Παρεμβάσεις του Αγίου Όρους που σχετίζονται με την καθημερινότητα

1 Αυγούστου 2022

Τα τελευταία χρόνια δόθηκαν πολλές αφορμές στον πιστό λαό να αισθανθεί ότι αυτονόητα θεσμοθετημένα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην Κυριακάτικη αργία τίθενται σε αμφισβήτηση, ενώ ταυτόχρονα συνεχώς λαμβάνονται μέτρα καταναγκασμού και ελέγχου του πληθυσμού βοηθούσης και της σύγχρονης τεχνολογίας μέσω της οποίας το άτομο στατιστικοποιείται και ομαδοποιείται με κίνδυνο να τεθεί στο περιθώριο της καθημερινής ζωής εξαιτίας  γεγονότων που αφορούν τις πεποιθήσεις και την πίστη του. Έτσι, όπως θα δούμε παρακάτω το Άγιο Όρος συμμεριζόμενο την αγωνία του λαού, παρενέβη για τα παρακάτω θέματα τα οποία η Πολιτεία έδειξε διάθεση να μεταβάλει παρά τις αντιδράσεις του λαού.

iiiα) Σχετικά με την «κάρτα του Πολίτη»

Η αντιδράσεις της Ιεράς Κοινότητας για την πρόθεση της Πολιτείας να εκδώσει την «κάρτα του Πολίτη» πραγματοποιήθηκαν σε δύο φάσεις. Η πρώτη αντίδραση[1] σημειώθηκε το 2011.

Σύμφωνα με την Ιερά Κοινότητα η ηλεκτρονική διακυβέρνηση ελέγχει την προσωπική ζωή του ατόμου καταργώντας ουσιαστικά τις προσωπικές του ελευθερίες. Η μετεξέλιξη αυτού του συστήματος ελλοχεύει τον κίνδυνο για τους Χριστιανούς να παραβιαστεί η ελευθερία της θρησκευτικής τους συνείδησης, στερώντας τους τη δυνατότητα να ομολογούν ελεύθερα την πίστη τους και να κηρύσσουν το Ευαγγέλιο.

Επίσης, έκδηλη είναι η ανησυχία για το ποιος θα μπορούσε να εξουσιάζει αυτό το σύστημα και να προσθαφαιρεί δεδομένα ακόμη και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του ατόμου.

Για τους παραπάνω λόγους η Ιερά Κοινότητα ζήτησε από την Πολιτεία να μην προχωρήσει στην έκδοση της «κάρτας του Πολίτη», εξέφρασε την έντονη αντίθεσή της ως προς την υποχρεωτικότητα του μέτρου και προέτρεψε τους χριστιανούς να χρησιμοποιούν τους συμβατικούς τρόπους ταυτοποίησης.

Η δεύτερη αντίδραση[2] σημειώθηκε το 2015 με την Ιερά Κοινότητα να επαναλαμβάνει τις ενστάσεις της και να θέτει ζήτημα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών που μπορεί να προκύψουν από τον ηλεκτρονικό έλεγχο με ταυτόχρονη ταύτιση της ανθρώπινης υπόστασης με έναν αριθμό του συστήματος.

Εκτός όμως από τη θεσμική αντίδραση του Αγίου Όρους, υπήρξε και αντίδραση ομάδας Γερόντων, η οποία απέστειλε επιστολή προς όλους τους πολιτικούς αρχηγούς του Ελληνικού Κοινοβουλίου[3].

Σε αυτήν την επιστολή γίνεται λόγος ότι τα νομοθετήματα της Πολιτείας τα τελευταία χρόνια (συμπεριλαμβανομένης και της σχεδιαζόμενης «κάρτας του Πολίτη») αποσκοπούν στην πνευματική και σωματική εξόντωση του Ορθόδοξου λαού μετά από έξωθεν πιέσεις, και υπό ενός πέπλου ασάφειας και αντιφατικών πληροφοριών σχετικά με τον απώτερο σκοπό που εξυπηρετούν αυτές οι αποφάσεις.

Επικαλούμενη η επιστολή τον Όσιο Παΐσιο τον Αγιορείτη (για σχετική αναφορά του στο θέμα) κατέληξε, για λόγους θρησκευτικής συνείδησης και προσωπικής ελευθερίας,  στην άρνηση παραλαβής της «κάρτας του Πολίτη» ή οποιασδήποτε άλλης ηλεκτρονικής ταυτότητας.

iiiβ) Σχετικά με την αργία της Κυριακής

Σε αυτήν την παρέμβασή του το Άγιο Όρος εξέφρασε την απογοήτευσή του για το νομοσχέδιο με το οποίο προβλέπεται, προαιρετικά και υπό προϋποθέσεις, η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. Η επιστολή προς τον (τότε) Υπουργό Ανάπτυξης (κ. Κωνσταντίνο Χατζηδάκη) θεωρεί ότι το επόμενο βήμα θα είναι η υποχρεωτική λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, δηλαδή η κατάργησή της, η οποία έχει θεσμοθετηθεί από τα βυζαντινά χρόνια ως αποτέλεσμα του σεβασμού του λαού προς την Ορθόδοξη παράδοση, υπενθυμίζοντας επιπλέον ότι για την αργία της Κυριακής αγωνίστηκε και μαρτύρησε επί Τουρκοκρατίας ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Τέλος, ζήτησε την πλήρη αναθεώρηση του άρθρου που προβλέπει τη συγκεκριμένη διάταξη, ώστε να μην οδηγηθεί η ελληνική κοινωνία στην πλήρη αποδόμηση και τον αποχριστιανισμό[4].

iiiγ) Σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών

Το Άγιο Όρος δεν θα μπορούσε να μην παρέμβει σε ένα θέμα όπως η αλλαγή στη διδασκαλία των θρησκευτικών, καθώς αποτέλεσε ένα γεγονός έντονου προβληματισμού και δυσφορίας των γονέων που ήθελαν τα παιδία τους να συνεχίσουν να διδάσκονται το μάθημα των Θρησκευτικών όπως πολλές γενιές Ελλήνων τα προηγούμενα χρόνια, δηλαδή ενός μαθήματος που θα βασίζεται στην Ορθόδοξη Παράδοση και όχι ενός μαθήματος «θρησκειολογικού» τύπου με το πρόσχημα της αποφυγής του «δογματικού» και του «κατηχητικού» χαρακτήρα του μαθήματος.

Έτσι, η Ιερά Κοινότητα, αφουγκραζόμενη την ανησυχία των πολυπληθών προσκυνητών και ιδιαιτέρως των γονέων, παρενέβη τρείς φορές. Η πρώτη[5] το 2016 προς τον διατελούντα τη συγκεκριμένη στιγμή Υπ. Παιδείας κ. Νικόλαο Φίλη και η δεύτερη[6]το 2017 προς τον διατελούντα τη συγκεκριμένη στιγμή Υπ. Παιδείας κ. Κωνσταντίνο Γαβρόγλου.

Στις δύο αυτές παρεμβάσεις δήλωσε ότι θα σταθεί στο πλευρό όσων επιστρέφουν τα βιβλία (φακέλους) των Θρησκευτικών στα σχολεία ή στο Υπουργείο Παιδείας ως απαράδεκτους. Επίσης, ζήτησε την απόσυρση των «φακέλων» του μαθήματος το οποίο οδηγεί στον αγνωστικισμό και την αθεΐα με στόχο τη μόλυνση της ψυχής των Ορθόδοξων μαθητών, καθώς οι ετερόδοξοι και ετερόθρησκοι διατηρούν το δικαίωμα της διδασκαλίας ομολογιακού μαθήματος σύμφωνα με την πίστη τους.

Στην τρίτη παρέμβαση, η Ιερά Κοινότητα απευθυνόμενη προς την Υπουργό Παιδείας κ. Νίκη Κεραμέως, μετά από τις 1749-1752/2019 αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), και ενώ είχε προηγηθεί και η απόφαση 926/2018, οι οποίες ακύρωσαν οριστικά τα προγράμματα σπουδών του μαθήματος των θρησκευτικών των δύο παραπάνω υπουργών (Φίλη & Γαβρόγλου), ζήτησε την ανάκληση των τρεχόντων προγραμμάτων σπουδών και την απόσυρση των διανεμηθέντων «Φακέλων Μαθήματος Θρησκευτικών»[7].

iiiδ) Σχετικά με τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα

Οι αγιορείτες πατέρες, με επιστολή τους στον ΥπουργόΔικαιοσύνης, Διαφάνειας καιΑνθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Μιχαήλ Καλογήρου και σε όλους τους Έλληνες Βουλευτές, εξέφρασαν την έντονη αντίθεσή τους στις προωθούμενες αλλαγές και ειδικά στην κατάργηση των άρθρων 198, 199 και 201 του Ποινικού Κώδικα, τα οποία αναφέρονται στην κακόβουλη βλασφημία, στην καθύβριση θρησκευμάτων και στην περιύβριση νεκρών, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «η προτεινομένη κατάργησις των ανωτέρω άρθρων θα έχη σοβαράς αρνητικάς συνεπείας εις την κοινωνικήν ζωήν και τας σχέσεις των ανθρώπων, οδηγούσα πολλάκις εις την απευκταίαν χρήσιν της αυτοδικίας, ελλείψει ποινής υπό του Νόμου […] ενώ η ιστορία και η Ορθόδοξος παράδοσις του έθνους μας, επιτάσσουν τον σεβασμόν του νεκρού ανθρωπίνου σώματος, έστω και εάν τούτο ανήκη εις εχθρούς της πατρίδος».

Επίσης, μέσω της επιστολής τίθεται η απορία σχετικά με το ποια ανάγκη επιβάλλει αυτές τις αλλαγές στην Ορθόδοξη πατρίδα μας, σε καιρούς μάλιστα εξάρσεως της θρησκευτικής βίας, θέτοντας ευλόγως το ερώτημα «Μήπως τελικώς επιδιώκεται η αποξήλωσις των διαχρονικών αξιών του Ορθοδόξου ελληνικού λαού», μεθοδευμένα μέσω ενός νομοσχεδίου που προωθήθηκε ενιαίο και χωρίς τη δυνατότητα καταψηφίσεως μεμονωμένων άρθρων;

Τέλος, οι αγιορείτες απευθυνόμενοι προς όλους τους βουλευτές ζήτησαν να διαφυλαχθεί η Ορθόδοξη κληρονομιά της πατρίδας, να συμβάλλουν στην αποτροπή της υπερψήφισης του νομοσχεδίου και να δοθεί η δυνατότητα καταψήφισης κάθε άρθρου χωριστά, ώστε κάθε  εκπρόσωπος του Ελληνικού Κοινοβουλίου να εκφράσει ελευθέρα την άποψή του, όπως επιβάλλει η περίσταση[8].

iiiε) Σχετικά με το κλείσιμο των Ναών λόγω επιβολής των περιοριστικών μέτρων εξαιτίας της πανδημίας Covid-19

Η Ιερά Κοινότητα παρενέβη υπερ των πιστών, οι οποίοι στερήθηκαν της συμμετοχής τους στο μυστήριο της Θείας Κοινωνίας και της μεταλήψεως των Αχράντων Μυστηρίων, λόγω της επιβολής των περιοριστικών μέτρων εξαιτίας της πανδημίας Covid-19.

Η ανακοίνωση αναφέρει ότι η Θεία Κοινωνία αποτελεί πηγή αγιασμού, σωτηρίας, ελπίδας, φωτός και μετοχής στην ζωή του Κυρίου και σε καμία περίπτωση αιτία μεταδόσεως λοιμικών ασθενειών.

Η Ιερά Κοινότητα δεν ήταν αρνητική στα περιοριστικά μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού, τα οποία όμως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συνδεθούν με την συμμετοχή των πιστών στα μυστήρια, τα οποία εν προκειμένω είναι επιπλέον απαραίτητα καθώς αποτελούν σωστικά μέσα της Εκκλησίας[9].

Να σημειωθεί ότι στα πλαίσια αυτά η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους στις 27 Μαρτίου 2020 κάλεσε τους Αγιορείτες Πατέρες σύμφωνα με την μακραίωνη αγιορείτικη παράδοση, να τελέσουν αγρυπνία προς την Έφορο του Αγίου Όρους την Κυρία Θεοτόκο και τον Προστάτη άγιο κατά των λοιμωδών νόσων, Ιερομάρτυρα Χαραλάμπη, σε όλες τις Ιερές Μονές, τα εξαρτήματα αυτών και στον Ιερό Ναό του Πρωτάτου. Επίσης, να τελεσθούν λιτανείες με τα άγια λείψανα και τις θαυματουργές εικόνες κατά την κρίση και την τάξη της κάθε Ιεράς Μονής, και να αναγνωσθούν ειδικές ευχές, δεήσεις και κανόνες κατά των λοιμικών ασθενειών[10].

Επιπλέον, σχετικά με την πανδημία του κορωνοϊού τελέσθηκαν τα εξής: α) με απόφαση της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους στο Πρωτάτο, στις Ιερές Μονές, τις Σκήτες και τα Κελλιά τελέσθηκε από το απόγευμα της Παρασκευής (13 Νοεμβρίου 2020) μέχρι και το πρωί του Σαββάτου (14 Νοεμβρίου 2020) αγρυπνία για την απαλλαγή από την πανδημία του κορωνοϊού (βλ. εικόνα 31 του παραρτήματος), καθώς και λιτανεία των ιερών λειψάνων και ιερών εικόνων[11], β) στις 12/25 Δεκεμβρίου 2020, ημέρα κατά την οποία με το παλαιό ημερολόγιο τιμάται η μνήμη του Αγίου Σπυρίδωνος Τριμυθούντος του Θαυματουργού, ο οποίος πολλές φορές έσωσε θαυματουργικά τον τόπο από λοιμικές ασθένειες, στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου μετά το πέρας της αγρυπνίας και της Θείας Λειτουργίας επί τη εορτή του Αγίου οι πατέρες της Αδερφότητας με τον Καθηγούμενο Γέροντα Εφραίμ τέλεσαν λιτανεία και δέηση υπέρ της απαλλαγής από την πανδημία του κορωνοϊού προσευχόμενοι ενώπιον της Τιμίας Ζώνης και των Ιερών Λειψάνων[12] και γ) την Κυριακή 25 Ιανουαρίου/7 Φεβρουαρίου 2020 στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας λιτανεύθηκε από τους Πατέρες της Αδελφότητας η θαυματουργός και χαριτόβρυτος εικόνα της Παναγίας της Παραμυθίας. Οι Πατέρες της Μονής λιτάνευσαν για πρώτη φορά το ιερό θεομητορικό εκτύπωμα εντός του περιβόλου της Μονής και προ του τέλους αυτής ο Καθηγούμενος της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέρων Εφραίμ ανέπεμψε δέηση ενώπιον του ιερού Θεομητορικού σεβάσματος για την απαλλαγή από την πανδημία του κορωνοϊού[13].

iiiστ) Παρεμβάσεις με αφορμή την πανδημία Covid-19.

Σε συνάφεια με το θέμα της πανδημίας, προέκυψαν δυο παρεμβάσεις της Ιεράς Κοινότητας, πρώτον, με έγγραφό της προς τον κ. Μόσιαλο, ο οποίος εκπροσωπεί την χώρα σε διεθνείς οργανισμούς σχετικά με την πανδημία του Covid-19, εξέφρασε την αγανάκτησή της για την προσβολή του προσώπου της Παναγίας από μέρους του, με την δημοσίευση βλάσφημης γελοιογραφίας[14] και δεύτερον, η Ιερά Κοινότητα παρενέβη για να τονίσει ότι καθ’ όλη την διάρκεια της πανδημίας Covid-19 ήταν σε αγαστή συνεργασία με την Πολιτική Διοίκηση του Αγίου Όρους και της υγειονομικής υπηρεσίες ώστε να αντιμετωπιστεί η πανδημία στους χώρους του Αγίου Όρους. Με αυτή την της την παρέμβαση η Ιερά Κοινότητα ήθελε επίσης να διευκρινίσει ότι η διαχεόμενη παραφιλολογία ότι τάχα το Άγιο Όρος και οι μοναχοί του πρωτοστατούν του αντιεμβολιαστικού κινήματος δεν ευσταθεί, και συγκεκριμένα ότι τυχόν μεμονωμένες φωνές που υπήρξαν προς αυτήν την κατεύθυνση δεν εκπροσωπούν το Άγιο Όρος[15].

iiiζ) Σχετικά με την συμμετοχή της Κύπρου στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision.

Το Άγιο Όρος δια της Ιεράς Κοινότητας παρενέβη με επιστολή συμπαράστασης προς τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου και δια αυτού προς τον κυπριακό λαό, ο οποίος αντιτίθεται στην συμμετοχή της χώρας στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision με στίχους που εξυμνούν τον σατανά. Η Ιερά Κοινότητα θεωρεί χρέος της να συμπαρασταθεί και να αιτηθεί την απόσυρση του τραγουδιού, μιας και η Κύπρος θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνισμού, αγιοτόκος και τροφοδότης του αγιορείτικού μοναχισμού. Η Ιερά Κοινότητα δεν θα μπορούσε να μείνει αδιάφορη στην προσβολή της ελληνορθόδοξης παράδοσης του κυπριακού ελληνισμού και υπενθύμισε ότι ιδιαίτερα η Κύπρος η οποία βασανίζεται από εθνικά προβλήματα θα έπρεπε να έχει ακράδαντη πίστη στον Χριστό[16].

Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ

 

Παραπομπές:

[1] βλ. Ανακοίνωση της 05-05 -2011 της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.

[2] βλ. υπ’ αριθ. Φ.2/7/463/16-03 -2015 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.

[3]Άρνηση παραλαβής της κάρτας του πολίτη ή οιασδήποτε παρεμφερούς ταυτότητας, Διμηνιαίο περιοδικό Παρακαταθήκη, τεύχος 107, Μάρτιος – Απρίλιος 2016, σ. 33-35.

[4] βλ. υπ’ αριθ. Φ.3/10β/2034/15-07 -2013 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.

[5] βλ. υπ’ αριθ. Φ.2/7/670/04-04 -2016 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.

[6] Ο.π.,  υπ’ αριθ. Φ.2/7/2265/05-10-2017 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.

[7] βλ. υπ’ αριθ. Φ.2/7/2056/23-09-2019 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.

[8] βλ. υπ’ αριθ. Φ.2/7/778/22-04-2019 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.

[9] βλ. υπ’ αριθ. Φ. 2/43β/906/12.05.2020 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους

[10]Ιερά Αγρυπνία σήμερα σε όλον τον Άθωνα, https://www.pemptousia.gr/2020/03/iera-agripnia-simera-se-olon-ton-athona/, ανακτήθηκε την 12/06/2020.

[11]Λιτανεία στην Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου για απαλλαγή από τoν κορωνοϊό, https://www.orthodoxianewsagency.gr/agioreitika/litaneia-stin-i-m-m-vatopaidiou-gia-tin-apallagi-apo-tin-pandimia-tou-koronoiou/, ανακτήθηκε την 05/01/202.

[12]Δέηση για την απαλλαγή από την πανδημία του κορωνοϊού την ημέρα του Αγίου Σπυρίδωνος, https://www.pemptousia.gr/video/deisi-gia-tin-apallagi-apo-tin-pandimia-tou-koronoiou-tin-imera-tou-agiou-spiridonos/, ανακτήθηκε την 05/01/2021.

[13] Πρώτη φορά λιτάνευση της Παναγίας της Παραμυθίας και δέηση ενώπιον Της για την απαλλαγή από την πανδημία του κορωνοϊού, https://www.pemptousia.gr/video/proti-fora-litanefsi-tis-panagias-tis-paramithias-ke-deisi-enopion-tis-gia-tin-apallagi-apo-tin-pandimia-tou-koronoiou/, ανακτήθηκε την 15/02/2021.

[14]βλ. υπ’ αριθ. Φ.2/7/2821/30-12-2021 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.

[15]βλ. υπ’ αριθ. Φ.3/10α/41/25-01-2022 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.

[16]βλ. υπ’ αριθ. Φ.2/7/431/08-03-2021 έγγραφο της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους.