Στο διαρκές πανηγυρίζον κελί της Παναγούδας που είχε γίνει για μας Μεγάλη Παναγία, Πλατυτέρα!
12 Ιουλίου 2022Θα μπορούσε κάποιος που γνωρίζει πρώτη φορά έναν άγιο να τον χαρακτηρίσει ως ξωτικό! Και, βέβαια, ένας τέτοιος χαρακτηρισμός θα μπορούσε να μοιάζει προσβλητικός και μάλιστα πολύς βαρύς, όπως και πέρα για πέρα αληθοφανής.
Γιατί ο άγιος από αυτή την ζωή ζει την άλλη.
Έχει συναντήσει και έχει ζήσει την αιώνια ζωή και αυτή τον κάνει «αλλόφρονα»! Ακόμη ένας βαρύς χαρακτηρισμός θα μου πείτε, όμως θα πρέπει να συμφωνήσετε πως ένας άγιος ζει και φρονεί άλλα πράγματα απ’ ότι εμείς οι εμπαθείς.
Και να η κατάσταση η οποία τον μεταθέτει από αυτή την ζωή ως ξένον, να ζει και μια άλλη κατάσταση ουράνια, παράλληλα με την ανθρώπινη και γήινη διάσταση του. Η απάθεια!
Πρόκειται για την πάλη για τον εκκοπή του ιδίου θελήματος, δηλαδή του εγωισμού, χωρίς βεβαίως να περιπίπτει σε νιρβάνα και στο απόλυτο κενό και μηδέν, αλλά να παραχωρεί με τον τρόπο της ζωής του που είναι ο τρόπος της θυσιαστικής αγάπης, θέση στον ίδιο τον Χριστό την Πανταγάπη για να κατοικήσει μέσα του.
Και εκεί αρχίζει το πανηγύρι του… ξωτικού. Αυτού, δηλαδή που έχει ξενωθεί από τον εμπαθή και εφάμαρτο κόσμο!
Ο άγιος ζει σε ένα διαρκή πανηγύρι στο οποίο συμμετέχουν και όσοι τον πλησιάζουν! Ή ακόμη όσους πλησιάζει ο ίδιος με την αγάπη του η οποία μεταγγίζεται σ’ αυτόν από την Παναταγάπη!
Το διαρκές πανηγύρι που ζει δεν τον αποξενώνει από τον συνάνθρωπο του, αλλά αντιθέτως τον κάνει να πάσχει γι’ αυτόν, να ενδιαφέρεται και να προσπαθεί να βρει τρόπους για να τον βοηθήσει.
Και έτσι όλη του η ζωή πλέον μοιράζεται με τα πράγματα του κόσμου τούτου και τα του άλλου! Η εκλέπτυνση του χαρακτήρα του του προσφέρει άλλα χαρακτηριστικά που δεν τα συναντάς παρά μόνον σε ανάλογες περιπτώσεις ανθρώπων! Δισυπόστατο θα τον περιέγραφες και ας έχει μόνον όλα τα γήινα και ανθρώπινα χαρακτηριστικά.
Και σίγουρα, βρίσκεται μέσα στον δικό μας κόσμο. Παραδόξως δε, θα έλεγες και μέσα σε όλους μας και σε όλα τα πράγματα.
Το πλησίασμά του δεν είναι σαν το δικό μας, και η τρυφερότητα και η ευγένεια που τον διακρίνει δεν είναι ψυχρή και καταναγκαστική, ούτε αποσκοπεί σε κάποιο όφελος. Και πολύ περισσότερο δεν την έμαθε σε κάποια σχολή δημοσίων σχέσεων. Προσφέρεται σαν χάδι και μοιάζει να θεραπεύει ακόμη και ξεχασμένες ανοιχτές πληγές.
Το ίδιο του το βλέμμα, όταν υπάρχει βλέμμα, γιατί κι αυτό μοιάζει με χάδι, είναι η μετάδοση μιας εμπιστοσύνης και βεβαιότητας από εκείνη που ζει και μετέχει ο ίδιος από ξένο και ιδιαίτερα οικείο τόπο συνάμα.
Ένας άγιος μοιάζει με υπόσχεση προοπτικής και με δρόμο. Με δρόμο ελεύθερο που μπορείς να τον διαβείς απαλλαγμένο από «λαιστρυγόνες και κύκλωπες». Ανοίγεται διάπλατος για σένα προσωπικά. Είναι ο δικός σου δρόμος και κόσμος τον οποίο μπορείς να τον εγκαινιάσεις αφήνοντας πίσω φοβίες και επικίνδυνες έγνοιες!
Ενίοτε το ταξείδι σου αρχίζει μόλις συναντήσεις έναν άγιο. Ο άγιος είναι μια βεβαιότητα και γι’ αυτό προοπτική!
Ο άγιος Παΐσιος ήταν ένα από τα σημαντικότερα καταφύγια των ανθρώπων της εποχής του. Στο κελλί του Τιμίου Σταυρού κοντά στην Μονή Σταυρονικήτα του Αγίου Όρους, στο κελλί της Παναγούδας της Μονής Κουτλουμουσίου στην πρωτεύουσα του Άθωνα, στο Ιερό Ησυχαστήριο «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» στη Σουρωτή της Θεσσαλονίκης και όπου αλλού βρισκόταν…
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του «εκτέθηκε» ιδιαίτερα ενώπιον και απέναντι του κόσμου. Με την έννοια του προσφέρθηκε, αν όχι του παραχωρήθηκε!
Το κελλί του έγινε τόπος καταφυγής, ένας κόμβος συνάντησης και ζωής! Συνάμα και γιορτής! Κάθε μέρα είχε και ένα πανηγύρι λόγω του κόσμου που κατέφευγε σ’ αυτόν. Και μάλιστα με τα ίδια χαρακτηριστικά που επισκέπτεται κάποιος έναν πανηγυρίζοντα ιερό ναό. Άλλος για να ψυχαγωγηθεί πνευματικά και άλλος για να διασκεδάσει. Άλλος και για να ψυχαγωγηθεί και να διασκεδάσει ταυτοχρόνως. Άλλος από περιέργεια γιατί έχει ακούσει πολλά και άλλος γιατί τον παρέσυρε η παρέα. Δεν είχε να χάσει τίποτε! Στο τέλος κέρδιζε κιόλας!
Και άλλος γιατί ήταν η τελευταία του ευκαιρία να κρατηθεί στην ζωή. Δεν έβρισκε νόημα στη ζωή του, έχει μπλέξει με ποικίλες εξαρτήσεις και ποικίλα προβλήματα: πένθη, οικογενειακά, οικονομικά, υγείας…
Οπότε το καθημερινό αυτό πανηγύρι ήταν και ένα πολυνοσοκομείο για τραυματίες ή και πολυτραυματίες! Προεξάρχων πανηγυριστής και συνάμα θεράπων ιατρός ίδιος ο Γέροντας ο οποίος πάντα με ιδιαίτερη ευαισθησία, καλοσύνη, αγάπη, εγκαρδιότητα και χιούμορ «θεράπευε» τους καταφεύγοντες σ’ αυτόν!
Ακόμη και όταν χρειαζόταν να κάνει λεπτές χειρουργικές επεμβάσεις!
Όπως σ’ αυτόν που τον κέρασε λουκούμι, αφού το πέταξε πρώτα μέσα στα χώματα. Και όταν αυτός στον οποίο το πρόσφερε του είπε πως είναι βρώμικο και λερωμένο ο άγιος του είπε, πως και εσύ λερωμένα ταΐζεις τον κόσμο… Και εννοούσε τις «βρώμικες βιντεοκασέτες» που πωλούσε.
Ο άνθρωπος συγκλονισμένος έκλεισε το κατάστημα του και άλλαξε ολόκληρη τη ζωή του.
Ο άγιος Παΐσιος έλεγε πως για όσους είχαν σοβαρά προβλήματα τον πληροφορούσε με μεγάλη ακρίβεια εκ προτέρων ο Θεός, ενώ και ο ίδιος από πείρα και «από λίγη Χάρη», μπορούσε να διακρίνει τι ακριβώς συνέβαινε σε κάποιον. Επίσης μπορούσε να διακρίνει ποιοι πήγαιναν για «θέατρο» και ποιοι για πνευματική ωφέλεια. Σε κάποια περίπτωση βλέποντας από το παράθυρο του κελιού του, είπε για κάποιον, «Αυτός έκανε την καρδιά του στάβλο, ό,τι και να του πούμε, τίποτε δεν θα βγει. Ας πάει στο καλό».
Στο πανηγυρίζον κελλί και παράλληλα και νοσοκομείο ο άγιος Παΐσιος είχε τον τρόπο, «ξένον τρόπο», να θεραπεύει πρώτα εσωτερικά τον άνθρωπο, ενώ δεν παρέλειπε και όταν έπρεπε να ασκεί και επί τόπου ιαματικό έργο.
Οι μαρτυρίες είναι πλήθος από ιαθέντες και από ανθρώπους που είδαν μπροστά τους να πραγματοποιούνται ανάλογα γεγονότα! Ή ακόμη είχαν εξασφαλίσει την υπόσχεση του αγίου ότι όλα θα πάνε καλά τα θέματα υγείας που τον παρακάλεσαν για τους ίδιους, για συγγενείς και φίλους!
Κάποιοι, μάλιστα, το διαπίστωναν καθοδόν και πριν φτάσουν στο σπίτι τους ή αντιλαμβάνονταν πως η ίαση των δικών τους ανθρώπων έγινε την ίδια ώρα που οι αυτοί εξέθεταν το πρόβλημά τους στον άγιο.
Δεν θα ήταν ανακριβές να πούμε πως ο άγιος Παΐσιος δεν στόχευε μόνον στην σωματική ίαση, αλλά κυρίως στην ψυχική. Γι’ αυτό πρότεινε και τα κατάλληλα φάρμακα τη σύνδεσή τους με την Εκκλησία και την μυστηριακή ζωή, είτε ως προϋπόθεση, είτε για μη υποτροπή.
Άλλωστε ο δρόμος και ο τρόπος έχει σημασία και ο ίδιος το ήξερε πολύ καλά!
Και αυτή ήταν η αγωνία και η μόνη του φιλοδοξία, να προβάλει την ζωή αυτή, όπως και τα «μυστικά» της! Ήταν ένας από τους σημαντικότερους πνευματικούς δασκάλους της εποχής μας, με πολύ μεγάλη επιρροή. Και, μάλιστα, από σχετικά νεαρή ηλικία, παλεύοντας και ο ίδιος, σχεδόν μόνος του, για να βρει την «άκρη» της πνευματικής ζωής. Και αυτό, βεβαίως, οφειλόταν στην μέχρι τότε αποκοπή ή απομάκρυνση από την ορθόδοξη νηπτική παράδοση η οποία αποτελεί μία αναγεννητική «μέθοδο».
Οι έχοντες την καλή ανησυχία άνθρωποι του εικοστού αιώνα ανακάλυψαν τις πηγές της παράδοσης αυτής, ήπιαν οι ίδιοι και ξεδίψασαν! Τις προέβαλαν, τις ανέδειξαν και τις πρόσφεραν σε όλους μας.
Αναβαπτιζόμενοι μέσα στα λαμπρά αυτά ύδατα οι ίδιοι καθάρισαν την καρδιά, τον νου και το βλέμμα τους και αγίασαν τον εσωτερικό τους κόσμο! Και αυτό πρόδιδε την εσωτερική πνευματική τους κατάσταση. Γι’ αυτό και ο κόσμος κατέφευγε για να «δει» μέσα από το δικό τους βλέμμα!
Ένας από αυτούς ήταν ο άγιος Παΐσιος το προσφυγόπουλο από την Καππαδοκία που με τις ευχές του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη έγινε και ο ίδιος Μοναχός. Ο προσωπικός του αγώνας και η γνήσια αγωνία του για τους συνανθρώπους του τον κατέστησαν έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της βιωμένης ορθόδοξης πνευματικής ζωής στην Ελλάδα και η αποδοχή του έλαβε οικουμενική διάσταση.
Έτσι, η αγιοκατάταξή του από το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον Ιανουάριο του 2015 δεν ήταν κάτι που ξένισε, αλλά ήταν κάτι που αναμενόταν και έγινε δεκτή με ιδιαίτερη χαρά.
Σήμερα γιορτάζουμε για έβδομη φορά την μνήμη του, αλλά συνεχίζουμε να κουβαλάμε καθημερινά μέσα μας το πανηγύρι που ζούσαμε στο κελλί του.
Όπως, βεβαίως, και τις λεπτές χειρουργικές θεραπευτικές επεμβάσεις που έκανε στις ψυχές μας στην Παναγούδα για την αποκατάστασή από τις ποικίλες βλάβες που είχαμε προκαλέσει οι ίδιοι στον εαυτό μας.
Εξάλλου η Παναγούδα, η μικρή Παναγία, είχε γίνει για μας Μεγάλη Παναγία, Πλατυτέρα.
Τον ευχαριστούμε και τον ευγνωμονούμε!
«Δεν έχει τέλος αυτό το πανηγύρι»!
Χρόνια πολλά!