Η Άσαρκος παρουσία του Θεού Λόγου και του Αγίου Πνεύματος στην Παλαιά Διαθήκη. Απάντηση σε αντιτριαδικούς ισχυρισμούς

Αποτελεί, από τα χρόνια της Μεταρρύθμισης μέχρι σήμερα, κοινό επιχείρημα, επαναλαμβανόμενο μονίμως, από όλες τις αντιτριαδικές αιρέσεις που εμφανίστηκαν από τότε μέχρι τις ημέρες μας, στο πλαίσιο της πολεμικής τους κατά του μυστηρίου της Αγίας Τριάδος, ότι στερείται βιβλικής θεμελίωσης η διδασκαλία για τη θεότητα του Χριστού, κάθε ισχυρισμός περί προύπαρξης του Θεού Λόγου πριν από τη γέννησή Του από τη Μαρία, όπως και κάθε ισχυρισμός περί  υποστατικής διάκρισης και θεότητας του Αγίου Πνεύματος.

Είναι, υποστηρίζουν, αντιβιβλικές δοξασίες. Θεός, κατά τους ισχυρισμούς τους, πρέπει, αποκλειστικά και μόνο, να θεωρείται το πρόσωπο του Πάτερα. Βασικό επιχείρημά τους για τη διατύπωση των θέσεών τους, αποτελεί ο ισχυρισμός τους ότι η Παλαιά Διαθήκη αγνοεί την προύπαρξη του Θεού Λόγου, την  διακριτή υπόσταση και τη θεότητα του Παναγίου Πνεύματος.

Με αυτή την αφετηρία, αρέσκονται να διατυπώνουν προσβλητικές μομφές κατά των χριστιανών που αποδέχονται και ομολογούν την θεότητα και την προύπαρξη του Θεού Λόγου και του Αγίου Πνεύματος, μεταξύ των άλλων, ότι εισάγουν στον χριστιανικό κόσμο παγανιστικές πολυθειστικες δοξασίες. Σε ιστορικό επίπεδο για εξέχουσες εκκλησιαστικές προσωπικότητες αγίων και Πάτερων π.χ Μεγάλου Αθανασίου, Μέγα Κων/νού , αλλά και μοναδικά εκκλησιαστικά γεγονότα όπως για τις Οικουμενικές συνόδους, διατυπώνουν πρωτοφανείς και ανιστόρητους ισχυρισμούς σε συνδυασμό με μία πρωτοφανή εφευρετικότητας κατασκευασμένες κατηγορίες και απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς.

Η άσαρκος παρουσία του Θεού Λόγου στην Παλαιά Διαθήκη

Αντιθέτως, πατερική διδασκαλία και φρόνημα της Εκκλησίας, τεκμερόμενο ασφαλώς από την Παλαιά Διαθήκη, αποτελεί η Άσαρκος παρουσία του Θεού Λόγου σ’αυτή , στο πλαίσιο του μυστηρίου της θείας Οικονομίας, σ΄ένα πλήθος θεοφανείων ιδιαιτέρως με την μορφή του Αγγέλου του Θεού.

Ο άγγελος του Γιαχβέ ομιλεί κατά τρόπο θεοπρεπή που ανήκει αποκλειστικά στο Θεό(Γεν.21,17 -18, ομιλείως Θεός: α)Γεν.16, 7-13.β)Γεν.22,11 -18.Πρβλ.Γεν.28, 13 –17 γ)Γεν.24,7.40.δ)Γεν.31, 11-13ε)Εξόδ.3, 2-6αλλούεξονόματοςτούΘεού, χαρακτηρίζεται  ως Θεός αφού του αποδίδονται θεία ονόματα όπως το Γιαχβέ (Εξόδ.3, 14-15), Ελοχίμ(Γεν.32,27-30.Πρβλ.Ωσηέ12, 3-5), γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται Κύριος, προπορεύεται των Ισραηλιτών κατά την έξοδο από την Αίγυπτο(Εξόδ.14,19. Εξόδ. 23, 20-23.Εξόδ.32, 34.33, 2.Πρβλ. Αριθμ.20,16.Ησ.63,9).

Στον προφήτη Ζαχαρία (Κεφ.2, 10 -11), γίνεται λόγος για τον Κύριο (Γιαχβέ) που αποστέλλει τον άλλο Κύριο (Γιαχβέ). Ο προφήτης Μαλαχίας Κεφ.3,1-2 κάνει λόγο γιάτόν Κύριο που θα έλθει στον ναό Tου. Αυτή η βιβλική μαρτυρία αναφέρεται στον Μεσσία, όπως επιβεβαιώνεται από το Μαρκ. 1,2.Το πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιεί τον εβραικό όρο «Adonai», εδώ μεταφρασμένος Κύριος, πρόκειται για όνομα που δεν εφαρμόζεται ποτέ σε κανέναν, αλλά αποκλειστικά στον υπέρτατο Θεό. Επίσης, ο ναός, ο οποίος ήταν αποκλειστικά ιερός xώρος  παρουσίας και λατρείας του Γιαχβέ, ονομάζεται δικός Του ναός. Μία ακόμη, δηλαδή, παλαιοδιαθηκική μαρτυρία για τη θεότητα του Λόγου στην Παλαιά Διαθήκη συνδυασμένη με το μυστήριο της ενσαρκου Οικονομίας Του.

Τα ανωτέρω βιβλικά εδάφια μαρτυρούν όχι μόνο την παρουσία του Θεού Λόγου στην Παλαιά Διαθήκη ως υπόστασης δίπλα στην υπόσταση του Θεού Πατρός , αλλά και τη θεότητά Του, καθώς στον άγγελο του Γιαχβέ αποδίδονται τα ίδια θεία ονόματα όπως και στον Θεό Πατέρα, κάτι αδιανόητο εάν επρόκειτο περί κτιστού όντος , όπως οι άλλοι άγιοι άγγελοι.

Το πρόσωπο του Αγίου Πνεύματος στην Παλαιά Διαθήκη

Οι νεότεροι Πνευματομάχοι, που αρνούνται και πολεμούν το Άγιο Πνεύμα ως διακριτή υπόσταση στο μυστήριο της Αγίας Τριάδος και φυσικά τη θεότητα Του, αρέσκονται να επικαλούνται με έπαρση γ΄ιαυτό την πολλαπλή νοηματοδότηση του όρου Πνεύμα στην Αγία Γραφή, και ειδικότερα στην Παλαιά Διαθήκη. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής τους είναι να χαρακτηρίζουν το Πανάγιο Πνεύμα ως απρόσωπη δύναμη η ενέργεια η επιρροή του Θεού Πάτερα.

Παλαιοδιαθηκικές αναφορές που μαρτυρούν την παρουσία του Αγίου Πνεύματος ως ξεχωριστού Προσώπου και όχι ως απρόσωπης δύναμης η επιρροής αποτελούν τα βιβλικά χωρία: (Γεν.1, 2. Κριτών 3, 10. 6, 34. 11, 29. 13, 25. Α΄ Βασ. 11, 6. Β΄. Βασ.23, 2. Ησ.48, 16.63.10, Ιωήλ 3, 1). Μαρτυρίες, μόνο από την Παλαιά Διαθήκη, ενδεικτικές, καθώς όπως τόνιζε ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων στους αρχαίους Πνευματομάχους: « αληθώς πάμπολλα εκ της Παλαιάς Διαθήκης αναλέξαι και πλατύτερον διηγήσασθαι τα περί Αγίου Πνεύματος» (Κατήχηση  16, 32).

Μία άλλη διακριτή κατηγορία μαρτυριών για τη θεότητα του Αγίου Πνεύμα- τος στην Παλαιά Διαθήκης είναι εδάφια που του αποδίδουν τις ίδιες θεικές ιδιότητες που υπάρχουν και στα αλλά δύο Πρόσωπα όπως: (Εξόδ. 31, 3. Κριτ. 14, 6. Ψαλμ.50, 12.103, 30. 138,7. Ησ.11, 2. 40, 13-15. Νεεμία 9, 20). Τι δηλώνουν αυτά; Απαντά με χαρακτηριστική σαφήνεια ο Μέγας Βασίλειος  : « Εκ τούτων παντί δήλον ότι ουχί αλλοτρίωσιν της φύσεως, αλλά οικείωσιν προς τον Πατέρα και τον Υιόν η κοινωνία των ονομάτων παρίστησι» (Κατά Ευνομίου 3, 3).

Έχοντας αυτά υπόψη, απλώς θα υπενθυμίσουμε ότι οι ισχυρισμοί περί αντιβλικών δοξασιών και ανυπαρξίας μαρτυριών για την θεότητα του Λόγου, την προύπαρξη και την φανέρωσή Του ως διάκριτη υπόστασή στην Παλαιά Διαθήκη , όπως και περί του τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδος είναι ισχυρισμοί αθεολόγητοι, έωλοι και ανυπόστατοι.