Προσβάσιμη σελίδα

35 έτη χωρίς τον αιθέρα των αναλογίων Θρασύβουλο Στανίτσα!

Συμπληρώθηκαν σήμερα 35 έτη από τον θάνατο του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Θρασυβούλου Στανίτσα και εις ένδειξη σεβασμού και μνήμης αναρτούμε μια σπάνια ηχογράφηση του αειμνήστου άρχοντος που προσέφερε στο διαδικτυακό κοινό ο μαθητής του Αθανάσιος Παιβανάς από τα πλήρη τέχνης και τεχνικής ιδιαίτερα μαθήματα που έλαβε από τον αλησμόνητο Πρωτοψάλτη.

Ο Θρασύβουλος Στανίτσας γεννήθηκε στα Ψωμαθειά της Πόλης, το έτος 1910. Την πρώτη μουσική του κατάρτιση την πήρε από τον θείο του Δημήτριο Θεραπειανό. Στη συνέχεια μαθήτευσε κοντά στους Μιχαήλ Χατζηαθανασίου, Δημήτριο Βουτσινά, Γιάγγο Βασιλειάδη και Ιωάννη Παλάση.

Έψαλλε σε διάφορους ναούς της Πόλης: Στα Ψωμαθειά, στον Αγιο Μηνά, στη Θεία Ανάληψη, στον Αγιο Κωνσταντίνο, και στο Γαλατά, στον Αγ. Νικόλαο, αριστερός, με δεξιό τον Παλάση.

Κατά το έτος 1939, όταν ο Λαμπαδάριος Κων. Πρίγγος διεδέχθη τον λόγω γήρατος αποχωρήσαντα Πρωτοψάλτη Ιάκωβο Ναυπλιώτη, εκλήθη έξωθεν o Στανίτσας ως ο καταλληλότερος να αναλάβη από 1ης Μαρτίου του ιδίου έτους την θέση του Αρχοντος Λαμπαδαρίου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Εδώ θα πρέπει να σημειωθή ότι ο Θρασύβουλος Στανίτσας πολλές δυσκολίες συνήντησε, όπως ομολογεί και ο ίδιος, και πολλές προσπάθειες κατέβαλε μέχρις ότου γνωρίσει τα μαθήματα που ψάλλονται κατά την παράδοση μέσα στον Πατριαρχικό Ναό, ως έξωδεν κληθείς απ’ ευθείας στη θέση του Λαμπαδαρίου. Λέγεται μάλιστα ότι ο αείμνηστος Αναστάσιος Μιχαηλίδης, γνωστός με το χαρακτηριστικό «o σόμπατζης», εκ του επαγγέλματος του, που ήταν Α΄ Δομέστικος επί Ιακώβου Ναυπλιώτου, τον προετοίμαζε κάθε εβδομάδα στα μαθήματα που επρόκειτο να ψάλλει.

Ετσι φαίνεται συνέβαινε και παλαιότερα με τους έξωθεν κληθέντας στον Πατρ. Ναό. Σχετικά ο Αγγελος Βουδούρης (Καθηγητής των Θρησκευτικών και Α΄ Δομέστιχος του Πατρ. Ναού γράφει σε άρθρο του στην Ορθοδοξία, το έτος 1937, τα εξής: «Οι δια την θέσιν του Πρωτοψάλτου (και Λαμπαδαρίου) του Πατριαρχικού Ναού έξωθεν προσληφθέντες συνήντων μεγάλην δυσχέρειαν εις την πατριαρχικήν ψαλμωδίαν, δυσχέρειαν, ην δυσκόλως παρέκαμπτον, όντες υποχρεωμένοι κατά τον χρόνον της Πρωτοψαλτίας αυτών να διευθύνωνται και να ρυμουλκώνται εν τω ψάλλειν υπό των Λαμπαδαρίων και των Δομεστίχων του Ναού, όπως τούτο συνέβαινεν εις τους αμέσως γενομένους Πρωτοψάλτας Σταυράκην Γρηγοριάδην (1866) και Γεώργιον Βιολάκην (1876)».

Ομως, ο Στανίτσας πολύ σύντομα ανεδείχθη αντάξιος διάδοχος της θέσεως των προκατόχων του. Με την επιμέλειά του, με την διακρίνουσα αυτόν ικανότητα και με την καλλιφωνία του, η φήμη του διαδόθηκε σε όλη την Πόλη, ιδιαίτερα με τις επιτυχίες του στο «Σε υμνούμεν», στα «Κοινωνικά» και προ πάντων στο «Τροπάριο της Κασσιανής», που εκαλείτο να ψάλλει μετά το Πατριαρχείο και σε άλλους Ναούς της Πόλης «σεπτή πατριαρχική κελεύσει». Ο Στανίτσας διετέλεσε Λαμπαδάριος επί μια εικοσαετία απέναντι στον Κων. Πρίγγο και έτσι απερρόφησε όλη την τέχνη και την μαεστρία εκείνου.

Ο Στανίτσας, ύστερα από μακροχρόνια ασθένεια του προκατόχου του Κωνσταντίνου Πρίγγου, κατά το έτος 1960, προήχθη από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα τον Α’, σε Αρχοντα Πρωτοψάλτη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Η δε χειροθεσία του έγινε την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως του έτους 1961. Δυστυχώς όμως δεν αξιώθηκε για πολύ να παραμείνει στον Πατριαρχικό Ναό, ως Πρωτοψάλτης, απελαθείς το έτος 1964, λόγω της γνωστής πολιτικής της Τουρκικής Κυβερνήσεως για το Κυπριακό, που απέλασε τότε τριάντα χιλιάδες Ελληνες υπηκόους εγκατεστημένους στην Κωνσταντινούπολη.

Στη συνέχεια ήλθε ο Στανίτσας στην Ελλάδα και εγκατεστάθηκε για ένα χρόνο στη Χίο, όπου έψαλλε σχεδόν σε όλο το νησί. Επειτα φεύγει για δύο μήνες στη Βηρυττό, και από το έτος 1966 διορίζεται πλέον μόνιμα στον Άγιο Δημήτριο Αμπελοκήπων, στην Αθήνα, και δημιουργεί παράδοση μέχρι της συνταξιοδοτήσεώς του, το έτος 1981, ενώ εν τω μεταξύ, το έτος 1967, πηγαίνει για τρισήμισυ μήνες στην Αμερική. Γενικά δε, έψαλλε περιοδικά σε όλη την Ελληνική Επικράτεια.

Το εκδοτικό, έργο του Στανίτσα:

Ο Στανίτσας συνέχισε το έργο του Πρίγγου και στον συγγραφικό τομέα και εξέδωκε, το έτος 1969, το έργο του «Μουσικόν Τριώδιον». Ετσι, μας παρέδωσε ό,τι παρέλαβε από την Πατριαρχική Παράδοση, συμπληρώνοντας το Αναστασιματάριο, την Μεγάλη Εβδομάδα και την «Μουσική Κυψέλη» του Πρίγγου, που είχαν ήδη εκδοθεί.

Από τις μουσικές συνθέσεις του Στανίτσα διακρίνονται τα δύο Δύναμις «Αγιος ο Θεός» και «Tον Σταυρόν Σου», Χερουβικά, Κοινωνικά, τα Λειτουργικά σε δευτερόπρωτο, τα «Χαίρε Νύμφη» και «Αλληλούϊα» των Χαιρετισμών σε πλ.α’, ο Κανόνας του Ακαθίστου, και άλλα.

Πρόσφατες
δημοσιεύσεις
Λόγος και Μέλος: Αρχιμανδρίτη Ζαχαρία (Ζαχάρου) Έσσεξ: Ομιλήματα Τεσσαρακοστής (Α')
«Βυζαντινά Πάθη» του Μιχάλη Αδάμη (24/4/2024, Αγία Σοφία Θεσσαλονίκης)
Λόγος και Μέλος: Περιμένοντας την Ανάσταση - Εισαγωγή στο Θείο Δράμα
Λόγος και Μέλος: Κυριακή Ε΄ Νηστειών
Τη υπερμάχω στρατηγώ...: επεξεργασία μέλους Δημοσθένης Φιστουρής