«Η προσοχή μας πρέπει να στραφεί προς την ανακήρυξη του εθνομάρτυρα Κυπριανού και σε ιερομάρτυρα»!

Ο Εθνομάρτυρας και Ιερομάρτυρας Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός.

Επιστολή προς επίσκοπον Λήδρας Επιφάνιον

Στρόβολος, 4 Οκτωβρίου 2007.

Θεοφιλέστατε
Επίσκοπε Λήδρας και
Ηγούμενε της Ιεράς Βασιλικής και
Σταυροπηγιακής Μονής Μαχαιρά
κ. Επιφάνιε,

Η ολιγόλεπτη συνάντησή μας στον ιερό χώρο του ιερού ναού της Χρυσελεούσας Στροβόλου, στις 27/9/2007, με παρότρυνε να προβώ στην σύνταξη της παρούσας μου επιστολής προς τη θεοφιλίαν σας. Θέμα της είναι ο εξαίρετος βλαστός του Στροβόλου κι όλης μας της Κύπρου (και όχι μόνον), ο εθνομάρτυρας Κυπριανός, ευγνωμοσύνης οφειλόμενης προς αυτόν ένεκα.

Γι’ αυτό και εξηγούμαι. Τόσο ο ιερός ναός της Χρυσελεούσας -κεντρικό κλίτος-, όσο και ο παρακείμενος -70 μέτρα πιο πέρα προς βορράν- ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου, αποτελούν δώρα του ευγνώμονα λελαμπρυσμένου τέκνου της κοινότητας Στροβόλου, εθνομάρτυρα (μόνον;) αρχιεπισκόπου Κύπρου (1810-1821) Κυπριανού, προς την ιδιαίτερη πατρίδα του Στρόβολο. Δεν περιορίστηκε σ ̓ αυτά. Και σχολείον αλληλοδιδακτικό ανήγειρε στην αυλή της εκκλησίας, και δωμάτιο διαμονής του εκάστοτε διδασκάλου οικοδόμησε, και νερό τρεχούμενο εξασφάλισε με εκσκαφή σειράς πηγαδιών ενωμένων με υπόγεια σήραγγα κατά μήκος του Πεδιαίου ποταμού για την συνεχή ύδρευση της γενέτειράς του και την άρδευση των πολυαρίθμων κήπων της.

Μερικές άλλες δωρεές του στην Λευκωσία, όπου ίδρυσε το ελληνικό Σχολείο (το μετέπειτα Παγκύπριο Γυμνάσιο) και στη Λεμεσό, όπου παρόμοια κάτι ανάλογο δημιούργησε, είναι γνωστά σαν καρποί της ολιγόχρονης δράσης του ως αρχιεπισκόπου Κύπρου. Είναι βέβαιο ότι μια συστηματική έρευνα στην Κύπρο και στις παραδουνάβιες χώρες και ιδιαίτερα στις εθνικές βιβλιοθήκες του Ιασίου και του Βουκουρεστίου, ίσως και των Παρισίων, θ ̓ αποκαλύψει πολλά αξιόλογα από την ζωή και το έργο του εθνομάρτυρα.

Όμως, νομίζω ταπεινά πως η προσοχή μας πρέπει να στραφεί και προς άλλη κατεύθυνση: προς την ανακήρυξη του εθνομάρτυρα Κυπριανού και σε ιερομάρτυρα της αγιοτάτης μας ορθοδόξου Εκκλησίας, για την οποία αφιέρωσε, παιδιόθεν, την ζωήν του και για την οποία
πρόσφερε ολοπρόθυμα και το μαρτυρικό του αίμα. Και τούτο, αφού ανενδοιάστως απέρριψε προσφορές για αποφυγή του μαρτυρίου.

Θεοφιλέστατε,
απευθύνομαι σ ̓ εσάς, όχι μονάχα ως αρχιερέα της Εκκλησίας μας, αλλά και ως ηγουμένου της ιεράς μονής Μαχαιρά, της τροφού μονής του εθνομάρτυρα Κυπριανού.

Είμαι βέβαιος ότι μια συστηματική έρευνα στα αρχεία (τα διασωθέντα μέχρι τούδε), στα βιβλία, ιερά σκεύη, εικονίσματα κ.ά. της ιεράς σας μονής, θα αποκαλύψουν επιπρόσθετες σημαντικές πληροφορίες για την ζωή και το έργο του Κυπριανού, του μεγάλου αυτού κεφαλαίου της πατρίδας μας. Πληροφορίες πάντοτε χρήσιμες για τον φρονηματισμό και τον πνευματικό καταρτισμό του δεινοπαθούντος λαού μας.

Όμως επιτρέψετέ μου να περάνω την επιστολή μου με μια απλοϊκή μου ερώτηση. Σε τι υπολείπεται η θυσία του εθνομάρτυρα Κυπριανού από τα μαρτύρια των νεωτέρων ιερομαρτύρων, ανακηρυχθέντων ως τοιούτων, και ανηκόντων στην τάξη των νεομαρτύρων της Εκκλησίας μας;1

Και μια ταπεινή εισήγηση: να γίνει από ειδικούς επιστήμονες ερευνητές προσπάθεια να βρεθούν όλα τα γραπτά κείμενα του εθνομάρτυρα, όπως οι εγκύκλιες επιστολές του προς το ποίμνιο της Εκκλησίας του κ.ά., αυτούσια και να σχολιαστούν από σεβόμενους το πρόσωπο του ιερού άνδρα.2

Πρόχειρα παραθέτω αγιογραφικά κείμενα από την Καινή Διαθήκη, προς υποστήριξη των ενεργειών σας για την ανακήρυξη σε ιερομάρτυρα της Εκκλησίας μας του εθνομάρτυρα αρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανού.

Μπορούν να προστεθούν και άλλα ή και να αφαιρεθούν μερικά ή όλα:
«Ο δε υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται» (Ματθ. ι’ 22).
«Δύνασθε πιείν το ποτήριον ο εγώ μέλλω πίνειν, ή το βάπτισμα ο εγώ βαπτίζομαι βαπτισθήναι; Λέγουσι αυτώ· δυνάμεθα» (Ματθ. κ’ 22).
«Ος δ ̓ αν απολέση την εαυτού ψυχήν ένεκεν εμού και του ευαγγελίου, ούτος σώσει αυτήν» (Μαρκ. η’ 35).
«Εν τη υπομονή υμών κτήσασθε τας ψυχάς υμών» (Λουκ. κα’ 19).
«Αμήν αμήν λέγω υμίν ότι ο τον λόγον μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον, και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν» (Ιω. ε’ 24).
«Εγώ ειμί η ανάστασις και η ζωή, και ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη ζήσεται» (Ιω. ια’ 25).
«Πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα» (Ιω. ια’ 26).
«Λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος, ον αποδώσει μοι ο Κύριος εν εκείνη τη ημέρα, ο δίκαιος κριτής, ου μόνον δε εμοί, αλλά και πάσι τοις ηγαπηκόσι την επιφάνειαν αυτού» (Β’ Τιμ. δ’ 8).
«Μακάριος ανήρ ος υπομένει πειρασμόν· ότι δόκιμος γενόμενος λήψεται τον στέφανον της ζωής, ον επηγγείλατο ο Κύριος τοις αγαπώσιν αυτόν» (Ιακ. α’ 12).
«Τύποι γινόμενοι του ποιμνίου· και φανερωθέντος του αρχιποίμενος κομιείσθε τον αμαράντινον της δόξης στέφανον» (Α’ Πετρ. ε’ 3-4).
«Γίνου πιστός άχρι θανάτου, και δώσω σοι τον στέφανον της ζωής» (Αποκ. β’ 10).
«Και αυτοί ενίκησαν αυτόν διά το αίμα του αρνίου… και ουκ ηγάπησαν την ψυχήν αυτών άχρι θανάτου» (Αποκ. ιβ’ 11).
«Μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες απ ̓ άρτι. Ναι, λέγει το Πνεύμα, ίνα αναπαύσωνται εκ των κόπων αυτών» (Αποκ. Ιδ’ 13).

Εσωκλείω:

1. «Πανηγυρικόν Λεύκωμα επί τη τελετή των αποκαλυπτηρίων της προτομής του εθνομάρτυρος Κυπριανού εν τη γενετείρα αυτού Στροβόλω την 27ην Απριλίου 1930», Β’ έκδοση, Στρόβολος 1988, σσ. 129-170 (συμπληρωμένο με τα της τελετής των αποκαλυπτηρίων της προτομής του εθνομάρτυρος Κυπριανού την 27ην Απριλίου 1930).
2. Σχετική εργασία μου για τον εθνομάρτυρα με κεντρικό περιεχόμενο ομιλία μου, που εκφωνήθηκε από μέρους μου στον Γυμναστικό Σύλλογο «Κεραυνός» το 1962.
3. Ομιλία μου για το ίδιο θέμα στον ιερό ναό Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου.
4. Βιβλίο της κ. Ήβης Πουλλίδου Νησιώτου, Γυμνασιάρχου, με τίτλο ο «Κύπρου Κυπριανός».

Με βαθύτατο σεβασμό και αγάπη,
Οικονόμος
π. Κωνσταντίνος Κούκος.

1 Βλ. Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης, Νέον Μαρτυρολόγιον, Αθήνα, 1961.
2 Έχω υπόψη μου σχετική θαυμάσια εργασία του πανεπιστημιακού κ. Γεωργίου Χριστοδούλου, αναφερόμενη σ’ εγκύκλιο του εθνομάρτυρα για την καταπολέμηση της ακρίδας.

Η επιστολή δημοσιεύτηκε στην έκδοση «Κύπρου Κυπριανός – Ο μεγαλομάρτυρας Αρχιεπίσκοπος του 1821», τόμος β’ «Υστεροφημία», με αρχειακό υλικό και επιμέλεια της Ιεράς Μονής Μαχαιρά, που εξεδόθη από την εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», «Εκδόσεις Βιβλιοθήκης», 2021, ενώ συμπεριλαμβάνεται και στο βιβλίο του μακαριστού Οικονόμου, π. Κωνσταντίνου Κούκου, «Ο Διαλεχτός, Κείμενα για τον εθνομάρτυρα αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό» που θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες.