γλώσσα. Το 2015 τιμήθηκε με το βραβείο των webby-awards, του διεθνούς οργανισμού αξιολόγησης και βράβευσης ιστοσελίδων, ο οποίος τίμησε την Πεμπτουσία επιλέγοντάς την ανάμεσα στα πέντε καλύτερα sites παγκοσμίως με θέμα θρησκεία και πνευματικότητα μεταξύ δεκατριών χιλιάδων υποψηφιοτήτων[16].
Το πλεονέκτημα της «Πεμπτουσίας» είναι ότι δεν αποτελεί μια ιστοσελίδα με παγιωμένο περιεχόμενο το οποίο ανανεώνεται σε αραιά διαστήματα, αλλά η θεματολογία της ανανεώνεται καθημερινά κρατώντας το ενδιαφέρον των επισκεπτών της. Οι κύριες ενότητές της περιλαμβάνουν: α)ενότητα πολιτισμού (αθλητισμού, βυζαντινής μουσικής, εκδόσεων, λαογραφίας κ.π.α.), β)ενότητα επιστημών όπου εξετάζονται διάφορα επιστημονικά θέματα αλλά και το πρίσμα των σχέσεων μεταξύ θρησκείας και επιστήμης, γ)ενότητα παιδικών στην οποία προσεγγίζονται θέματα λειτουργικής ζωής και βίων αγίων με τρόπο ώστε να είναι προσιτά στα παιδιά, ενώ παρουσιάζονται θέματα σχολικών μαθημάτων (ιστορίας, γεωγραφίας κ.α.) αλλά και παραμυθιών και δ)ενότητα ψαλτικής με θέματα που άπτονται της βυζαντινής μουσικής με έμφαση στην αγιορείτικη ψαλτική παράδοση.
Το κύριο όμως ποιμαντικό έργο ασκείται από την ενότητα του «Αγιορείτικου λόγου» στην οποία υπάρχουν άρθρα, βίντεο και ομιλίες για σύγχρονους αγιορείτες πατέρες από ανθρώπους που έζησαν κοντά τους, αλλά και ψυχοφελείς ομιλίες αγιορειτών ηγούμενων, οι οποίες άπτονται θεμάτων πνευματικής και λειτουργικής ζωής, μοναχικού βίου και άλλων θεμάτων που αναπαύουν τους πιστούς και τους μεταφέρουν νοερά στο αγιορείτικο κλίμα.
Η «Πεμπτουσία» αποτελεί μια ιστοσελίδα πνευματικής οικοδομής για όσους θέλουν να εντρυφήσουν στην αγιορείτικη πνευματικότητα, καθώς μπορούν να εντοπίσουν συγκεντρωμένα άρθρα και ομιλίες (απαλλαγμένα ανακριβειών και υπερβολών) που αφορούν σύγχρονες αγιορείτικες μορφές, όπως για παράδειγμα του Γέροντα Παΐσίου, του Εφραίμ του Κατουνακιώτη, του Γέροντα Μωυσή και άλλων, από έγκριτους ανθρώπους (για παράδειγμα καθηγητών πανεπιστημίου, ηγούμενων, επισκόπων κ.α.), σε μια εποχή κατά την οποία το διαδίκτυο βρίθει ανακριβειών και παραφιλολογιών (όπως για παράδειγμα ανύπαρκτες προφητείες) σχετικά με τη ζωή και τη διδασκαλία των παραπάνω αγιασμένων μορφών, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να οδηγούν πολλές φορές σε χλευαστικά σχόλια και στην απαξίωσή τους.
Σημαντικότατη επίσης, είναι η προβολή θεολογικών, ιστορικών και επιστημονικών ομιλιών και εκδηλώσεων από επιστήμονες του είδους, καθώς έτσι δίνεται η δυνατότητα στο ευρύ κοινό να παρακολουθήσει επιμορφωτικά θέματα ανά πάσα στιγμή. Ιδιαίτερα, όσον αφορά το θεολογικό κομμάτι, δίνεται η δυνατότητα θεολογικής κατήχησης στους ενδιαφερόμενους σε όλο τον κόσμο, ακόμη και σε περιοχές απομακρυσμένες αλλά και εχθρικές προς τον χριστιανισμό, όπως ήδη αναφέρθηκε.
Επίσης λειτουργεί ενότητα ραδιοφωνικού σταθμού με εκπομπή καθ’ όλο το 24ωρο με λειτουργικό πρόγραμμα, ομιλίες, βίους αγίων κ.α., όπως και ενότητα ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης, στην οποία μπορεί οποιοσδήποτε να έχει πρόσβαση από τον υπολογιστή του, σε επιστημονικές εργασίες θεολογικού (κυρίως) περιεχομένου.
Δια του Ιδρύματος «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός», η Πεμπτουσία, από το 2019, έθεσε σε λειτουργία το Διεθνές Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων, «ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ» από το οποίο προβάλλονται με αξιοπιστία ειδήσεις, συνεντεύξεις και δημοσιογραφικές αποστολές σε Μητροπόλεις σε όλη την Ελλάδα, σε Πατριαρχεία και Αυτοκέφαλες Εκκλησίες σε όλο τον κόσμο, αλλά και όπου το προστάξει η επικαιρότητα, προβάλλοντας το έργο της Εκκλησίας, την ποιμαντική και ιεραποστολική δράση της, τη συμβολή και προσφορά της στη σύγχρονη κοινωνία[17], λειτουργώντας με εκκλησιαστικό δημοσιογραφικό ήθος.
Επίσης, συμβαδίζοντας με τις πλέον σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις η Πεμπτουσία προμηθευθεί πολλούς από τους τίτλους των εκδόσεων της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου και του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός» υπό μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου – Ebook μέσω iTUNES και AMAZON δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στον αναγνώστη να έχει πρόσβαση σε ένα τεράστιο αριθμό εκδόσεων και βιβλίων, τόσο στην ελληνική, όσο και στην αγγλική γλώσσα, συμβάλλοντας έτσι στη γνωριμία του κόσμου με την αγιορείτικη παράδοση, εμπειρία και θεολογία, και γενικότερα τον πνευματικό πλούτο του Αγίου Όρους, ο οποίος οδηγεί τον άνθρωπο στην ψυχική ειρήνη και την αναζήτηση των αιώνιων αξιών[18].
Στην εποχή της «ψηφιοποίησης» της ζωής, που αλλάζει ακόμη και την «ταυτότητα» τού προσώπου, καθώς μια μικρή συσκευή ενός «έξυπνου» κινητού τηλεφώνου μπορεί να αποτελεί προέκταση και αχώριστο σύντροφο του ανθρώπου[19], η Πεμπτουσία κάνει αισθητή την παρουσία της και εκεί με μια σειρά εφαρμογών (Πεμπτουσία fm και Βηματάρισσα) που μεταδίδουν καθημερινά αγιορείτικα μηνύματα.
Τέλος, η Ι.Μ.Μ. Βατοπεδίου εκμεταλλεύθηκε το διαδίκτυο ποιμαντικά κατά την διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού covid-19, πραγματοποιώντας ψηφιακές συναντήσεις[20] («ψηφιακό αρχονταρίκι») του ηγουμένου γέροντα Εφραίμ με πιστούς, θέλοντας να τους στηρίξει πνευματικά κατά την περίοδο του κατ’ οίκον εγκλεισμού. Οι συνάξεις αυτές συνεχίστηκαν[21] και μετά την λήξη των πρώτων περιοριστικών μέτρων («lockdown»), επεκτάθηκε σε συναντήσεις με παιδιά και νέους[22], και δημιουργήθηκε μια πληθώρα διαδικτυακών συνάξεων[23] όπως με τον Οικουμενικό Πατριάρχη καικαθηγητές και Θεολόγους ανήμερα της Κυριακής της Ορθοδοξίας του 2021 με θέμα «Το μήνυμα της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο άνθρωπο», με ιεροψάλτες (ελληνόφωνους και αλλοδαπούς), με τα τέκνα τριτέκνων και πολυτέκνων οικογενειών, ομιλίες στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Δημήτρια 2020 του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου του ομώνυμου Δήμου, με φοιτητές Θεολογικών Σχολών, με τους αναγνώστες της Ρομφαίας, με Ιατρούς και Επαγγελματίες Υγείας, με αποφοίτους και Φοιτητές της Ορθόδοξης Θεολογικής Σχολής του Αγίου Τύχωνος ΗΠΑ, με τον Σύλλογο Φοιτητών της Άλμπα Ιουλία Ρουμανίας, με τον Σύνδεσμο Ορθοδόξων Χριστιανών Φοιτητών της Ρουμανίας, με πιστούς από το Πανεπιστημιακό Παρεκκλήσιο Αγίου Νικολάου και Αγίου Ιωάννου του Αποστόλου Κλουζ-Ναπόκα Ρουμανίας, με Ρουμάνους ψυχολόγους – ψυχιάτρους και νευρολόγους, με Ρουμάνους καλλιτέχνες, με την ενορία Υψώσεως Τιμίου Σταυρού Τιφλίδας, με τους φίλους του βιβλιοπωλείου «Libraria Bizantina» στο Βουκουρέστι, με φοιτητές των Θεολογικών Σχολών των Η.Π.Α., με ρωσόφωνους πιστούς, με Ορθόδοξους Γάλλους κ.α.. Στο ίδιο πλαίσιο η ιστοσελίδα πραγματοποίησε «διαδικτυακά αρχονταρίκια» με μητροπολίτες από διάφορες μητροπόλεις της Ελλάδος, όπως με τον Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαο, τον Μητροπολίτη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνο, τον Μητροπολίτη Χαλκίδας κ. Χρυσόστομο, τον Μητροπολίτη Αργολίδος κ. Νεκτάριο, τον Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά, τον Μητροπολίτη Πέλλης, Εδέσσης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ, τον Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιο, τον Μητροπολίτη Κορίνθου κ. Διονύσιο, με τον Μητροπολίτη Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμο, με τον Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνό, με τον Μητροπολίτη Κερκύρας κ. Νεκτάριο, με τον Μητροπολίτη Σταγών και Μετεώρων κ. Θεόκλητο, με τον Μητροπολίτη Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαΐα, τον Γέροντα Γαβριήλ ηγούμενο της Ιεράς Μονής Οσίου Δαυίδ Ευβοίας, με τον Γέροντα Πέτρο, Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ, με τον καθηγητή της ΑΕΣΘ π. Νικόλαο Λουδοβίκο, με τον Αρχιμανδρίτη Ζαχαρία της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, με τον Γέροντα Μάξιμο Ηγούμενο της Ι.Μ. Οσίου Διονυσίου εν Ολύμπω και τον Μητροπολίτη Λεμεσού κ. Αθανάσιο (ο οποίος πραγματοποίησε και «ψηφιακό αρχονταρίκι» με Ρουμάνους πιστούς).
Τέλος, στα πλαίσια τον διαδικτιακών πρωτοβολιουν της Ι.Μ.Μ. Βατοπεδίου και της Πεμπτουσίας (και σε συνεργασία και με την Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς), διοργανώθηκε και υλοποιήθηκε στα πλαίσια των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, το διαδικτυακό συνέδριο «Η πολυδιάστατη, διαχρονική και οικουμενική Επανάσταση του 1821», σε 17 Διαδικτυακές Συνεδρίες από 34 Εισηγητές και Σχολιαστές, κατά το διάστημα από 16 Νοεμβρίου 2021 έως 29 Μαρτίου 2022[24].
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ
